Page 31 - HAYATA DAİR | SAYI 58 / 2023

İş Portföy Yönetimi
İlk 3 ayda gelişmekte olan ülke piyasalarına toplam 38 milyar dolar portföy girişi olurken bunun 36 milyar doları hisse senedi kaynaklıydı.
Türkiye ekonomisi 2022 yılında %5,6 ile güçlü bir büyüme elde etti. İç talep büyümeyi 13,5 puan yukarı iterken net dış talebin katkısı 0,6 puan ile oldukça sınırlıydı. Stok düşüşü ise büyümeyi 8,5 puan aşağı çekti. Yurt içinde ekonomik aktivite ocak ayına hızlanarak başlasa da şubat ayında Kahramanmaraş merkezli 2 büyük deprem, toplam 11 ili ve nüfusun yaklaşık %16’sını etkiledi. 2022 yılının son çeyreğinde yıllık ortalama %0,4 artan ve GSYH ile yakın ilintili olan sanayi üretimi ocak ayındaki %7,1’lik büyümenin ardından şubat ayında %8,2 ile pandemiden sonra en sert daralmayı yaşadı. Yüksek frekanslı göstergeler depremin ardından mart ayında büyüme momentumunun dalgalı seyretmekle birlikte bir miktar toparlandığını yansıttı.
Türkiye ekonomisinin bu sene 2022 yılına göre hız kaybederek %2,5 seviyesinde reel büyüme kaydedeceğini tahmin ediyoruz.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ocak ayında %9 seviyesindeki politika faizini sabit tutarken şubat ayında deprem sonrası ekonomik aktiviteyi desteklemek adına 50 baz puanlık ölçülü bir faiz indirimi yaptı. Mart ayındaki toplantıda ise politika faizi korunurken depremin etkilerinin izlenmeye devam edildiği belirtildi. Ocak ayında bankaların yurt dışı muhabir hesaplarda tuttuğu dövizi ve ayrıca turizm, taşımacılık, müteahhitlik gibi alanlardan yurt dışında döviz geliri
elde eden şirketlerin gelirlerini yurt içine getirmelerini teşvik edecek bazı mekanizmalar açıklandı. 6 Şubat’ın ardından deprem bölgelerinde
kredi borçlarının ötelenmesi için bankalara bazı kolaylıklar getirilirken depremzedelere taşınma, kira gibi nakdi yardımları içeren ödenekler oluşturuldu.
Ticari kredi faizinin, belirli limitlerin üzerine yükselmesini önlemek amacıyla getirilen düzenlemelerin benzeri, ihtiyaç kredileri için de başlatıldı. Ocak ayında Merkez Bankası taraflı, mart ayında da Hazine taraflı Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM)
faiz tavanı kaldırıldı. Yalnızca döviz yükümlülüğü olan şirketler için dövize ek olarak TL ile de yapılabilecek
ve vadesi 1 ay olabilecek yeni bir
KKM sistemi açıklandı. TCMB ayrıca bankaların YP mevduatı TL mevduata dönüştürmesini hızlandırmak için
bazı adımlar attı. Ticari kredi faizleri yılın ilk çeyreğinde 0,8 puanlık sınırlı bir artışla %14,8 olurken ekonomi yönetiminin TL mevduatı özendirici adımları sonucunda 3 aya kadar yeni açılan vadeli TL mevduat faizi 2022 yıl sonuna göre 5,1 puan artışla %29,2 ile 2003’ten bu yana en yüksek seviyesine çıktı.
Yurt içinde depremin ardından
güç kaybeden öncü büyüme göstergelerine; yüksek cari açık ile baz etkisi sayesinde düşen enflasyon eşlik etti. Merkezi yönetim bütçe
açığı ise ilk çeyrek sonunda GSYH’ye oranla belirgin şekilde genişledi. Geçtiğimiz yılı GSYH’ye oranla %0,9 seviyesinde sonlandıran 12 aylık merkezi yönetim bütçe açığı, ocak ayında %1,2’ye, şubat ayında da %2,7’ye yükseldi. Her ne kadar mart ayında 12 aylık bütçe açığının GSYH’ye oranla %3’e inebileceğini Hazine nakit dengesi verilerinden hesaplasak da açık üzerindeki risklerin yukarı yönlü olduğunu değerlendiriyoruz.
2023 yılı merkezi yönetim bütçe
açığı için Orta Vadeli Program hedefi 659,4 milyar TL olurken daha sonra emeklilikte yaşı bekleyenlerle ilgili düzenlemeler, asgari memur maaş artışı, deprem yardımı ve ödenekleri gibi hedefler içinde yer almayan toplam 820 milyar TL maliyet ortaya çıktı.
Şirketlere ise 100 milyar TL’lik vergi düzenlemesi ile bütçe açısından ilave gelir yaratıldı. Bunlar netleştirildiğinde GSYH tahminimizin %4,1’ine denk gelecek şekilde bütçeye ek maliyet oluştuğunu hesaplıyoruz.
Cari açık 2022 yılının tamamında
48,8 milyar dolar olurken 12 aylık olarak şubat ayında 55,4 milyar dolara yükseldi. Altın ithalatı bu yıl cari açığı genişletirken turizm gelirleri ve enerji faturası ise cari dengeyi olumlu yönde etkiledi. Geçtiğimiz yıl sonunda %64,3 olan yıllık TÜFE enflasyonu mart ayında %50,5’e indi. Yıllık enflasyonun nisan ayında enerji indirimlerinin ve lehte baz etkisinin desteğiyle belirgin şekilde gerileyeceğini, yıl ortasında ise enflasyonda %40’lı seviyelerin mümkün olduğunu düşünüyoruz.
Bununla birlikte yılın ikinci yarısında enflasyonun yeniden yükselmesini bekliyoruz.
Hayata Dair 29