Page 31 - Ondan Sonra Ocak 2023

memnun etmezken engell hakları hareket gereken b r konudur. Engell lere yönel k çalıșma
sonucunda, “engell l ğ n sosyal model ” olarak ortamlarının olușturulması ve șyerler n n açılması
tanıtılan yen b r yaklașım ortaya çıkmıștır. Sosyal kend ler ne yeterl hale gelmeler ne ve toplumla
model, engell l k durumunu yaratan esas neden n kaynașmalarına vme kazandıracaktır. Engell ler n
toplumsal olduğu, engell ler n toplumsal engeller toplumsal yașama tam katılımlarının sağlanmasına
sonucunda zole ed ld ğ tez n savunmaktadır yönel k kamusal alanda y leșt rmeler n yapılması,
(Erdugan, 2010). Engell b reyler n engell l k onların çalıșan, kazanan ve kend ler ne yeten
durumu her zaman sağlıkla lg l değ ld r. B r uzvun b reyler olmaları ç n desteklenmeler toplumsal
yokluğundan kaynaklanan kalıcı engell l k yașamın gereğ d r. Engell ler n çalıșma yașamına
durumunun engell ye ve a les ne kabullend r lmes , katılımları le lg l düzenlemeler 5378 sayılı
ruhsal yapısında meydana get rd ğ travmaların Özürlüler Kanunu, 4857 sayılı İș Kanunu ve 657
tedav ed lmes ve bu durumun toplum tarafından sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda bulunab l r.
ben msenmes n n med kal modelle sağlanması Engell ler n sosyal hayata katılımları çeș tl yollarla
mümkün değ ld r. G der lemeyen engell l k sağlanmaktadır. Özell kle Özürlüler Kanunu ve İș

durumunun b rey, a les ve toplum tarafından Kanunu’ndan sonra yeterl l k dereceler ne göre
kabullen lme ve normalleșme șlev ancak sosyal engell ler n st hdamı ve sosyal akt v telere
modelle yer ne get r leb l r. Med kal model sorun, katılımlarında öneml artıșlar olmuștur. Kanun ve
sosyal model se çözüm üzer ne odaklanmaktadır. yönetmel klerde yapılan bu y leșt rmelerle tüketen
Engell ler n refahı ç n her k modelden de ve bağımlı olan b rçok engell , üreten ve kend ne
yararlanılmalıdır (Erdugan, 2010). yeterl hale gelerek ülke kalkınmasına katkı
Sosyal model engell b reyler n gel r ve sağlamaktadır.
ht yaçlarının engell olmayan b reyler tarafından Engell ler n çalıșma hayatına katılımları ç n
karșılanmasına karșı b r durușu fade etmekted r. b rçok modeller gel șt r lm ș ve teșv kler
Engell ler madd yardım yer ne st hdam sağlanmıștır. Bunlardan b r olan korumalı
stemekted rler. Ekonom k açıdan kend șyerler , daha çok engell ler n b r arada çalıșmasını
ht yaçlarını kend ler n n karșılaması bağımlılık öngören b r model olduğu ç n engell ler tarafından
ve dıșlanmıșlık h ss yatından kurtulmalarını destek bulmamıș, aks ne sosyal dıșlanmayı
sağlar. Sosyal devlet n gel ș m le b rl kte bugün artırdığını savunmușlardır. Engell ler, sağlıklı
engell b reyler n toplumla bütünleșmes n nsanlarla aynı ortamda çalıșarak eș t haklara sah p
sağlamak ve sosyal hayata katılımlarını arttırmak olmak ve gündel k hayatta kend ler ne yer bulmak
amacıyla; lk olarak tıbb tedav ve y leșt rme stemekted rler. Böylece kend ler ne acınan, yardım
h zmetler nden yararlandırılmaları, özel eğ t m ed len, hakkında karar ver len, poz t f ayrımcılığa
ht yacı olanlara mümkün olduğunca kaynaștırma tab tutulan b rey yer ne, kend s ne fırsat ver len,

ve bütünleșt rme yoluyla eğ t m hakkının üreten, söz sah b olan ve kend sosyal ve a le
ver lmes ve șgücü n tel ğ tașıyan engell ler n ortamını olușturan b reyler olmayı terc h
meslek rehab l tasyonu doğrultusunda emek etmekted rler. Türk ye’de engell ler n st hdam
p yasasına katılmaları hedeflenmekted r. yöntemler ncelend ğ nde; engell st hdamını
Yıllardan ber bu konuda yeterl pol t kaların artırmak amacıyla kota ve teșv k yöntem n n d ğer
üret lememes engell ler n șgücünün atıl yöntemlerden daha çok terc h ed ld ğ
kalmasına neden olmuștur. Bu üstünlükler n görülmekted r.
değerlend r lmes topluma ve ülkeye c dd Tüm bu b lg ler n ıșığında d yoruz k , b z
yararlar sağlayacak, aynı zamanda kend ler ne engell ler % 3 kontenjanına hapsetmey n. B z m de
güvenler ve sosyal çerme eğ l mler artacaktır. yapab leceğ m z b rçok becer ve yetenekler m z
Nüfusun öneml b r kısmını olușturan var. B z yapab ld kler m zle st hdam ed n. O
engell ler n çalıșma hayatı ve toplumla zaman tam anlamıyla sosyal toplum oluruz ve
bütünleșme sorunları, üzer nde çalıșılması hayatın tadına beraber varırız.