Page 74 - 18_LiryDram-2018_d

Z Ryszardem Paprockim rozmawia Marlena Zynger
Jesteś artystą kreującym anamorfozy per- spektywiczne rysowane lub malowane na chodnikach, jezdniach czy placach, zwane rysunkami 3D lub malowidłami 3D. Ana- morfozy perspektywiczne... Co to właści- wie jest i jak powstaje?
– Anamorfoza to precyzyjne, ale zarazem dosyć trudne słowo. W zasadzie używają go tylko twórcy takich kompozycji. Powszech- nie mówi się o malowidłach czy rysunkach 3D. W języku angielskim jest to nazywane jeszcze prościej, bo tylko jako 3D Art, czy- li sztuka 3D. Aby wytłumaczyć co to jest, powrócę do tego konkretnego słowa. Ana- morfoza (gr. ana – z powrotem, morphe – forma), zwana też perspektywą dziwaczną, jest odchyleniem od normy, specy cznym zniekształceniem. Słowo to zostało uży- te dopiero w wieku XVII, ale odnosi się do obrazów znanych w historii sztuki znacznie wcześniej. Od razu dodam, że kompozycje
anamor czne powstają nie tylko na jezdni, chodniku, podłodze.
W malarstwie europejskim anamorfozy by- ły często wykorzystywane jako świadectwo kunsztu artysty i opanowania warsztatu ma- larskiego. Pierwsze anamorfozy powstały jako produkt uboczny badań nad zasadami perspektywy geometrycznej, które prowa- dzili już w XVI wieku Piero della Francesca oraz Leonardo da Vinci. Leonardo na jed- nej ze stron Codex Atlanticus umieścił szkic oka i twarzy dziecka. Gdy oglądamy te szki- ce, wydają się niewiarygodnie rozciągnięte i zniekształcone. Jednak kiedy spojrzymy na nie z jednego punktu tuż nad kartką, zoba- czymy rysunki w naturalnych proporcjach. Te dwa rysunki uznaje się za najstarsze ana- morfozy. Prawdopodobnie właśnie te szki- ce zainspirowały późniejszych twórców do tworzenia kompozycji anamor cznych. Jako ciekawostkę powiem, że te zniekształcenia
72 LiryDram styczeń–marzec 2018