Page 26 - MAKSİMUM BİZ | EYLÜL 2021

Sağlık
Dr. Mahmut Rıza ÖĞÜT
Wuhan’dan çıkıp salgını başlatan Koronavirüs, beklendiği gibi çok sayıda varyant ile dünya genelini etkilemeye devam ediyor. Geçen
yıl gündem olan, Güney Afrika
ve Brezilya modellerinden sonra Hindistan’dan çıkan B.1.617.2 varyant artık Yunan alfabesinin harfleri ile adlandırmaya geçildiği için Delta varyantı olarak adlandırılıyor.
Orijinal virüsten çok daha bulaşıcı olan bu hâli, hızla yayılmış ve alınmaya çalışılan kısmi tedbirlere rağmen artık dünya geneline hâkim ana Koronavirüs formu hâline geldi. Bugün tüm dünyada Covid-19 hastalığına yakalananların neredeyse tamamı delta vakaları. Diğerlerinden çok daha kolay bulaştığı, ağır geçiren hasta ve ölüm oranlarının çok daha yüksek seyrettiği görülüyor.
8 Ağustos 2021 tarihiyle Türkiye’de aktif vaka sayısı 361 bin 989 kişidir. Bu hastalardan önce 5 milyon 556 bin 551 hastamız olmuş ve maalesef 52 bin 196 kişi Covid-19 tanısı ile vefat etmiş. Koronavirüs tanısı
konan her bin hastanın dokuzunu kaybetmekteyiz. Delta kadar tehlikeli olmayan, önceki varyantların da içinde bulunduğu toplam rakamlar bize giderek daha yüksek oranda ölümcül olduğunu göstermektedir.
Önceki varyantlar, aşıların henüz kullanılmadığı dönemde yayıldılar. Delta ise aşının kullanımda olduğu dönemde yayıldı ve yayılıyor.
Mevcut olan aşıların yeterince yüksek sayıda ve yeterince hızlı bir şekilde yapılamaması, eldeki aşıların farklı markalarında, farklı korunma oranlarında olması sebebiyle, yayılma devam ediyor. Bu tablo,
aşılı dönemde yeni ve daha tehlikeli bir varyantın çıkma olasılığını da artırıyor. Kolombia varyantı gibi dikkatleri üzerine toplayan yeni varyantlar çıkıyor, çıkmaya da devam edecek. Ülkelerin ve bireylerin aşı konusundaki yanlış tercihleri; tüm dünyayı etkileyebilecek, neredeyse iki yıllık salgın çabalarını boşa çıkartabilecek bir olasılığı taşıyor.
Koronavirüs hastalığını geçiren kişiler, tekrar tekrar hastalanabiliyor. Hastalık sonrası 3-6 ay aynı varyant ile hastalanmamalarını sağlayan doğal bir bağışıklık gelişiyor. Daha önce Covid-19 hastalığı geçirmiş olan kişilerde oluşan doğal bağışıklık, delta varyantına karşı koruyucu değil.
Yaygın kullanımı olan 11 marka
aşının bazıları, bu konuda oldukça
iyi savunma sağlarken, bazıları geri kalmakta. En yüksek oranla Biontech yüzde 80 korunma sağlamaktadır. Ülkemizde Ocak 2021’de sağlık personeli ve sonrasında 65 yaş üstüne uygulanan Synovac ise hem üzerinden çok uzun süre geçmesi hem de tekniği sebebiyle, delta varyantına karşı başarısız kalıyor. Buna rağmen aşılama, mevcut durumdaki en iyi korunmadır.
Bugün itibariyle dünya genelinde 4.34 milyar kişiye aşı yapıldı. Türkiye’de tek doz aşı yapılan
42 milyona yakın kişi var. Bu nüfusumuzun yarısından az. Suriyeli ve Afgan mültecilerin aşı, hastalık gibi istatistiklerinin bu rakamlara dahil olup olmadığı belli değil. Birinci, ikinci ve üçüncü doz olarak toplam yapılan aşı sayısı 76 milyon 193 bin 403. Haziran ayı ortalarında, bir gün içinde 1.5 milyon doz aşı yapılarak rekor kırıldı ancak son günlerde korkutucu seviyelere düştü.
Aşılanma sadece aşılanan kişiyi değil, tüm toplumu koruyan bir yöntemdir. Toplumdaki aşılı kişi sayısı yüksek olursa hastalık
salgın yapamaz; aşılanmayan kişiler, aşılanan kişiler sayesinde hastalıktan korunmuş olur (toplum bağışıklığı). Ancak aşılanmayan kişi sayısı artarsa, toplum bağışıklığı etkisi azalır ve salgınlar görülür.
Bu nedenle aşı olma kararı salgın yapabilen infeksiyonlar söz konusu olduğunda bireysel bir karar değil, toplum sağlığı için bir gerekliliktir.
Covid-19 Salgınında
Güncel Durum
2019 yılı aralık ayı sonunda Çin’de başlayan salgın, 2021 yılı ağustos ayı itibariyle dünya genelinde yüksek vaka sayıları ile devam ediyor. Ülkemizde, 11 Mart 2020 günü ilk vaka ilan edilmişti. 18 aydan uzun bir süredir gündem konusu olan Covid-19’un genel bilgileri, korunma ve tedavi yöntemleri herkesin araştırdığı, okuduğu, sosyal medyada paylaştığı, tartıştığı yönleriydi. Son dönemde ise aşı ve varyant konuları daha hâkim durumda. Tedavi konusundaki gelişmeler eskisi gibi yer bulamıyor.
24 | maksimumbiz