Page 35 - การจัดการขยะแบบมีส่วนร่วม "ขยะฐานศูนย์"

บทเรียนจากคามิคัทซึ ต้นแบบเมืองปลอดขยะของญี่ปุ่น

คามิคัทซึ เป็นเมืองชนบทเล็กๆ ในหุบเขาที่ชื่อคามิคัทซึ อยู่ทางตอนกลางของ

จังหวัดโทคุชิมะ บนเกาะชิโกกุ ประเทศญี่ปุ่น และได้รับการยอมรับให้เป็นต้นแบบการ

จัดขยะโดยชุมชนที่เข้มแข็งที่สุดแห่งหนึ่งในโลก

หมู่บ้านคามิคัทซึมีพื้นที่ทั้งหมด 109.63 ตารางกิโลเมตร มีจำนวนประชากร
ประมาณ 1,500 คน โดยเกินครึ่งเป็นผู้สูงอายุ ในอดีตเมืองคามิคัทซึมีวิธีการจัดการขยะ

คล้ายกับชุมชนอื่นๆ ผู้คนส่วนใหญ่กำจัดขยะแบบไม่คัดแยก ใช้วิธีเผาแบบเปิดในบ่อขยะ

ของชุมชน ซึ่งนอกจากจะอันตรายแล้วยังก่อให้เกิดปัญหามลพิษอีกด้วย

องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรชื่อ “Zero Waste Academy” โดยการนำของ อากิระ

ซากาโนะ (Akira Sakano) คือเรี่ยวแรงหลักที่ชักชวนให้ชุมชนคามิคัทซึหันมาช่วยกันหา
วิธีจัดการกับวิกฤตสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนให้กับชุมชน โดยตั้งเป้าว่าคามิคัทซึจะต้องเป็น

เมืองไร้ขยะภายในปี 2020 (Kamikatsu Zero Waste 2020 Declaration) ซึ่งแนวทาง

้
ที่นำมาใชคือ ลดขยะ (Reduce) รีไซเคิล (Recycle) และการใช้ซ้ำ (Reuse) ซึ่งผลสำเร็จ
ที่ได้มาเพราะความมีวินัย เคร่งครัด และความสามัคคีของชาวเมือง

เริ่มต้นแยกขยะตั้งแต่ครัวเรือน กระบวนการจัดการขยะของคามิคัทซึเริ่มต้นตั้งแต่
ระดับครัวเรือน ทุกบ้านต้องคัดแยกขยะ และล้างให้สะอาดตั้งแต่ต้นทางก่อนนำไปส่ง

มอบให้สถานีคัดแยกด้วยตัวเอง ซึ่งจะมีเจ้าหน้าที่ช่วยแนะนำวิธีทิ้งให้ถูกประเภท และ

สำหรับผู้สูงอายุที่ไม่สามารถเดินทางไปที่สถานีคัดแยกขยะได้ด้วยตัวเอง ทุก 2 เดือนทาง

เทศบาลจะส่งเจ้าหน้าที่มารับขยะนำไปส่งที่สถานีคัดแยกให้ แม้ว่าคามิคัทซึจะเป็นเมือง

เล็กๆ แต่คัดแยกขยะแต่ละประเภทได้มากถึง 45 ชนิด โดยแบ่งเป็น 13 ประเภทใหญ่ๆ

เช่น โลหะ กระดาษ ผ้า ขยะจากครัว พลาสติก ขวดแก้ว ขยะอันตราย ฯลฯ ในส่วนของ

ขยะสด เทศบาลสนับสนุนเงินบางส่วนเพื่อให้แต่ละครัวเรือนนำไปซื้อเครื่องย่อยสลาย
ขยะอินทรีย์ขนาดเล็ก หรือถังหมักขยะเปียกทำปุ๋ยหมักเพื่อลดปริมาณขยะสดของชุมชน

ได้แบบเบ็ดเสร็จ

นอกจากนี้ ยังร่วมมือกับบริษัทเอกชนเจ้าของบรรจุภัณฑ์ต่างๆ ใหบริษัทผู้ผลิตมา
้
รับบรรจุภัณฑ์คืนเพื่อนำไปจัดการต่อไป ปัจจุบัน การคัดแยกขยะแบบลดปริมาณขยะ

เหลือทิ้งลงสู่บ่อฝังกลบให้เป็นศูนย์ (Zero Waste to Landfill) ของคามิคัทซึทำได้ที่
ระดับ 80% เหลืออีก 20% ที่ต้องทิ้งลงสู่บ่อฝังกลบ ซึ่งนี่คือโจทย์ที่ชาวคามิคัทซึยังคง

ต้องหาทางจัดการแก้ปัญหาต่อไป สร้างโอกาส สร้างอาชีพ ต่อยอดจากขยะ นอกจาก

การจัดการปัญหาขยะแล้ว เมืองคามิคัทซึยังมีแนวคิดในการต่อยอดจากขยะสู่การเปิด

ร้าน Kuru-Kuru Upcycling Craft Center ที่เหล่าแม่บ้านในชุมชนช่วยกันนำเอา

31