Page 176 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
8 . 1 4
Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Kuruluş ve
Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik
Sigorta Murakabe Kanunu’nun 4. maddesi, Türkiye’de faaliyette bulunacak
sigorta ve reasürans şirketlerinin kuruluş ve çalışma esaslarının bir yönet-
melikle tespit olunacağı hükmünü getirmişti. Bu doğrultuda Hazine ve Dış
Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığı tarafından sek-
tör temsilcilerinin de görüşleri alınarak hazırlanan “Sigorta ve Reasürans
Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik” 21 Haziran
1988 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 32 asıl, 2
geçici maddeden oluşan yönetmelikle getirilen önemli değişiklikler ana
başlıklarla şöyle özetlenmekteydi:225
Kuruluş esasları
Yapılan kanun değişikliği ile Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı
şirketlerin genel vekillik uygulaması kaldırılmış, Hazine ve Dış
Ticaret Müsteşarlığı’nın izniyle sigorta şirketi kurabilecekleri ya da
şube açabilecekleri belirtilmişti. Eski düzenlemeden farklı olarak
Müsteşarlığın izni, kanun ve yönetmelikte aranan şartların yerine
getirilip getirilmediğiyle sınırlı kalacaktı. Yönetmeliğin getirdiği
bir diğer değişiklik ise “Türkiye’de kurulacak sigorta şirketlerinin
hisse senetlerinin nama yazılı olması” ve %10 ve daha fazlasına
sahip olan ortakların, kurucularda aranan özellikleri taşıması
hükmüydü. Bu değişiklik Anadolu Sigorta’nın ana sözleşmesinin
hisse senetlerinin %60’ının nama, %40’ının hamiline yazılı olacağı
şeklindeki 7. maddesinin tadilini gerekli kılıyordu.
Faaliyet konusuna aykırı işlemler ve gayrimenkuller sorunu
Sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyet konusuna aykırı taahhütte
bulunmaları ve işlem yapmaları daha önce olduğu gibi yasaklan-
maktaydı. Kaynakların ortak ve çalışanlarca kullanılması da bu
konuda getirilen yasaklar arasındaydı. Öte yandan şirket şubelerinin
ticaret amacıyla emtia ve gayrimenkul alım ve satımıyla uğraşa-
mayacakları hükmü yer almaktaydı. Sigorta şirketlerinin sermaye
ve ihtiyatlarının nemalandırılması için gayrimenkul yatırımında
bulunmaları durumunda ise gayrimenkul ve hisse senedi iktisabı
yönetmeliğinin 27. maddesi devreye girmekteydi. Bu maddeye göre,
sigorta şirketlerinin sahip oldukları gayrimenkuller ve hisse senet-
lerinin tutarı, özkaynak toplamını geçemeyeceği gibi özkaynaktan
gayrimenkullerle iştirakler düşüldükten sonra kalan kısım, toplam
aktif tutarının %8’inden aşağı olamayacaktı. Bu yeni düzenleme
uyarınca, gayrimenkul ve iştirakler toplamı, 27,7 milyarı aşan ve
özkaynağı da son sermaye artırımıyla 11,6 milyara ulaşan Anadolu
Sigorta, yeni gayrimenkul alamayacağı gibi, mevcudunun bir kısmını
225 https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19849.pdf ; Yönetim Kurulu Toplantı Tutanağı, 8 Ağustos 1988, 859. Toplantı: 3; “Şirketlerin Kuruluş
ve Çalışma Koşullarını Belirleyen Yönetmelik Yürürlüğe Girdi”, Sigorta Dünyası, Kasım 1984, Yıl: 25, No: 299: 22-25; Toprak, 2010: 163.
1 7 4