Page 242 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
1 1 . 1
Trafik sigortasında dev zarar
2015 yılında sektörün ve şirketin başlıca gündemi, trafik sigortasında oluşan
dev zarardı. Bu tabloda bir dizi faktör rol oynamıştı. Bunlardan biri döviz
kurundaki artışa paralel olarak yedek parça maliyetlerindeki hızlı artıştı.365
Diğerleri ise mevzuat değişiklikleriyle bağlantılıydı. 1 Haziran 2015’te yürür-
lüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
Genel Şartları kapsamında “eşdeğer parça” kullanımıyla yapılan onarımlar
ve kazalardaki aracın değer kaybından doğan zararlar da sigorta kapsamına
alınmıştı. Bu karar hasar bedellerini önemli ölçüde artırmıştı. Ayrıca, aynı
mevzuatla sektöre, “destekten yoksun kalma” tazminatının hesaplanması
ile ilgili önemli değişiklikler ve standardizasyon getirilmişti. Yine Hazine
Müsteşarlığı, 27 Ekim 2015 tarihinde yayımladığı yazı ile 2008 yılından beri
primlerin şirketler tarafından serbestçe belirlendiği trafik sigortası poliçe
primlerine ticari araçlar için üst sınır getirmişti. Araç tipine göre farklılık
gösteren söz konusu üst sınır uygulaması da prim gelirini baskılayarak bu
olumsuz sonuçlarda etkili olmuştu.366
Sektörden isimler üst sınır uygulamasının kötü sürücüleri ödüllendirdiğini
ifade ediyordu.367 2013 tarihinden bu yana primler sigorta şirketleri tara-
fından serbestçe belirlenirken, özellikle son yıllarda tazminata sebebiyet
vermeyenlere indirim uygulanmakta, tazminata sebebiyet verenlerin ise
primleri artırılmaktaydı. Böylelikle kusurlu sürücünün oluşturduğu mali-
yet kusursuz sürücüye yüklenmeyerek, adil ve sigorta tekniğine uygun bir
politika izlendiği ifade ediliyordu. Trafik sigortası primlerine getirilen üst
sınır uygulaması ise adaletsizliği artıracak bir nitelik taşımaktaydı. Bir poliçe
döneminde iki ve daha fazla kaza yapan 19.133, üç ve daha fazla kaza yapan
415 ve daha fazla kaza yapan 1.158 sigortalı bulunmaktaydı. Uygulamanın
bu hali çok hasarlı ufak kesimi korurken, prim artışları nedeniyle geneli
mağdur edecek bir nitelik taşıyordu.368
Öte yandan trafik branşında ortaya çıkan zararın en önemli nedeninin
bedensel hasar ödemeleri ve sürekli değişen mevzuatla, sigorta şirketlerine
geriye dönük maliyet çıkarılması olduğu vurgulanıyordu. Bedensel hasar
dosyaları alınıp satılabilen bir evrak haline gelmiş, bu dosyalarda aracıların
komisyon oranı %30-40’a ulaşmıştı. Bundan hem sigortacı hem de tüketici
mağdur oluyor, bir iki ayda tamamlanması gereken süreç yargıya gidince
ortalama 3,5 yılda sonuçlanıyordu. Uzun süren yargı süreçlerinin yarattığı
belirsizlik ve geriye dönük kuyruk etkisi hesap edilemez boyutlara ulaşmıştı.
Sektörden isimler, karşılaştıkları belirsizliği şu şekilde özetliyordu:
Dünyada başka hiçbir ürün satın alındıktan sonra bu kadar
değiştirilmez. Sigortacılıkta ürün bir türlü ölmüyor, zombi gibi.
Normal koşullarda her ürünün bir yaşam süresi vardır. Ama
sigortacılıkta 15 yıl önce kapatılmış bir hasar dosyası yeniden
karşınıza çıkabiliyor. Düzenleyici otorite bir yasal değişiklik
365 “9 Aylık Zarar 1,7 Milyar”, Cumhuriyet, 22 Aralık 2015: 9.
366 Anadolu Sigorta Faaliyet Raporu, 2015.
367 “Trafik Sigortasında Herkes Mutsuz”, Sigorta Dünyası, Aralık 2015, Yıl: 57, No: 655: 10-12.
368 “Trafikte 10 yılda 7 Milyar Zarar”, Sigorta Dünyası, Şubat 2016, Yıl: 57, No: 657: 6.
2 4 0