Page 109 - 25_LiryDram_2019

O TWÓRCZOŚCI WYBRANYCH POETÓW KIELECKIEGO ODDZIAŁU ZLP
Irena Nyczaj, Wina, opr. gra czne autorki, O cyna Wydawnicza Ston 2, Kielce 2019.
Bohaterowie prozatorskich miniatur (prócz tytułowej Winy znajdziemy tu jeszcze pięć innych, niepowiązanych ze sobą historii) to postacie interesujące i realistycznie sportre- towane. Czytelnicy dowiadują się o nich do- kładnie tyle, ile trzeba; narrator nie dodaje ani jednego zbędnego słowa. W oszczędnych środkach wyrazu autorka zawiera zaskakują- co wiele obrazów, spostrzeżeń i obserwacji. Czasem decyduje się na linearną konstruk- cję i zachowanie chronologii, czasem zrywa
z nią całkowicie, jeśli taki przekaz sugestyw- niej oddaje niespokojne i powikłane losy po- staci. Ogromny ładunek emocjonalny rów- noważy powściągliwym i (znów) ironicznym stylem opisu. Nie waha się sięgać po czarny humor, nie stroni od dramatów i fabularnych rewolt, które pojawiają się niezapowiedziane. A co najważniejsze – po mistrzowsku zawie- sza głos, nie ulegając pokusie dopowiadania puenty do ukazanych historii.
Umieszczone w ostatniej części książki krót- kie formy poetyckie stanowią dopełnienie nastrojów pojawiających się w opowiada- niach. Nie są to typowe haiku, wierne ja- pońskim wymogom gatunku. Bezpośrednie przełożenie klasycznych zasad stosowanych przez azjatyckich poetów na język europej- ski nie miałoby zresztą ani sensu, ani szans na powodzenie. Polscy poeci wielokrotnie udowadniali, że forma krótkich, trzywerso- wych utworów to ramy, w które można wpi- sać bardzo różne koncepcje autorskie. Cykl wierszy zamykających Winę pod względem samej idei najbliższy jest może minipoema- towi. Kolejne utwory podporządkowują się bowiem większej formie, co w przypadku haiku stanowi zabieg nowatorski.
Dzięki takiemu rozplanowaniu Wina to sza- lona mozaika, ironiczna, chwilami zabawna, chwilami poważna i re eksyjna, a przy tym niezwykle dynamiczna. Wpadająca z impe- tem w świetną, niemal gombrowiczowską puentę książki, która stanowić może znako- mite zamknięcie powyższej analizy:
Chyba coś znaczę przecież więżę słowika dajcie mi władzę!
__________
październik-grudzień 2019
LiryDram 107