Page 120 - 8.SINIF ETKİNLİK KİTABI

Karayolu: Yerleşim merkezlerini karadan birbirine bağlayan yoldur. Trafik için, kamunun
yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

İnsanlar, ilk başlarda doğal yolları kullandılar. Bunlar, dağ geçitleri, vadiler, ovalar, boğazlar, keçi
yollarıydı. Çin, Avrupa ve Ortadoğu medeniyetlerinde M.Ö. 7. yüzyıla kadar giden taşlı ve toprak yol sistem-

leri vardı. En eski ticaret yolları Roma , Amerika'da İnka yolu, Asya'da İpek Yolu idi.
Modern yolların yapımına 19. yüzyılda başlandı. Basınçla sertleştirilen yola asfalt dökülüyordu. Bu

yüzyılda karayolu ile demiryolu ve denizyolu arasında rekabet vardı.
Motorlu taşıtların gelişmesiyle karayollarındaki üstünlük tartışılmaz hale geldi. Karayolunun yapısı

değişti, otoyollar gelişti.Kara taşıtlarının gelişim sürecindeki önemli gelişmelere bakalım.
ÖRNEKTR

1769 yılında Fransız mühendis ve top-
çu yüzbaşı Joseph Cugnot, kendi başına ha-
reket edebilen ilk kara taşıtını icat eden kişi

oldu 1885 yılına gelindiğinde içten yan-
malı benzinle çalışan motora sahip ilk oto-

mobil Alman bir mühendis olan Karl Benz
tarafından üretilmiştir.

Kara taşıtları teknolojisini tümden de-
ğiştirecek olan gelişme ise , İlk seri üretimi

1908 yılında Amerikalı Henry Ford tarafından
İlk kara taşıtı yapılan T modeli adındaki otomobil olmuştur.

Karayolları Araçlarında Gelişen Ulaşım Teknolojileri

Sürücüsüz (Otonom) Araçlar: Otomatik kontrol sistem donanımları sayesinde insan faktörüne ihtiyaç
duymadan yolu, trafik durumunu ve çevre şartlarını algılayarak gidebilen otomobillerdir.
Hibrit Araçlar: Benzin motoru ve elektrik motorunu kullanmakta ve bu sayede çevreye zararı minimize

etmek üzere tasarlanmış iki motora sahip araçlardır.
İleri Trafik ve Yolcu Yönetim Sistemi: Trafik yoğunluğu ve yolcuların ulaşım üzerindeki ihtiyaç duyduğu

bilgiler akıllı sistemler, telefon aracılığı ile araçlara entegre edilmiş teknolojilerdir.
Araç Kontrol Sistemleri: Araçların yolu kontrol edebildikleri, kazaları algoritmik hesaplar ile önleyebildiği ,

ulaşacağı noktaya navigasyon aracılığı ile yönlendirme yapan sistemlerdir.