Page 41 - Hayata Dair | Sayı 60 / 2023

İş Portföy Yönetimi
Türkiye ekonomisine bakıldığında, yılın ilk yarısında büyümenin ana sürükleyicisi iç talep olurken net dış talep ve stok düşüşü büyümeyi aşağı çekti. Üçüncü çeyrekte tüketimde güç kaybı, toplam yatırım ve net dış talebin büyümeye yaptığı katkılarda bir miktar iyileşme olması, GSYH kompozisyonunun yılın ilk yarısına kıyasla daha dengeli olduğunu yansıttı. Türkiye ekonomisinin 2023 yılında yüzde 4 seviyesinin bir miktar üzerinde reel GSYH artışı kaydettikten sonra, 2024 yılında büyümenin yüzde 4 seviyesinin altına sarkacağını düşünüyoruz.
Seçimlerin ardından ekonomi politikalarında yön değişimi yaşandı ve Merkez Bankası para politikasında sıkılaşma sürecini resmen başlattı. Politika faizi ilk yarı sonundaki yüzde 8,5’ten Kasım ayına gelindiğinde yüzde 40 seviyesine yükseldi. TCMB ayrıca parasal sıkılaşmanın sonuna yaklaşıldığı ve hızının yavaşlayacağı mesajını verdi. Aralık ayında faizin yüzde 42,5 seviyesine yükseltilmesini ve sıkılaşma döngüsünün bu noktada tamamlanmasını bekliyoruz. TCMB makro ihtiyati çerçevede sadeleşmeye yönelik adımlarına devam etti. Ticari krediler için bir nevi tavan faiz uygulaması işlevi gören menkul kıymet tesisi kaldırıldı. Bankaların tahvil tutmalarını gerektiren düzenlemeler azaltılarak bunun yerini daha çok TL mevduat payının hızlı bir şekilde artırılmasını teşvik edecek adımlar aldı. Ağustos ayında devreye sokulan Kur Korumalı Mevduat’ı kademeli şekilde sonlandırmaya yönelik strateji korundu ve KKM’den çıkışlar sürdü. Parasal sıkılaştırmaya paralel olarak piyasa faizleri de yükseldi. Kasım itibarıyla ticari kredi faizleri yüzde 50,9, tüketici kredisi faizi de yüzde 58,3 seviyesindeydi. Haziran ayı başına kıyasla ticari kredi faizi 36 puan, tüketici kredisi faizi ise 23 puan arttı. Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri 17 Kasım itibarıyla 28,9 milyar dolar ile son 2 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Ekonomi yönetiminin ortodoks politikalara yönelmesi ile Eylül ayında Fitch ve S&P Türkiye’nin kredi not görünümünü negatiften durağana revize etti. 15 Aralık’ta Türkiye için bir not yayımlama ihtimali olan Moody’s’in diğer kurumlara kıyasla Türkiye’yi bir kademe daha düşük değerlendirmesi ve son dönemde konvansiyonel politikaya geçişin yatırımcı nezdinde değer bulması nedeniyle kredi notu artırımı olabileceğini düşünüyoruz.
Üçüncü çeyrekte cari açık enerji faturasının desteği ile gerilerken enflasyon yükseldi. Merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ye oranı ise ihtiyatlı mali politikanın bir yansıması olarak son dönemlerin en düşük seviyesine indi. Haziran ayında 27 milyar dolar olan 12 aylık cari açık Eylül ayında 51,7 milyar dolara indi. Öncü veriler Ekim ayında 12 aylık cari dengede iyileşmenin hız keserek devam edeceğini gösterdi. 2023 yılında cari açığın 45,7 milyar
dolar olmasını bekliyoruz. Yılın üçüncü çeyreğinde; vergi artırımları, döviz kurundaki değer kaybı, yılın ikinci yarısı için ücretlere yapılan zam, geçmiş enflasyona endeksleme davranışlarının etkisiyle yıllık enflasyon, Haziran ayındaki yüzde 38,2’den Eylül ayında yüzde 61,5’e çıktı. Ekim ayında ise
yüzde 61,4’e sınırlı şekilde gerileyen yıllık enflasyonun bu seneyi yüzde 66 civarında bitirebileceğini düşünüyoruz. Merkez Bankası Kasım ayı başında yayımladığı Enflasyon Raporu’nda yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 65 olarak belirlerken enflasyonun Mayıs ayı içinde zirveye ulaşacağını, daha sonra düşüşe geçeceğini yansıtan bir tahmin patikası yayımladı. Merkez Bankası’nın 2024 yıl sonu enflasyon tahmini ise yüzde 36. Haziran ayında yüzde 3,7 olan 12 aylık bütçe açığının GSYH’ye oranı, Ekim ayında yüzde 2,6’ya indi. Eylül ayında yayımlanan Orta Vadeli Program’da yıl sonu bütçe açığı hedefi yüzde 6,4 olarak belirlenmişti. Son dönemdeki gelişmelere bakıldığında ise açığın,
yılı resmi hedefin altında kapatacağını düşünüyoruz. Hazine, Kasım ayında 2,5 milyar dolarlık eurobond ihracı ile bu yıl için 10 milyar dolar olan dış borçlanma hedefini tamamladı. Hazine 2024 yılında da 10 milyar dolarlık dış borçlanma yapmayı planlıyor. Önümüzdeki dönemde ekonomi yönetiminin yurt dışı ve yurt içinde yatırımcılarla temasları takip edilecek. Beklenen enflasyona göre pozitif reel faize geçilmesiyle birlikte, enflasyon beklentilerinin iyi yönetilmesi ve enflasyonda düşüşün tesis edilmesi konusunda kararlılığın sürdürülmesi hâlinde, Türkiye’ye yönelik yatırım algısının güçleneceğini değerlendiriyoruz.
Hayata Dair 39