Page 16 - bon-dia-aruba-20250124
P. 16

a16   ciencia & tecnologia
                  Diabierna 24 Januari 2025
              Autoridadnan ta aumenta esfuersonan pa proteha turtuganan maritimo

                               mientras mortonan ta keda aumenta na India su costa

            (AP) - Turtuganan mariti-
            mo ta keda surgi morto na
            costa  di  India  y  ambien-
            talistanan  cu  autoridad-
            nan ta purbando di para e
            cantidad aki di 600 caba y
            preveni un aumento.

            E cantidad halto di morto di
            turtuganan  na  Chennai  In-
            dia  ta  mas  probabelmente  a
            causa di sobrepesca cerca di e
            costa, unda e turtuganan ac-
            cidetntalmente ta pega den e
            netnan  segun  e  expertonan.
            Esaki a causa discusion y ra-
            bia den e region tocante con   pero nos tin cu provee pa nos  pesca manera crea coral reef
            por evita e mortonan. Sinem-  famia tambe,” el a expresa.  artificial  por  yuda  evita  e
            bargo e piscadonan ta bisa cu                             competencia aki y tambe in-
            e condicionnan mas precario   Raghupathi,  ken  anterior-  directamente  proteha  e  tur-
            -  for  di  awa  mas  cayente  te   mente tabata presidente di un  tuganan.”
            na gastonan di operacion au-  asociacion di boto den henter
            mentando - a pusha nan den   e estado, a bisa cu e tecnologia  Varios  estudio  conduci  pa
            un skina. Oficialnan di gobi-  usa den e botonan y e netnan  cientificonan di clima a haay
            erno y e costa ta bisa cu nan   ta diseña pa organisacionnan  cu e riesgonan di ciclon mas
            a  intensifica  e  monitero  di   cu sosten di gobierno. Pero e  intenso  y  frecuente  a  au-
            pesca ilegal desde cu a cum-  diseñonan aki tin desde 1960  menta na costa di India como
            insa mira tasa di fayecimento   sin actualisa. “Nos ta conten-  resultado  di  calentamento
            halto den e turtuganan.
                                         to y dispuesto pa usa cualkier  global.
                                         otro  tecnologia  cu  por  yuda
            E cantidad mas halto di tur-  preveni e morto di e turtuga-  Un ordo di gobierno local a
            tuga  cu  a  haya  morto  desde   nan si provee esaki na nos,” el  ser aproba den 2016 pa stop
            2014, ora cu 900 turtuga a ser   a declara.               e botonan di usa net gigante   “Nos tur ta na alerta halto y  la  dispositivo  riba  e  netnan.
            haya  morto  na  costa  sur  di                           cu ta bay cu tur cos riba vloer   nos  ta  purbando  di  consci-  “Mester tin otro solucionnan
            India.                                                                                 entisa  e  piscadonan  pa  asina  manera  instala  camara  den
                                         Otro  piscado,  K.  Barathi,  a  di  oceano  di  drenta  den  5   nan libera cualkier turtuga cu  nos net of otro cos cu no ta
                                         bisa cu e piscanan den e re-  mia  nautico  di  e  costa  du-
            Piscadonan  den  e  ciudad  ta   gion  aki  di  Bay  of  Bengal  a  rante  temporada  cu  turtuga   pega den nan net. Tur agencia  afecta e piscanan cu ya caba ta
            bisa  cu  bientonan  y  awanan   disminui  exponencialmente  ta  crea  nest.  E  ley  tambe  ta   di gobierno ta abordo di esaki  disminuyendo.”
            turbulento  a  haci  mas  caro   den e ultimo decada a causa  obliga uso di e dispositivonan   y ta purbando di traha hunto
            y dificil pa biaha muchu leu   di  calentamento  di  e  awa  a  conoci como ‘turtle excluder   pa atende e situacion aki,” el  Despues  di  rapportnan  den
            di  costa.  “Cu  prijs  di  petro-  causa  di  cambio  di  clima  y  devices’ cu por yuda e turtu-  a declara.      media tocante e mortonan di
            leo aumentando, nos ta gasta   pesca  den  exceso.  “E  pisca  ganan scapa net.                                     e  turtuga,  India  su  National
            cerca di 5,784 dollar cada bi-  cu nos tabata mira aki 25 aña                          Meena  a  declara  cu  auto-  Green  Tribunal,  e  pais  su
            aha cu nos manda nos boton-  atras no tey mas y no tey mas,  Oficialnan di gobierno a in-  ridadnan tambe ta encurasha  corte  di  mas  halto  pa  prob-
            an  pisca,”  M.E  Raghupathi,   esaki ta e motibo primario di-  tensifica  e  actividadnan  di   e uso di ‘turtle excluder de-  lemanan ambiental, a menasa
            residente  di  Chennai  cu  tin   con e botonan awo tin cu bay  proteccion di turtuga den si-  vices’ cual ta crea di baranan  un prohibicion completo riba
            52  aña  ta  pisca  a  comenta.   luganan unda nan no mester  mannan recien, segun Man-  di metal cu ta pone na e nek  pesca durante e temporada di
            “Nos  ta  adora  e  turtuganan   bay,” el a bisa. “E medidanan  ish Meena, e ciudad su pro-  di e net di boto. Sinembargo  nest si no cumpli cu regula-
            y e ta causa nos dolor tambe   pa  aumenta  recursonan  di  tector di bida salbahe.    Raghupathi  a  bisa  cu  pisca  cionnan  di  pesca  inmediata-
            cu  asina  hopi  ta  muriendo,                                                         tambe por scapa ora cu insta-  mente.

