Page 8 - HAYATA DAİR | SAYI 58 / 2023

Deprem Özel
Depremin Psikolojik Etkileri ve Baş Etme Yolları Nelerdir?
Hepimiz ülkece çok zor ve travmatik bir dönemden geçiyoruz. Sevdiklerimiz ve deprem bölgesindeki bireyler için endişeleniyoruz. Yıkımın etkilediği bölgelerde fiziksel olarak bulunmasak bile hepimizin aklı orada. Oradaki insanların yaralarını sarmak ve onlara destek olmak istiyoruz. Deprem; ani ve beklenmedik oluşu sebebiyle travmatik etkiler yaratan, yıkıcı bir doğal afet ve doğası gereği de yaşamsal bir tehdittir. Depremde yerle birlikte güven duygumuzun da sarsıldığını fark ediyoruz. Çaresizlik hissi ve öfke açığa çıkabiliyor. Zaman zaman da güvende olduğumuz için suçluluk ve utanç gibi duygular yaşayabiliyoruz. Belirsizlik de bizi korkutabiliyor.
Çağıl Ünal Klinik Psikolog
Deprem Sonrasında Neler Yaşayabiliriz?
Deprem sonrasında pek çok fiziksel, duygusal, davranışsal, zihinsel
ve ilişkisel belirti yaşanılabilir. Unutulmamalıdır ki bu tepkilerin hepsi olağan dışı bir olaya karşı verilen normal tepkilerdir.
u Fiziksel olarak; kalp çarpıntısı,
ağrı, mide bulantısı, baş dönmesi, uyku bozuklukları, iştah değişimleri, ishal, titreme, yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
u Duygusal olarak; kişi kendini kaygılı, korkmuş, suçlu, çaresiz, utanmış ve öfkeli hissedebilir. İçinde bulunduğu süreç inkâr hâlini
ortaya çıkartabilir ve şok hâlini deneyimleyebilir.
u Davranışsal olarak; diğerlerinden izole olma ihtiyacı, eleştiriye tahammülsüzlük, öfke patlamaları, hareketsizlik ya da aşırı hareketlilik hâli yaşıyor olabilir. Etrafındaki her şeyi kontrol altında tutma/kontrol etme ihtiyacı da açığa çıkabilir.
u Zihinsel olarak; tükenmiş ve yorgun hissedebilir, olay anını tekrar tekrar yaşıyor, odaklanmakta zorluk çekiyor ya da bellek problemleri deneyimliyor olabilir. Bu dönemlerde disosiyasyon ve kafa karışıklığı da bu belirtilere eşlik edebilir.
u Sosyal olarak; ilişkilerde zorlanma,
insanlardan uzak durma isteği, kayıtsızlık ve tepkisizlik görülebilir. Ev, okul ve romantik ilişkilerde sorunlar açığa çıkabilir.
Bu tepkiler ilk haftalarda çok daha yoğun olmakla birlikte, değişik düzeylerde devam edebilir. Açığa çıkan bu belirtiler, olayla başa çıkma çabasının bir sonucu olarak yaşanmaktadır. Yaşanan zor süreçleri sindirme ve anlamlandırma sürecin bir parçasıdır.
Belirtiler, kişiden kişiye değişmekle birlikte deprem yaşantısı bireyleri farklı şekilde etkileyebilir. Bu yüzden değerlendirirken herkesin aynı şekilde tepki vermeyebileceğini unutmamak gerekir.
06 Hayata Dair