Page 9 - HAYATA DAİR | SAYI 58 / 2023

Deprem Özel
Depremden Etkilenen Bireylerle İletişime Geçerken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
u Güven duygusu sağlayabilmek bu süreçte çok kıymetlidir. Birbirimizle ilişkilerimiz/iletişimlerimiz içerisinde güven dolu açıklamalar yapabilmek ve birliktelik hissini güçlendirmek güven duygusunu destekleyebilir. Duyguları dinleyebilmek, onları açığa çıkartabilmek için ilk adım güven duygusunu beslemektir.
u Onları dinlemek, anlamaya çalışmak, duygusuna değer vermek, yanında olduğumuzu hissettirmek böyle zamanlar için kıymetlidir. Bahsettiğimiz davranışlar “psikolojik ilk yardım” olarak da adlandırılan yaklaşımın en temel adımlarıdır (Türkçapar, 2023). Psikolojik ilk yardım için ruh sağlığı profesyoneli olmamız gerekmez. Herkes psikolojik ilk yardım yapabilir.
u Kişilerin istedikleri kadar paylaşım yapabilmeleri için alan açmak,
onları konuşmaya ve paylaşmaya zorlamamak, anlatmak istedikleri kadar dinlemek, yanlarında olmak, herkesin ihtiyacına göre ilerleyebilmek ve tüm bunlara saygı duymak da önemlidir.
u Teselli etmek, müdahalede bulunmaya çalışmak, iyileşmeye zorlamak, duygularını küçümsemek ya da göz ardı etmek bireyleri olumsuz etkileyebilir. Bundan kaçınmak gerekir. Bireylerin regüle olabilmesine, o duygularla durabilmesine ve onları ifade etmesine de alan açabilmek çok kıymetlidir.
u Her duygunun geçerliliği olduğunu hissettirmek. “Herkes çok etkilendi, daha kötü şeyler de yaşayanlar var, bunlar geçecek, bak sen sağsın ve sağlığın yerinde” gibi duyguları dışarıda bırakan cümleler kurmamak gerekir.
Bu cümleler bireylerin duygusunu ve yaşantısını görmezden geldiğimizi ona hissettirebilir, bu da onu hissettiği duygular için suçlu hissettirebilir.
u Bireylere, tutulamayacak sözler vermemek önemlidir. Tutulmayan sözler güvenlik algısını olumsuz etkileyebilir.
Depremin Etkileri ile Baş Edebilmek için Neler Yapabiliriz?
u Böyle zamanlarda kişiler kendini izole edebilir, kimseyle görüşmek ya
da konuşmak istemeyebilir. Fakat böyle zamanlarda temas kişiler için iyileştirici ve yaraları saran bir etki göstermektedir. İnsan ilişki içerisinde iyileşir, temas etmek birliktelik hâlini pekiştirmek açısından kıymetlidir.
u Bu süreçte sosyal medya ve haber kaynaklarına olan maruziyeti kısıtlamak da psikolojik açıdan iyi olmayı yeniden sağlayabilmek adına mühimdir.
u Rutinlere dönmeye çalışmak bu dönemde önemli bir konudur. Güvenlik hissini arttırabilmek adına rutinler çok büyük bir işlev görür. Hepimiz yıkıcı bir deneyim yaşadık. Bu yüzden rutinlere dönmek zorlayabilir. Rutine dönmek her şeyi unutmuş ve önemsemiyormuş gibi hissettirebilir, suçluluğu açığa çıkarabilir. Fakat aslında öyle değil. Rutinleri devam ettirmeye çalışırken hâlâ deprem için bir şeyler yapmaya devam edilebilir. Rutinler bu deneyim öncesindeki gibi gerçekleştirilmek zorunda değil. Bütün rutinlere aynı anda dönülmeyebilir. Kişiler, kendi hızında ve normalleşme sürecinde bunu deneyimleyabilir.
u Duyguları isimlendirmek, yaşanılan duygunun adını koymak da bu dönemde oldukça kıymetli unsurlardan biridir. Duygulara karşı bir müdahalede bulunulmasa bile sadece duyguları isimlendirmenin de iyileştirici bir gücünün olduğu pek çok araştırmayla kanıtlanmıştır. Böyle dönemlerde pek çok duygu aynı anda deneyimlenebilir. Bu da bazen kişiler için kafa karıştırıcı olabilir. Duyguları paylaşmak, destek istemek, yardım talebinde bulunmak zorlu geçen bu dönemlerde daha iyi hissetmek ve yaraları sarmak için atılabilecek adımlardan biridir.
u Hissedilen duygular için yargılayıcı olmamak, şefkat dilini unutmamak bu dönemde hem kişinin kendisi hem de çevresi için çok kıymetli bir rol oynar.
Unutulmamalıdır ki olay aynı olsa dâhi her bireyin deneyimi ve açığa çıkarttığı tepkiler, başa çıkma mekanizması farklıdır. Bu yüzden kişilerin buradaki bilgilerden kendilerine uyanları almaları ve kendi hızlarında deneyimlerini yaşamaları gerekir.
Hayata Dair 07