Page 13 - majalah bidayuh pep (1)final 2

PERKAHWINAN

Majlis perkahwinan yang diadakan sangat bergantung pada
kemampuan ekonomi keluarga pengantin. Dalam masyarakat

Bidayuh, pilihan tempat tinggal selepas berkahwin bergantung pada
banyak faktor. Faktor utama ialah kedudukan ekonomi pasangan
yang berkahwin. Pihak suami yang berada dan berkedudukan boleh
mempengaruhi pihak isteri untuk tinggal bersama-sama
keluarganya (amalan virilokal) dan begitulah sebaliknya

(uksorivokal). Dalam keadaan perkahwinan suami isteri yang
sudah stabil, mereka boleh duduk di rumah sendiri (amalan
neolokal).

Kumpulan Dayak Selako melarang pergaulan bebas antara lelaki
dan perempuan. Perkahwinan boleh berlaku secara 'terpaksa'
melalui amalan yang dikenali sebagai 'batangkap'. Ini merupakan
amalan apabila pasangan lelaki dan perempuan yang kerap dilihat

berdua-duaan boleh dihadapkan kepada para pemimpin kampung
supaya tindakan dapat diambil. Mereka yang ditangkap bersetuju
untuk berkahwin setelah dibicarakan oleh pemimpin serta

penduduk kampung supaya hubungan mereka sebagai suami isteri
boleh disahkan dengan mengadakan sedikit upacara setelah denda
atas kesalahan mereka telah dijelaskan. Amalan batangkap
dilakukan atas pasangan yang menghadapi tentangan daripada ibu
bapa.

Satu lagi cara melangsungkan perkahwinan adalah melalui amalan
'nyagam', apabila bakal suami dihantar bersama-sama segala tikar

bantalnya ke kediaman bakal isteri setelah mendapat persetujuan
daripada pihak perempuan. Biasanya lelaki yang memilih untuk
berkahwin cara demikian ialah seorang duda atau balu.

Perkahwinan yang sempurna mengikut pandangan suku Selako,

Jagoi dan Lara ialah perkahwinan yang melibatkan pengetahuan,
peranan dan perancangan oleh ibu bapa kedua-dua belah pihak.
Perkahwinan juga mungkin melibatkan peranan orang perantaraan

atau dikenal sebagai picara dalam kalangan masyarakat Selako
untuk mewakili pihak lelaki. Setelah semua pihak bersetuju, hari
dan masa yang sesuai akan ditetapkan.