Page 58 - MAKSİMUM BİZ | SONBAHAR 2010

Warhol, dik durabilmek için korse kullanmak zorunda kalm›fl ve ömrü boyunca hareket etmekte çok zorluk çekmiflti.
70’lerde biraz daha sakin bir hayat süren Warhol, zaman›n›n ço¤unu Michael Jackson, Mick Jagger, Liza Minelli gibi ünlü isimlerin portrelerini yapmaya ay›rd›. Bu arada “Interview” dergisini kurdu ve “The Philosophy of Andy Warhol” (Andy Warhol’un Felsefesi) isimli kitab› yay›mlad›.
80’lerde maddi olarak çok güçlenen Warhol, genç sanatç›lara destek vermeye bafllad›. Bunlar aras›nda en baflta Jean-Michel Basquiat geliyor. Basquiat 1982 de tan›flt›¤› Warhol ile 1984-1986 y›llar› aras›nda birçok kez birlikte çal›flt›.
Warhol’un erken dönem çal›flmalar›ndan çizgi filmlerden etkilendi¤i, el bask›s› kullanmay› sevdi¤i gö- rülüyor. ‹fle ciddiyet katmak için çeflitli f›rça darbelerin- den ve damlatma tekni¤inden faydalan›yor sanatç›. Zira iflin ticari baflar›s› da çok önemli Warhol için; satamad›- ¤› bir sanat eserinin onun için fazla de¤eri yok. Zaman- la çizgi film karakterlerinden uzaklafl›p sevdi¤i günlük fleyleri çizmeye bafll›yor. Campbell’s çorbas›, hemen her gün ö¤le yemeklerinde içti¤i, tutkunu oldu¤u bir ürün örne¤in. Ünlü insanlarla birlikte olmak onun için çok anlaml›. Dolay›s›yla onlar› da eserlerine konu edi- yor. Zamanla ressaml›ktan tasar›mc›l›¤a do¤ru ilerledi- ¤i fark ediliyor, bask› tekni¤ine çok a¤›rl›k veriyor, üret- ti¤i eserlerde gizli bir anlam olmas›na özen gösteriyor.
Nesneleri en yal›n taraflar›yla al›p “Warhol tarz›” içinde flekillendirdi¤ini söyleyebiliriz. Bu nesnelerle aras›ndaki kiflisel iliflkinin önemi büyük; dolay›s›yla eserleri illa ki Warhol’un kiflili¤ine dair ipuçlar› da tafl›- yor. Campbell’s çorbalar›n›n konu oldu¤u her çal›flma, asl›nda hasta oldu¤u günlerde annesinin ona bu çorba- dan içirifli, büyüdükçe de bunun vazgeçemedi¤i bir al›fl- kanl›k oluflu ile ilgili bir parça. Metaforlar ve gizli an-
lamlara da merakl› Warhol. Örne¤in kazalar›, felaketle- ri konu etti¤i renkli ve çok parlak eserlerinde, bu olay›n medya taraf›ndan ne flekilde sunuldu¤unun elefltirisini yap›yor.
Yaflam tarz›n›n marjinalli¤i ile her zaman dikkat çeken sanatç› beyaz perde de birçok kez canland›r›lm›fl- t›r. The Doors, Basquiat, I Shot Andy Warhol, 54, Factory Girl, Andy Warhol: A Documentary Film bunlardan en önemlileri.
1965 y›l›nda sürpriz bir kararla art›k resim yap- mayaca¤›n› aç›klayan Warhol, bu karar›na da 1972 y›l›na kadar sad›k kald›.
Müzik yap›mc›l›¤› ile de ilgilenen Warhol’un mü- zi¤e katk›s› sadece bu de¤il. Velvet Undreground'› kefl- feden Warhol, grubun ilk albümünün prodüktörlü¤ünü de yapm›flt›r. Albüm müzik elefltirmenlerince "O zama- na kadar yap›lm›fl en etkileyici albüm" olarak nitelendi- rilmifltir. The Rolling Stones, Bob Dylan ve John Lennon gibi önemli isimlere yapt›¤› albüm kapaklar› ve tasar›m çal›flmalar› da oldukça çarp›c›d›r. David Bowie’nin 1971’de “Andy Warhol” isimli bir flark› kaydetti¤ini de ekleyelim.
Amerika’n›n tek sanatç›ya adanm›fl en büyük mü- zesi, Pensilvanya’daki Andy Warhol Müzesi. ‹çinde sa- natç›ya ait yaklafl›k 12,000 çal›flma bulunuyor. New York’ta bir Warhol Vakf›, Slovakya’da da bir Warhol Aile Müzesi var.
Bizden biri de¤il, ama bizim kulland›¤›m›z nesne- leri tekrar bize farkl› bir biçimde satabildi. Hangi normal insan bir çorba kutusunun kocaman resmi ile ev deko- rasyonu yapmak ister ki ya da 6 saat boyunca uyuyan bir insan› seyretmek için sinema salonuna koflar. Hem çor- bas›n› ast›k hem de filmi seyrettik. Belki de kaç›kt› usta, saplant›l› veya hastal›kl›yd›. Ama art›k nas›l bir karakter- se sanat›n tüm dallar›nda kendisinden bahsediliyor. S›- radan veya bilinen bir nesneyi ya da kifliyi bir anda tüm dünyan›n gündemine pat diye düflürebiliyor. K›flk›rt›c› bir tarz› oldu¤u tart›flma götürmez bir gerçekliktir. Çal›flt›- ¤›, iliflkisi oldu¤u birçok kifliden daha uzun (59 y›l) yafla- m›fl olmas› enteresan bence. ‹nsanlar üzerinde bambafl- ka etkiler yaratan Warhol asla unutulmayacak.
LEVENT KÜTÜKÇÜO⁄LU
‹ç Anadolu Bölge Müdürlü¤ü
56