Page 22 - Trinh bay DTN Dan Phuong ban cai anh 20-3-2023

khoán cuøng. Soøng baïc, baøn ñeøn thuoác phieän moïc leân ôû

khaép nôi. Ñoäc aùc hôn nöõa, thöïc daân Phaùp coøn cöôõng eùp
Nhaân daân ta uoáng röôïu ñeå ñaàu ñoäc thanh nieân. Côø baïc,

röôïu cheø, meâ tín dò ñoan phaùt trieån daãn tôùi bao caûnh
nhaø tan, cöûa naùt, troäm cöôùp trieàn mieân, thaûm hoïa ngaøy
caøng theâm naëng neà, u uaát.

Hueânh hoang laø moät cöôøng quoác ñi “khai hoùa vaên
minh” nhöng thöïc daân Phaùp laïi khoáng cheá neàn giaùo duïc

quoác daân cuõng nhö vieäc chaêm lo söùc khoûe con ngöôøi ôû
nöôùc thuoäc ñòa.

Caû huyeän Ñan Phöôïng naêm 1914 chæ coù moät tröôøng
Tieåu hoïc nhoû beù. Ñeán naêm 1926, ôû moät vaøi xaõ môùi coù

theâm moät lôùp daïy ñeán trình ñoä sô ñaúng. Giaùo vieân daïy ôû
caùc lôùp naøy phaàn lôùn laø caùc höông sö. Soá löôïng hoïc sinh
ñaõ ít laïi khoâng ñöôïc hoïc taäp ñeán nôi ñeán choán, ñôøi soáng
khoù khaên neân haàu heát chæ hoïc dôû dang roài boû.

Soáng trong xaõ hoäi ñöông thôøi, quyeàn hoïc taäp cuûa thanh

thieáu nieân bò töôùc ñoaït. AÂm möu thaâm ñoäc cuûa thöïc daân
Phaùp laø laáy ngu daân ñeå trò, xoâ ñaåy thanh nieân ta vaøo con
ñöôøng u toái, cam chòu cuoäc soáng toâi ñoøi.

Thöïc daân Phaùp coi reû sinh maïng con ngöôøi Vieät Nam.

Chuùng khoâng quan taâm ñeán söï nghieäp y teá. Dòch beänh
haèng naêm dieãn ra, bieát bao ngöôøi phaûi chòu cheát oan
uoång. “Höõu sinh voâ döôõng” laø tình traïng phoå bieán trong
xaõ hoäi cuõ.

Naêm 1931, caû tænh Haø Ñoâng chæ coù moät nhaø thöông
vôùi 2 y só vaø vaøi chuïc giöôøng beänh. Tænh coøn nhö vaäy thì
noùi gì ñeán huyeän, ñeán toång, laøng xaõ. Laøm aên vaát vaû, oám
ñau khoâng coù thuoác thang.

22