Page 14 - 21_LIRYDRAM-2018

Żaden z narodów na świecie nie może się poszczycić takiem, jak nasz, bogactwem uczuć
i nastrojów. Na harfę narodu naciągnęła ręka Boża strun bezmiar cichych i rzewnych, potężnych i głośnych. Mamy i miękkość kochania i dzielność czynu i liryzm szeroką płynący falą i siłę rycerską, waleczną; mamy i tęsknotę dziewiczą i męską rozwagę i smutek tragiczny starca i lekkomyślną młodzieńca wesołość. Może w tem tkwi czar nasz ujmujący, a może też to i wada wielka! [...] Ani jeden z tych wielkich, którym Opatrzność poleciła duszy polskiej objawienie, nie zdołał tej arytmii dać takiego silnego, jak Chopin, wyrazu. A muzyka, tylko jego muzyka, mogła oddać tę falistość naszych uczuć, tę ich rozlewność aż
w nieskończoności i to ich aż do bohaterstwa skupienie; te szału porywy, co zda się, skały skruszą i tę niemoc zwątpienia, w której i myśl się mroczy i chęć do czynu zamiera.
Ignacy Paderewski, Festiwal Chopinowski we Lwowie, jesień 1910
Ambasadorowie
polskiej
sprawy
Andrzej Chwalba
Wybuch wojny spowodował zwiększe- nie aktywności narodów niemają- cych własnej państwowości. Jest to ważne,
bo my – zabiegając o pomoc w wielu miej- scach na świecie – niejednokrotnie spotyka- liśmy przedstawicieli narodów, którzy mieli podobne cele. Tyle że często kolidowały one z naszymi celami. To nie tylko był kon ikt na linii Zachód–Rosja, w grę wchodziły również
fragment debaty historyków o powstaniu II Rzeczpospolitej, Nie tylko Dmowski i Paderewski. Polska akcja dyplomatyczna 1914-1918, Belweder, 1 kwietnia 2017
aspiracje czeskie czy spór między Serbami a Chorwatami; poparcia w USA szukali też Ir- landczycy (przeciwko Anglikom). To kompli- kowało nasze działania. Każdy przecież mó- wił, że „nasz los jest najtrudniejszy, to nam pomoc się należy”.
Na początku zaczynaliśmy niemalże od ze- ra. Wiedza Europejczyków o Polsce była bar- dzo skromna. Dmowski i inni musieli prze-
12 LiryDram październik–grudzień 2018