Page 54 - LiryDram_17-2017

27 PAŹDZIERNIKA 2017–21 STYCZNIA 2018
Wystawa Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie to
wybór prac artystów związanych z awangardowymi środowiskami twórczymi w najważniejszych ośrodkach miejskich II Rzeczypospolitej – Warszawie, Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Łodzi. Wystawa kreśli mapę relacji, jakie nawiązywali między sobą artyści, a także śledzi narastanie
i rozwój awangardowych idei od ekspresjonizmu i formizmu, przez konstruktywizm aż po surrealizm. Ekspozycja prezentuje wybór najcenniejszych prac na papierze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie – rysunków, grafik, fotogramów i fotomontaży.
Prezentacje tego rodzaju należą do rzadkości, co wynika z wrażliwości podłoża na działanie światła. Ekspozycję uzupełnia zespół czasopism oraz książek zaprojektowanych przez wybitnych reprezentantów nowoczesnej typografii.
Wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku, w atmosferze powszechnego fermentu, gorączkowego entuzjazmu, a także niepewności jutra, artyści awangardy pragnęli tworzyć nową sztukę dla nowego człowieka. Życie artystyczne młodego państwa skupiało się
w ważnych ośrodkach – w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Łodzi. Wystawa prezentuje awangardowe ugrupowania skupione w tych miastach, przypominając twórczość wybitnych postaci: Leona Chwistka, Tytusa Czyżewskiego, Andrzeja Pronaszki, Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego), Henryka Stażewskiego, Władysława Strzemińskiego, Marka Włodarskiego.
Chociaż zazwyczaj wiąże się formizm z Krakowem, konstruktywizm z Warszawą, a surrealizm
ze Lwowem, dokładniejsza analiza biografii artystów oraz zmiennych kolei ich praktyki twórczej komplikuje ten obraz. Wpływy ekspresjonizmu pojawiły się w środowisku poznańskich artystów skupionych wokół czasopisma „Zdrój”, ale także w Krakowie, w swoistej wersji formizmu łączącego elementy ekspresjonizmu, kubizmu i futuryzmu. Z formizmem można łączyć wczesne prace Wacława Wąsowicza (Warszawa) czy Ludwika Tyrowicza (Lwów), a z konstruktywizmem – projekty Aleksandra Krzywobłockiego, związanego z lwowskim Zrzeszeniem Artystów Plastyków Artes.
Awangardowe nurty w Polsce nakładały się na siebie, wzajemnie podważały, formowały zawikłany splot. Przez ten labirynt wpływów i zależności prowadzą widzów dzieła zgromadzone na wystawie, najlepiej świadczące o skomplikowanych dziejach sztuki awangardowej.
PROGRAM TOWARZYSZĄCY WYSTAWIE
Wystawie Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie towarzyszą wykłady, tematyczne spotkania na wystawie i oprowadzania kuratorskie. Ich uczestnicy będą mieli okazję lepiej poznać okoliczności powstania i cele twórczości polskiej awangardy,
z uwzględnieniem jej zależności od nowych zdobyczy techniki i nauki, uwikłania w kwestie społeczne, a także różnorodności formalno-treściowe. W ramach programu odbędą się również spotkania w rocznicę urodzin Tytusa Czyżewskiego czy Henryka Stażewskiego, które przybliżą sylwetki tych twórców. Do dzieci z rodzicami skierowane są niedzielne warsztaty, w czasie
których za pomocą farb, mazaków i wycinanek będzie można praktycznie poznawać język sztuki awangardowej.
Wystawę można zwiedzać również z audioprzewodnikiem oraz skorzystać z bezpłatnych druków edukacyjnych z informacjami i zadaniami ułatwiającymi aktywne zwiedzanie.
Publikacja towarzysząca wystawie zawiera reprodukcje wszystkich prezentowanych prac oraz wstęp Piotra Rypsona, zastępcy dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie ds. naukowych,
i esej Ewy Skolimowskiej, współkuratorki wystawy.
52 LiryDram październik–grudzień 2017