Page 386 - MESNEVİ - 1.CİLT

!
B.615. Bedir harbinden bahsedilirken Kur'an'da "Onları sis öldürmediniz, Tanrı öldürdü. Ok attığın zaman sen atmadın Tanrı attı" denmektedir (Sure:8—Enfâl, Ayet:17).
!
B.617. Cebir, kulda irade ve ihtiyar olmadığına, her şeyin Tanrı tarafından yaptırıldığına inanmaktır ki. Bu inanışa sahip olanlara, bu inanışı kendilerine "mezhep — gidilen yol" olarak kabul edenlere "Cebrî" denir.
!
B.618. İhtiyar, kulun her şeyi kendi dileğiyle, kendi iradesiyle yaptığına inanmaktır. Bu inanışa sahip olanlara, bu inanışı kendilerine mezhep edinenlere "Kaderiye” denir. Bunlar, kulların işledikleri işlerde kaderi inkâr ederler. Kader, Tanrı bilgisidir. Fakat bu bilgi, bizi o işi yapmaya mecbur etmez derler. Mu'tezile bu mezheptedir. Sünnilere göre kulda cüz'i bir irade vardır. Kul, iradesini sarfeder. Tanrı o işi yaratır.
!
B.640. Sicciyn, daimi olan şey demektir. Cehennemde bir vadinin adıdır ve burası cehennemin en kötü yeridir. Kur'an'da kötülük edenlerin hesap defterinin burada olduğu bildirilmektedir (Sure:83 Mutaffifîn. Ayet:7-9).
!
B.641. İlliyyîn, yedinci kat gökte bir yerin adı. Cennetlerin en yüksek ve iyi yeridir. Bir rivayete göre de yedinci kat göğün yahut insanın iyilik, kötülüğünü yazan meleklerin divanlarının adıdır. Kur'an'da iyilik edenlerin hesap defterlerinin burada olduğu bildiriliyor (Sure:83— Mutaffıfîn, Ayet:18-21).
!
B.676. dan sonraki başlıktaki cümle Kur'an'ın 2. Suresi olan Bakara Suresi’nin 285. Ayeti’nden alınmıştır. Peygamberleri, bu birbirinden ayırt edemeyiş Peygamberlik bakımındandır. Çünkü aynı Sure’nin 253. Ayetinde Peygamberlerin bazılarının bazılarından üstün olduğu bildirilmektedir.
!