Page 178 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
8 . 1 5
Aracılar Hakkında Yönetmelik
Yeni Sigorta Murakabe Kanunu uyarınca Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı
tarafından hazırlanan bir diğer yönetmelik ise 31 Ağustos 1988 tarihinde
Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sigorta ve Reasürans Aracıları
Hakkında Yönetmelik” olmuştu. Yönetmeliğin getirdiği değişikliklerden en
çok yankı bulanı “münhasıran sigortacılığı meslek edinmeyenler”in acentelik
yapamayacakları yönündeki ifadeydi. Bankalar ve diğer finansal kurumlar
için bir istisna hükmü getirilmiş ve anılan kurumlar için diğer acentelerde
belirlenen hususların aranmayacağı belirtilmişti. Bu nedenle Anadolu Sigorta
açısından büyük önem taşıyan İş Bankası şubelerinin, acentelik faaliyeti
yürütmesi açısından bir engel bulunmuyordu. Diğer yandan, yönetmeliğin
11. maddesi, tüzel kişilerin acentelik yapabilmesi için şirket ortaklarının
gerçek kişi olmaları koşulunu getirmekteydi.226 Bu iki hüküm doğrultusunda
faaliyet alanları istisna kapsamında yer almayan Şişe-Cam Grubu ve Rabak
gibi acentelik faaliyeti yürüten anonim şirketlerin acenteliğe devam etmesi
mümkün görünmüyordu. Anadolu Sigorta bu koşullarda esneklik sağlanması
amacıyla Müsteşarlık nezdinde girişimlerde bulunmuştu.227
Yönetmeliğin gerçek kişilerin acentelik yapabilmesi için zorunlu getirdiği
koşullar arasında en az lise mezunu olmaları hükmü yer almıştı. Anadolu
Sigorta’da bu koşulu karşılamayan acente sayısı 15 kadardı. Ancak sektör-
deki hâkim görüş bu koşulun mevcut acentelerde aranmayacağı yönündeydi.
Bir diğer önemli madde ise, acentelik veya prodüktörlük228 yapacak gerçek
veya tüzel kişilerin ilgili sigorta şirketleri nezdinde faaliyete başlamadan
önce (acenteler için 10.000.000 TL, prodüktörler için 100.000 TL’den az
olmamak koşuluyla) banka teminat mektubu, menkul kıymet veya döviz
cinsinden teminat akçesi tesis etme mecburiyetiydi. Acentenin, çalıştığı
sigorta şirketine olan borcu tamamen ödenmedikçe, prodüktörün ise
ilgili şirket ile ilişkisi sona ermeden, teminat serbest bırakılamayacaktı.229
Teminat olarak gayrimenkul ipoteğinin kabul edilmemesi ise uygulamada
büyük sorun yaratacak gibi duruyordu. Zira Anadolu Sigorta acentelerinin
bir kısmının hem münhasıran acentelik işi yapmaları hem de bir defada
10 milyon liralık menkul ya da nakit teminat göstermeleri çok zordu. Bu
durumda bazı acentelerin faaliyetlerine son verilmesi kaçınılmaz olacaktı.
Bu doğrultuda Anadolu Sigorta şirket gayrimenkul teminatının kabul
edilmesi şeklindeki eski uygulamanın devam etmesi için de Müsteşarlık
nezdinde girişimde bulunmuştu.230
Yönetmeliğin çok tartışılan bir diğer maddesi ise, "sigorta primlerinin peşin
olarak ödenmesi esastır" hükmüydü. Bu durum pek çok ülkede genel kabul
edilen norm olmakla birlikte peşin olarak tahsilat yapılmasında ısrar edil-
mesi halinde “sigorta yaptırmakta ve özellikle yenilemekte nazlı olanların”
226 https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19906.pdf.
227 Toprak, 2010: 167.
228 Acenteler sigortacıyı temsil ederken, prodüktörler sigortacı ya da sigorta ettirene bağlı olmaksızın
poliçenin düzenlenmesine yardımcı olan sigorta aracısı olarak faaliyet göstermektedir.
229 https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19906.pdf.
230 Toprak, 2010: 167.
1 7 6