Page 19 - Μάιος
P. 19
αναλύσεις και επανελέγχους , ώστε να είμαστε Σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός. Ένα
σίγουροι ότι πρόκειται για τα βαρυτικά κύματα διερχόμενο από τον πλανήτη μας βαρυτικό
και τώρα είμαστε πεπεισμένοι», τόνισε ο κ. κύμα μεταβάλλει απειροελάχιστα -αλλά
Reitze. μετρήσιμα- την απόσταση που διανύει η
ακτίνα λέιζερ στους ανιχνευτές LIGO.
Τα βαρυτικά κύματα εξαπλώνονται στο
Σύμπαν ως ομόκεντροι κύκλοι από μια Τα βαρυτικά κύματα έχουν παρατηρηθεί
κατακλυσμική πηγή-αφετηρία (ένα ακραία έμμεσα το 1993, από τους Taylor και Hulse,
βίαιο συμβάν όπως εκρήξεις ή συγκρούσεις ωστόσο είναι η πρώτη φορά που τα
άστρων ή μαύρων τρυπών), «συμπιέζοντας» και παρατηρούμε άμεσα, πρόκειται για την πρώτη
«τεντώνοντας» τον ιστό του χωροχρόνου. φορά που παρατηρούνται κατευθείαν από την
πηγή.
Η ανίχνευσή τους αναμένεται να χαρίσει ένα
Νόμπελ Φυσικής στους επιστήμονες που Στη σχετική ανακοίνωση του Εθνικού
έκαναν την ανακοίνωση, καθώς πρόκειται για Ιδρύματος Ερευνών των ΗΠΑ, αναφέρεται πως
μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της τα βαρυτικά κύματα είναι ρυτιδώσεις στην ίδια
εποχής μας. την υφή του χωροχρόνου, είναι κυματισμοί
που πηγάζουν από βίαια κοσμικά φαινόμενα
Παράλληλα με την προφορική ανακοίνωση και διαδίδονται στο Σύμπαν με την ταχύτητα
από επιστήμονες των πανεπιστημίων Caltech του φωτός.
(Τεχνολογικού Ινστιτούτου Καλιφόρνια) και
ΜΙΤ, της ερευνητικής κοινοπραξίας LIGO και Το LIGO λειτούργησε μεταξύ 2002-2010
του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών (NSF) των χωρίς επιτυχία, ενώ μετά από μια αναβάθμιση
ΗΠΑ, γίνονται οι σχετικές επιστημονικές κόστους 200 εκατ. δολαρίων, που βελτίωσε
δημοσιεύσεις, με την πρώτη στο «Physical δραστικά τις δυνατότητές του, τέθηκε ξανά σε
Review Letters». λειτουργία πέρυσι τον Σεπτέμβριο ως
Advanced LIGO.
Η Gabi Gonzales ερευνήτρια της ομάδας
LiGO, τόνισε πως το πρώτο σήμα εντοπίστηκε Και άλλες ερευνητικές ομάδες, με άλλα
στη Λουιζιάνα, ενώ μια ώρα αργότερα επίγεια πειράματα, προσπαθούν να
εντοπίστηκε ένα παρόμοιο σήμα, στη ανιχνεύσουν τα βαρυτικά κύματα, με
Ουάσινγκτον. κυριότερη τη VIRGO στην Ιταλία. Το σχετικό
πείραμα λειτούργησε χωρίς ευρήματα έως το
Το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων Μέσω 2011, μετά αναβαθμίστηκε σε Advanced
Συμβολόμετρου Λέιζερ (Laser Interferometer Virgo και θα επαναλειτουργήσει εντός του
Gravitational-wave Observatory - LIGO) 2016.
αποτελείται από δύο πανομοιότυπους
υπερευαίσθητους ανιχνευτές, Μία άλλη επιστημονική ομάδα-πείραμα είναι
κατασκευασμένους από ερευνητές του το BICEP-2 στην Ανταρκτική, που έκανε την
Caltech και του ΜΙΤ με χρηματοδότηση του «γκάφα» πρόπερσι, ανακοινώνοντας ότι είχε
NSF, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι σε παρατηρήσει τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα
απόσταση περίπου 3.000 χιλιομέτρων μεταξύ της «Μεγάλης Έκρηξης» (Μπιγκ Μπανγκ), ενώ
τους, ο ένας στο Λίβινγκστον της Λουιζιάνα και μάλλον επρόκειτο για παραπλανητικό εύρημα
ο άλλος στο Χάνφορντ της Ουάσιγκτον. εξαιτίας της διαστρικής σκόνης. Τα επόμενα
χρόνια, σχεδιάζεται και το πρώτο αντίστοιχο
Κάθε ανιχνευτής έχει δύο βραχίονες τεσσάρων πείραμα στο διάστημα (Laser Interferometer
χιλιομέτρων σε σχήμα «L», κατά μήκος των Space Antenna-LISA).
οποίων στέλνεται μια ακτίνα λέιζερ, που
διαχωρίζεται σε δύο και μετά ανακλάται πάλι Προπομπός του είναι η αποστολή του
πίσω. Το πείραμα προσπαθεί να «πιάσει» τις επιστημονικού δορυφόρου LISA Pathfinder,
ανεπαίσθητες δονήσεις που αφήνουν στο που εκτόξευσε πέρυσι η Ευρώπη.
πέρασμα τους από τη Γη τα βαρυτικά κύματα,
καθώς επί εκατομμύρια έτη ταξιδεύουν στο Η ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων μεταξύ
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΗΝΟΥ / ΜΑΪΟΣ 2020 19
