Page 145 - SHS Khoa học tự nhiên 8 - Bản in thử

2. Ch c năng c a h hô h p
Đư ng dn khí có chc năng dn khí ra và vào ph i, ngăn b
i, làm ‡m, làm m không khí
vào ph i, đ ng th i b o v ph i kh i tác nhân có h i t môi trư ng. Ph i thc hi n chc
năng trao đ i khí gi„a môi trư ng ngoài và máu trong mao m ch ph i. S ph
i h p c a
đư ng dn khí và ph i đ m b o chc năng lưu thông và trao đ i khí c a h hô h p.
a) ‚ông khí phƒi

S thông khí ph i đư c diŠn ra nh
c đ ng hô h p (hít vào, th ra). Khi hít Khí vào ph i Khí ra t ph i Th tích l ng
vào hay th ra, ho t đ ng c a cơ, xương Th tích l ng ngc gi m
ngc tăng
Xương c
thay đ i s làm tăng ho c gi m th tích và xương Xương c
l ng ngc. sư n và xương
nâng lên
sư n
h xu ng
Quan sát Hình 34.2, mô t ho t đ ng
c a cơ, xương và s thay đ i th tích Cơ hoành Cơ hoành
dãn
co
l ng ngc khi c đ ng hô h p. a) Hít vào b) Th ra
Hình 34.2 S thông khí ph i
b) Trao đƒi khí phƒi và t bào
ƒ ph i và các t bào trong cơ th , ch t khí Ph nang T bào
đư c trao đ i theo cơ ch khu ch tán.

1. Quan sát Hình 34.3, mô t s trao O CO 2 O CO
đ i khí ph i và t bào. 2 2 2
2. Trình bày s ph
i h p chc năng a) b)
c a m i cơ quan th hi n chc năng Hình 34.3 Trao đ i khí ph i (a) và
c a c h hô h p. các t bào trong cơ th (b)

II – M t s b nh v ph i, đư ng hô h p
M t s
cơ quan c a h hô h p ti p xúc trc ti p v i môi trư ng nên dŠ mˆc các b nh v€
ph i và đư ng hô h p như viêm đư ng hô h p, viêm ph i,…
1. Viêm đư ng hô h p
Đư ng dn khí thư ng xuyên ti p xúc v i không khí. Không khí b ô nhiŠm, có cha
vi sinh v t ho c các ch t có h i là nguyên nhân chính gây viêm đư ng hô h p: viêm mũi,
viêm h ng, viêm ph qu n,…
Viêm h ng và viêm ph qu n có th do vi khu‡n ho c virus. Các tri u chng khi b viêm h ng
như khó ch u h ng (đau, rát, sưng h ng); ho có đ m; có th s
t, nhc đ u, m t m i;…

Viêm ph qu n cũng có các tri u chng như viêm h ng nhưng bi u hi n rõ ràng hơn: ho
nhi€u, ho có đ m, s
t kéo dài, khò khè, khó th , m t m i, tc ngc,…

2. Viêm ph i
Virus, vi khu‡n, n m, hoá ch t trong không khí xâm nh p vào ph i có th gây viêm ph i.
Khi đó, các ph nang b viêm, ti t nhi€u d ch làm nh hư ng đ n chc năng trao đ i khí
c a ph i. Các tri u chng c a b nh bao g m đau ngc, ho, m t m i, s
t, đ m hôi và
n l nh, bu n nôn, khó th ,… N u không đi€u tr b nh k p th i có th nguy hi m đ n
tính m ng ho c gây nhi€u bi n chng.

143