Page 3 - HOH
P. 3

Dialuna, 7 Juli 2025                                           AWEMainta                                                                   19

















                                                         “Mi ta Haci Esaki pa Bo”

        Con Manipulacion ta Sconde Tras di Amor






       “MI ta haci esaki pasobra mi ta preocupa pa bo.” “Bo no mester sali        haci nan mundo mas chikito pa evita conflicto. Cu tempo, amor ta bira
       awe  nochi—no  ta  sigur.”  “Laga  mi  regla  esey—bo  semper  ta  haci’e   control emocional, unda un pareha tin tur e poder—y e otro ta sinti cu
       robes.”                                                                    e ta semper na un paso di haci algo “robes.”
       Na prome instante, e palabranan aki por zona protector, y kisas hasta

       atento. Pero ora nan ser ripiti constantemente—y semper den un solo        Kico por ser haci?
       direccion—nan ta revela algo mas profundo: comportacion di control         Na prome luga, confia bo instinto. Si algo ta sinti straño—hasta si nan
       disfrasa como amor.                                                        bisa cu e ta “djis amor”—scucha e instinto ey. Papia cu un hende pafo
                                                                                  di e relacion, preferiblemente un hende cu por ofrece conseho obhe-

       Den hopi relacion, specialmente na cuminsamento, ta facil pa confundi      tivo. Terapia of conseheria, individualmente of como pareha, tambe por
       control cu afecto profundo. Ora un hende kier ta cu bo tur momento, ta     yuda analisa unda e control por ta manifestando y con pa establece
       check bo constantemente, of ta ofrece pa encarga cu tur cos, e por sinti   limitenan saludabel.
       como compromiso. Pero cu tempo, loke tabata parce amor ta cuminsa          Y pa esnan cu ta reconoce e comportacionnan aki den nan mes: nunca

       sinti sofocante.                                                           ta laat pa cambia. Hopi biaha, control ta bini for di miedo—miedo di
       Control no semper ta bisto—e ta sutil. E ta sconde den decisionnan         perde amor, miedo di abandono, of miedo di ta vulnerabel. Pero amor
       diario, den un sentimento di culpabilidad sutil, y den limitenan cu ta ser   berdadero no ta trata di control—e ta trata di scoge otro libremente,
       pusha poco poco te ora nan desaparece. Y como cu hopi biaha e ta bin       tur dia.

       lora den frasenan manera “ta djis mi ta preocupa pa bo,” e ta dificil pa   Den un relacion saludabel, bo no tin cu entrega ken bo ta pa ser stima.
       reconoce y ainda mas dificil pa confronta.                                 Amor mester lantabo, no limitabo.
       Na Aruba y den otro comunidadnan cera, unda relacionnan
       hopi biaha ta forma trempan y ta profundo, e compor-

       tacionnan aki por ta hasta mas normalisa. Balornan
       cultural  rond  di  lealtad,  rolnan  di  genero,  y  expectati-
       vanan familiar por haci e liña entre cuido y control vago.
       Pero amor—amor di berdad—ta trata di respet mutuo,

       libertad y confiansa.
       Aki tin algun manera pa reconoce control disfrasa como
       amor:
       Isolacion disfrasa como proteccion: Bo pareha ta cues-

       tiona  bo amigonan constantemente,  ta desaproba  bo
       famia, of ta descurasha bo pa sali—tur bou di e pretexto
       di mantene bo “sigur.”
       Tuma  decision  sin  bo  opinion:  Sea  ta  escogencianan

       financiero, social, of personal, nan ta tuma e rienda y ta
       bisa cu e ta “mas facil” of “miho pa boso dos.”
       Culpabilidad como arma: Nan ta pone bo sinti malo pa tin
       otro prioridadnan, pa necesita espacio, of pa expresa un

       opinion diferente.
       Invacion di privacidad: Nan ta insisti pa check bo mensa-
       henan, rednan social, of cuentanan di banco—yamando
       esaki “transparencia.”

       Mas largo e patronchinan aki  sigui sin ser atendi, mas
       dañino  nan  ta  bira.  Hopi  biaha,  victimanan  ta  cuminsa
       duda  den  nan  mes,  perde  confiansa,  y  eventualmente
   1   2   3   4   5   6   7   8