Page 3 - บทที่ 10 เสียง
P. 3
1
บทที่ 10 เสียง
10.1 ธรรมชาติและสมบัติของเสียง
เสียงเกิดจากการสั่นของวัตถุ เสียงจากแหล่งก าเนิดเสียง ต้องอาศัยตัวกลางในการถ่ายโอนพลังงาน
การสั่นของแหล่งก าเนิดเสียงนั้นไปยังที่ต่าง ๆ
่
ื่
ท าการทดลองเพอศึกษาสมบัติของเสียง จากการทดลองเมื่อใช้ล าโพง 2 ตัวต่อพวงกัน (ล าโพงมี
ความถี่เท่ากันเพราะให้เสียงจากเครื่องก าเนิดสัญญาณเสียงเดียวกัน) ในการยืนฟง ณ บางต าแหน่งจะได้ยิน
ั
เสียงดัง แต่บางต าแหน่งจะได้ยินเสียงค่อย น าผลการสังเกตจากการทดลองนี้ไปเปรียบเทียบกับการกระจัดของ
ผิวน้ าในถาดคลื่น เมื่อมีคลื่นจาก แหล่งก าเนิดอาพันธ์ (coherent sources) 2 แหล่ง ก็จะมีบางต าแหน่งที่
การกระจัดเสริมกันและบางต าแหน่งที่การกระจัดหักล้างกัน สรุปได้ว่าต าแหน่งที่ได้ยินเสียงดังเพราะเกิดจาก
การเสริมกันของคลื่นเสียง และต าแหน่งที่ได้ยินเสียงค่อยเกิดจากการหักล้างกันของคลื่นเสียง ดังนั้น เสียง
แสดงสมบัติการแทรกสอดได้ (interference) ซึ่งการแทรกสอดนี้เป็นสมบัติที่ส าคัญประการหนึ่งของคลื่นซึ่ง
สามารถแสดงได้ดังรูปที่ 18
รูปที่ 18 ภาพวาดแสดงการแทรกสอดของคลื่นเสียง รูปที่ 19 การติดตั้งอุปกรณ์พร้อมล าโพง 2 ตัว
จากแหล่งก าเนิดเสียงอาพันธ์ 2 แหล่ง และ
จากการทดลองพบว่า เสียงที่ได้ยิน ณ ต าแหน่ง A ดังรูปที่ 20 ซึ่งอยู่ด้านหลังสิ่งกีดขวาง
จะดังน้อยกว่าเสียงที่ได้ยิน ณ ต าแหน่ง B และ C
รูปที่ 20 แสดงต าแหน่งต่าง ๆ ที่เป็นจุดรับฟังเสียงเพื่อศึกษาการเลี้ยวเบนของเสียง
ซึ่งอธิบายได้ว่า เสียงสามารถเคลื่อนที่อ้อมสิ่งกีดขวางไปยังด้านหลังของสิ่งกีดขวางได้เช่นเดียวกับคลื่น
น้ า กล่าวได้ว่า เสียงสามารถแสดงสมบัติการเลี้ยวเบนได้ (diffraction) จากการทดลองพบว่าเสียงสามารถ
แสดงสมบัติการแทรกสอดและการเลี้ยวเบน ซึ่งเป็นสมบัติที่ส าคัญของคลื่น ดังนั้น เสียงมีสมบัติเป็นคลื่น