                  Maduro & Curiel’s Bank ta anuncia cambio den su Hunta di Maneho


            Maduro  &  Curiel’s  Bank  Maneho di MCB entrante 1  nos  clientenan  miho.  P’ami  Bill  Said  ta  añadi:  “MCB  ta  Nombramento  di  Cris  van
            (MCB) ta anuncia ku Bill  di juli 2025.                   ta un placer tambe cu Cris lo  hopi  activo  den  nos  econo-  Kempen  den  e  Hunta  di
            Said,  actual  miembro  di                                join  nos  Hunta  di  Maneho,  mia local y Chicu, Michael y  Maneho  ta  manera  custum-
            Hunta di Maneho, ta keda  Lionel  (Chicu)  Capriles  II,  sigurando asina cu experticio  ami ta completamente riba e  ber  suheto  na  aprobacion  di
            apunta  ademas  di  su  rol  Presidente y CEO di MCB,  den riesgo ta bon representa  mesun liña den compronde e  regulado y di accionistanan.
            actual di Managing Direc-    ta  respeta  Michael  su  deci-  den nos tim di liderazgo. Cu  importancia di banco pa nos
            tor,  tambe  como  Group  sion  completamente.  “Mi-      tanto Bill como Cris den nos  comunidad. Ta un honor pa  E proceso pa un sucesor como
            Head  entrante  1  di  mei  chael tin un trayectoria largo  Hunta di Maneho y nan con-  sirbi  banco,  su  clientenan  y  Presidente  y  CEO  nobo  ta
            2025.                        den nos Hunta di Maneho y  ocemento di nos banco y nos  otronan concerni y mi ta spe-  cana segun skema. Na maart
                                         su contribucion ta eminente.   comunidad,  esaki  ta  sigura  ra di por continua y expande  2024,  Chicu  a  anuncia  cu  e
            Den e posicion aki e lo asu-                              continuidad fuerte.”         nos  relacionnan  fuerte  riba  lo retira na 2025. E Hunta di
            mi e responsabilidadnan di e  Na  nomber  di  nos  tur  na                             tur e islanan cu nos ta sirbi.”  Comisario  mesora  a  inicia  e
            area di negoshi di Michael de  MCB,  mi  ta  yama  Michael  Den un splicacion di su de-                             proceso  pa  haya  un  sucesor
            Sola, cu a tuma e decision di  masha danki pa su contribu-  cision,  Michael  ta  bisa:  “Mi  Cris van Kempen ta comenta:  y esaki ta cana manera plania.
            retira for di banco despues di  cion asina significante y mi ta  tabatin un temporada fantas-  “Ta un privilegio pa mi join e
            15  aña  den  MCB  su  Hunta  aprecia cu e lo keda disponibel  tico  na  MCB,  cu  coleganan  Hunta di Maneho di un ban-  Prioridad  di  e  Hunta  di
            di Maneho. Michael ta keda  durante e aña aki pa garantisa  tremendo  y  clientenan  fiel.  co cu asina un historia fuerte  Comisario  ta  pa  sigura  con-
            na  disposicion  di  banco,  un bon transicion. Bill ta den  Despues di 15 aña, awor mi  y cu un rol asina importante  tinuidad  den  e  Hunta  di
            mientras  esaki  ta  necesario  nos Hunta di Maneho ya pa 2  ke explora otro retonan pafo  den  nos  comunidad.  Mi  ta  Maneho,  manteniendo  e
            den 2025 pa sigura un tran-  aña y a yuda nos banco logra  di banco. MCB ta den un bon  spera di por sigui traha cu mi  tradicion  largo  di  stabilidad,
            sicion facil. Ademas, Cris van  mas.  Su  enfoke  fuerte  riba  posicion, pues mi por haci e  coleganan pa nos keda fortal-  excelencia y servicio di Ban-
            Kempen,  cu  pa  e  ultimo  5  experiencia di cliente y cono-  cambio aki den transcurso di  ece nos exito y sigui contribui  co.
            añanan ta Chief Risk Officer  cemento di practicanan inter-  aña cu pas mental”.       na stabilidad y crecemento di
            di MCB, lo join e Hunta di  nacional lo yuda sirbi banco y                             nos banco.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21