Page 3 - HOH
P. 3
Dialuna, 7 Juli 2025 AWEMainta 19
“Mi ta Haci Esaki pa Bo”
Con Manipulacion ta Sconde Tras di Amor
“MI ta haci esaki pasobra mi ta preocupa pa bo.” “Bo no mester sali haci nan mundo mas chikito pa evita conflicto. Cu tempo, amor ta bira
awe nochi—no ta sigur.” “Laga mi regla esey—bo semper ta haci’e control emocional, unda un pareha tin tur e poder—y e otro ta sinti cu
robes.” e ta semper na un paso di haci algo “robes.”
Na prome instante, e palabranan aki por zona protector, y kisas hasta
atento. Pero ora nan ser ripiti constantemente—y semper den un solo Kico por ser haci?
direccion—nan ta revela algo mas profundo: comportacion di control Na prome luga, confia bo instinto. Si algo ta sinti straño—hasta si nan
disfrasa como amor. bisa cu e ta “djis amor”—scucha e instinto ey. Papia cu un hende pafo
di e relacion, preferiblemente un hende cu por ofrece conseho obhe-
Den hopi relacion, specialmente na cuminsamento, ta facil pa confundi tivo. Terapia of conseheria, individualmente of como pareha, tambe por
control cu afecto profundo. Ora un hende kier ta cu bo tur momento, ta yuda analisa unda e control por ta manifestando y con pa establece
check bo constantemente, of ta ofrece pa encarga cu tur cos, e por sinti limitenan saludabel.
como compromiso. Pero cu tempo, loke tabata parce amor ta cuminsa Y pa esnan cu ta reconoce e comportacionnan aki den nan mes: nunca
sinti sofocante. ta laat pa cambia. Hopi biaha, control ta bini for di miedo—miedo di
Control no semper ta bisto—e ta sutil. E ta sconde den decisionnan perde amor, miedo di abandono, of miedo di ta vulnerabel. Pero amor
diario, den un sentimento di culpabilidad sutil, y den limitenan cu ta ser berdadero no ta trata di control—e ta trata di scoge otro libremente,
pusha poco poco te ora nan desaparece. Y como cu hopi biaha e ta bin tur dia.
lora den frasenan manera “ta djis mi ta preocupa pa bo,” e ta dificil pa Den un relacion saludabel, bo no tin cu entrega ken bo ta pa ser stima.
reconoce y ainda mas dificil pa confronta. Amor mester lantabo, no limitabo.
Na Aruba y den otro comunidadnan cera, unda relacionnan
hopi biaha ta forma trempan y ta profundo, e compor-
tacionnan aki por ta hasta mas normalisa. Balornan
cultural rond di lealtad, rolnan di genero, y expectati-
vanan familiar por haci e liña entre cuido y control vago.
Pero amor—amor di berdad—ta trata di respet mutuo,
libertad y confiansa.
Aki tin algun manera pa reconoce control disfrasa como
amor:
Isolacion disfrasa como proteccion: Bo pareha ta cues-
tiona bo amigonan constantemente, ta desaproba bo
famia, of ta descurasha bo pa sali—tur bou di e pretexto
di mantene bo “sigur.”
Tuma decision sin bo opinion: Sea ta escogencianan
financiero, social, of personal, nan ta tuma e rienda y ta
bisa cu e ta “mas facil” of “miho pa boso dos.”
Culpabilidad como arma: Nan ta pone bo sinti malo pa tin
otro prioridadnan, pa necesita espacio, of pa expresa un
opinion diferente.
Invacion di privacidad: Nan ta insisti pa check bo mensa-
henan, rednan social, of cuentanan di banco—yamando
esaki “transparencia.”
Mas largo e patronchinan aki sigui sin ser atendi, mas
dañino nan ta bira. Hopi biaha, victimanan ta cuminsa
duda den nan mes, perde confiansa, y eventualmente

