Page 18 - MAKSİMUM BİZ | EYLÜL 2025 | SAYI:25

G ü n d e m
Sürdürülebilirliğin ABC’si - 4
Sürdürülebilirlik veya sürdürülebilir
kalkınma en yaygın kullanımıyla
‘gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını
karşılayabilme imkânlarını tehlikeye
sokmadan bugünkü kuşakların
ihtiyaçlarını karşılamak’ olarak
tanımlanmaktadır. Sürdürülebilirlik
bağlamında ilk akla gelen; iklim
değişikliği, kaynak tüketimi gibi
çevresel konular olmakla birlikte
toplumsal ve ekonomik konular
da bu kapsamda yer alıyor.
Sürdürülebilirliğin ABC’si serisinin 4.
bölümünde konuyla iIgiIi kavramları
tanıtmaya devam ediyoruz.
İklim Değişikliği: Uzun süreli iklim
özelliklerinin (yağış, sıcaklık
vb.) ortalama değerlerinde
meydana gelen değişimlerdir.
Bu değişim, doğal süreçlerde
binlerce yıl sürdüğünde biyolojik
çeşitlilik buna uyum sağlayabilir
ve canlıların yaşam şansı artar.
Ancak son 50 yıl gibi kısa bir
sürede yerkürenin ortalama
yüzey sıcaklığının 1,1 °C artması,
tüm canlıların yaşamını olumsuz
etkilemektedir. Aşırı fosil yakıt
kullanımı, ormansızlaşma, verimsiz
endüstriyel faaliyetler, hatalı
tarım uygulamaları ve yetersiz
atık yönetimi gibi insan kaynaklı
faaliyetler, sera gazı salımını
artırarak atmosferin giderek daha
fazla ısınmasına neden olmaktadır.
Küresel Isınma: Atmosferdeki
sera gazlarının konsantrasyonu
arttığında yeryüzünün ortalama
yüzey sıcaklığında meydana gelen
artışı ifade eder. Bu gazlar daha
fazla güneş radyasyonu emer
ve daha fazla ısıyı hapsederek
gezegenin daha da ısınmasına
neden olur.
Karbon Nötr: Atmosfere salınan sera
gazlarını dengeleyen ve net olarak
sıfır karbon emisyonuna sahip olan
bir kişi ya da kurum için “karbon-
nötr” diyebiliriz. Karbon nötr olma
yolunda yerine getirilmesi gereken
kriterler şöyle sıralanabilir: Hedef
koymak, hedefi gerçekleştirerek
raporlamak, farklı kurumlarla
iş birliği yapmak, kurum içinde
düzenlemeler yapmak, sera gazı
salımını azaltacak teknolojiye
yatırım yapmak ve doğadan ilham
alarak çözümler yaratmak.
Karbon Ayak İzi: Belirli bir birey,
kurum, ürün veya faaliyet
tarafından atmosfere salınan
sera gazı miktarını ifade eder.
Bu ölçüm; enerji üretimi, ısınma
ile kara ve hava ulaşımı için
fosil yakıtların yakılmasından
kaynaklanan doğrudan
emisyonların yanı sıra tüketilen
gıda, mal ve hizmetlerin üretimi
ile bertaraf edilmesi sonucu
oluşan dolaylı emisyonları da
kapsar. Karbon ayak izi; güneş
ve rüzgâr gibi düşük karbonlu
enerji kaynaklarına geçiş, enerji
verimliliğini artırma, sanayi
politikalarını güçlendirme, satın
alma ve seyahat alışkanlıklarını
değiştirme ve gıda atıklarını
azaltma yoluyla önemli ölçüde
düşürülebilir.
Mikroplastik: 5 milimetreden
küçük plastik parçacıklarıdır ve
hem denizlerde hem de karasal
ekosistemlerde ciddi bir kirlilik
kaynağıdır. Gıda zincirine kadar
girerek insan sağlığını da etkileyen
bu parçacıkların azaltılması için
tek kullanımlık plastiklerden uzak
durmak, tekstil üretiminde sentetik
malzemeleri sınırlamak ve atık
yönetimini iyileştirmek gereklidir.
Net Sıfır: İnsan faaliyetleri (fosil
yakıt kullanımı, ormansızlaşma,
atık yönetimi, hayvancılık vb.)
sonucu atmosfere salınan sera
gazı miktarının, yine insan kaynaklı
uygulamalar (yutak alanların
restorasyonu, doğa tabanlı karbon
tutma ve yakalama yöntemleri
vb.) yoluyla atmosferden geri
alınmasıyla dengelenmesidir.
Paris Anlaşması’nın 1,5–2,0
°C küresel ısınma hedeflerine
ulaşmak için 2050 yılına kadar
başta karbondioksit (CO2) olmak
üzere tüm insan kaynaklı sera
gazı salımlarının hızla azaltılması
ve atmosfere salınan miktarın,
uzaklaştırılan miktarı aşmaması
amaçlanmaktadır.
DEVAM EDECEK >>>
16 maksimumbiz