Page 58 - MAKSİMUM BİZ | SONBAHAR 2008

bizce
salvador dali
Gerçek ad› Salvador Domingo Felipe Ja- cinto Dalí y Domènech' olan Salvador Da- li 20. yüzy›l›n en önemli ressamlar›ndan birisidir. Dali, sürrealizmin tan›nmas›nda ve toplum içinde yayg›nlaflmas›nda en fazla pay› olan sanatç›d›r. Zira sanat› kla- sik anlay›fl›n d›fl›na ç›karm›fl, dehas›n› ya- rat›c›l›¤›n›n s›n›rlar›n› zorlad›¤› yap›tlar›- na yans›tm›flt›r. Sigmund Freud’un yaz›- lar›ndan etkilenerek sanat›n› sürrealizm- le temellendiren Dali, “Elefltirel Parano- ya” ad›n› verdi¤i yaklafl›m› ortaya koy- mufl ve bu yaklafl›mla oluflturdu¤u eser- lerle dünyan›n en baflar›l› sürrealist res- sam› oldu. Sanat tarihinde 盤›r açan res- sam›n en çok bilinen eseri 1931’de ta- mamlad›¤› The Persistence of Memory’ (Belle¤in Azmi)dir.
11 May›s 1904’te Figueres, Katalonya, ‹s- panya’da dünyaya geldi. O do¤madan dokuz ay önce menenjit sebebiyle hayata gözlerini yuman a¤abeyinin ad› da Salva- dor’du ve anne babas› a¤abeyinin Salva- dor’un bedeninde yeniden dünyaya gel- di¤ine yani reenkarnesi oldu¤una inan›- yorlard›. Dali daha sonralar› bununla ilgi- li olarak flunlar› söyleyecekti:
Do¤ar do¤maz tap›n›lan bir ölünün ayak izlerinden yürümeye bafllad›m. Beni se- verken hala onu seviyorlard› asl›nda. Bel- ki de benden çok onu.. Babam›n sevgisi-
nin bu s›n›rlar› yaflam›m›n ilk günlerin- den itibaren çok büyük bir yara oldu be- nim için.
Bu fark›ndal›kla yaflamakta zorlanan Da- li’nin tüm davran›fllar› ailesinin dikkatini çekmek üzerine odakl›yd›. Ailesinin dik- katini çekmek için girdi¤i histeri krizleri al›fl›lagelmifl fleylerdi. Dali’nin k›zkardefli Ana María’n›n da dünyaya gelmesi duru- mu de¤ifltirmedi. Zaman geçtikçe farkl›l›- ¤›n› ifade etme iste¤i daha dayan›lmaz hale geliyordu.
1916’da resim okuluna kaydolan Dali’nin bir y›l boyunca yapt›¤› karakalem çal›fl- malar› babas›n›n deste¤iyle evlerinde sergilendi. ‹lk resmi sergisi ise 1919’da Fi- gueres’teki Municipal Theater’da aç›ld›. Dali’nin ö¤retmeni iyi bir ressam olan Ju- an Núñez’di. Dali, Katalan empresyonist ve realistlerini tan›d›ktan sonra kübizm ak›m›n› ve Juan Gris’i de keflfetti.
Dali 1921’de annesini gö¤üs kanserinden kaybetti¤inde henüz 16 yafl›ndayd›. Bu büyük travman›n üstesinden güçlükle gelmeye çal›flan Dali’nin babas›, merhum eflinin k›z kardefliyle evlendi¤inde, biline- nin aksine Dali bu duruma içerlemedi. Zi- ra teyzesine de oldukça düflkündü. Dali, Figueres Belediyesi Sanat Okulu’nda e¤i- tim gördü¤ü dönemde Miguel Angel, El
56