Page 7 - HOH
P. 7

A6   LOCAL
                   Diamars 4 Februari 2025
                 Dia Mundial di ‘Wetlands’ ta enfoca riba proteccion di ‘wetlands’ pa e


                                                           futuro comun di un y tur

            Bida  ta  prospera  den  ar-
            eanan di ‘wetlands’, y bida
            humano  ta  depende  di
            areanan cu e recurso awa
            manera ‘wetlands’. E luga-
            nan aki antes Aruba taba-
            ta yama nan bahia, lagoen
            y/of  tambe  saliña.  Pero
            mundialmente  e  conven-
            cion  di  ‘wetlands’  a  de-
            linea kico e luganan aki ta
            encera, pero tambe cu tin
            necesidad di preservacion.

            Na  Spaño  ta  yam’e  ‘hume-                                                           y tema pa adresa, esaki nan ta  door di colabora cu ‘clean-up
            dales’, e luganan aki ta luga di   idad y salud humano. Sinem-  dachi,  parha,  bestia  lastrero,   haci’e den e COP15 venide-  actions’  di  luganan  manera
            biba of luga di cria (crece) pa   bargo,  desaroyo  cu  no  ta  insectonan, cocolishi  y otro-  ro.  Convencion di ‘wetlands’  Spaans Lagoen y of otro sali-
            hopi especie cu ta na peliger   sostenibel,  contaminacion  y  nan cu ta forma e ecosistema   ta  reuni  pa  tuma  decision-  ña  y  damnan  cu  awa.  Area
            of cu ta menasa. Aki nan tin   cambio di clima ta sigui me-  importante aki  na  nos  costa.   nan riba e conservacion y uzo  protegi  y  conserva  pa  Aruba
            un multitud di mata y bestia   nasa e ecosistemanan esencial  Aki  por  pensa  riba  e  area  di   sostenibel di e ‘wetlands’ y pa  Conservation   Foundation
            endemico  cu  solamente  por   aki. Proteccion di ‘Wetlands’  Spaans Lagoen cu ta conecta   yega  na  un  acuerdo  riba  un  (ACF) mester keda respeta.
            sobrevivi  den  e  ecosistema   pa nos futuro comun ta rekeri  cu e lama na unda e piscanan   programa di trabou necesario
            aki. Ademas cu ‘wetlands’ ta   colaboracion  riba  practican-  chikito ta crece te ora cu na   pa e proximo tres añanan.  Sea parti di e solucion door di
            e luga di biba, pasobra ta haya   an, regulacion y iniciativanan  por sali bay den lama grandi y                    haci un esfuerso proactivo y
            awa limpi y cuminda pa hopi,   comunitario cu ta encurasha  enfrenta otro retonan. Si nos   Pa  conclui,  pa  Dia  Mundial  comparti bo storianan di con-
            ‘wetlands’ tambe ta yuda pro-  conservacion  efectivo  y  uzo  para keto un rato na e impor-  di ‘wetlands’ 2025, DNM ta  servacion  di  e  ‘wetlands’  un
            teha contra desasternan natu-  sostenibel di e ecosistema aki.  tancia di e matanan di man-  encurasha y invita un y tur pa  cu  otro.  Participa  hunto  cu
            ral door di mitiga e impacto                              gel cu ta hancra den e lodo y   tuma accion pa yuda conserva  DNM y otro iniciativanan pa
            di olanan di tormenta, inun-  Ta  celebra  Dia  Mundial  di  suela  eynan  pa  proteha  nos   e ecosistema importante aki:  yuda conserva e areanan aki.
            dacion y secura.             ‘wetlands’  tur  aña  riba  2  di  costa y ta cas p’e especienan   Haci  escogencianan  consci-  Ki bunita ta pa wak cu futuro
                                         februari.  E  conmemoracion  cu ta biba den cercania.     ente  pa  stop  di  contamina  e  generacion tambe por refleha
            Ta  p’esey  Directie  Natuur   ta  pa  eleva  conscientisacion                         area di ‘wetland’. No destrui  den  e  areanan  aki  y  recon-
            en  Milieu  (DNM)  ta  hay’e   y comprension di hende riba  Den  cuadro  di  esaki,  dia   e matanan. No descarga awa  oce nan balor. Y cu union di
            importante  pa  trece  infor-  e importancia critico di ‘wet-  mundial  di  ‘wetlands’  2025,   sushi den area cu ta conecta  tur grupo den comunidad ta
            macion  manera  esaki  cu  tin   lands’. Den tur skina di mun-  e Convencion di ‘wetlands’ a   na un ‘wetland’.     logra mas y ta hunto ta salva-
            un splicacion amplio di kico   do, e ser humano a depende  anuncia e tema pa e dia aki cu                           guardia nos ‘wetlandsnan’.
            of con ta proteha areanan di   di  e  ‘wetlands’  pa  siglonan  ta  “Proteccion  di  ‘wetlands’   Uni  na  e  esfuerso  global  pa
            ‘wetlands’.                  – sacando subsistencia, inspi-  pa  e  futuro  comun  di  un  y   conserva  y  maneha  e  ‘wet-  Potretnan di archivo.
                                         racion  y  resistencia  for  di  e  tur”.  Cada  tres  aña,  repre-  lands’ di manera sostenibel.
            ‘Wetlands’ saludabel ta critico   luganan importante aki. Den  sentantenan di cada gobierno   Tuma parti na esfuersonan di
            pa  mitigacion  di  cambio  di   e areanan aki tin criadero di  asocia  cu  e    convencion  ta   restauracion  di  e  ’wetlands’
            clima, adaptacion, biodivers-  pisca  chikito,  cangreu,  sol-  reuni  pa  delinea  e  direccion   aki  na  Aruba.  Por  haci  esaki

             DVG: Poblacion di sangura ta halto, presentando riesgo pa Salud Publico!


            Seccion  di  Gele  Koorts  hopi casnan cu criadero di     Controlnan efectua den dife-
            Muskiet         bestrijding  sangura. Esaki ta causa cu   rente bario rond di Aruba ta
            (GKMB) di Departamen-        e poblacion di sangura ta    indica  cu  e  problema  aki  ta
            to di Salud Publico ta aler-  hopi halto y ta causa mo-   presente  den  tur  districto  di
            ta  comunidad  cu  actual-   lester y ta trece peliger pa   Aruba.
            mente nan ta haya masha  nos comunidad.
                                                                      Departamento  di  Salud  Pu-
                                                                      blico  ta  haci  un  yamado  na
                                                                      comunidad  pa  tuma  accion
                                                                      y tira un bista rond di bo cas
                                                                      of espacio unda bo ta biba y
                                                                      bolter tur awa cu ta keda para
                                                                      despues di yobida.

                                                                      Den caso cu ta acumula awa
                                                                      pa cualkier proposito, mester
                                                                      tapa y cuida e awa aki bon, pa
                                                                      evita cu e ta bira un criadero                            excepcion si tin casonan pos-
                                                                      di sangura.                  Seccion di GKMB so no por  itivo  di  malesa  transmiti  pa
                                                                                                   controla tur cas riba Aruba y  sangura den e area.
                                                                      Aumento  grandi  den  pobla-  mirando e cantidad di yobida
                                                                      cion di sangura riba nos isla   diario e ta rekeri control reg-  E maneho  di antes unda ta-
                                                                      ta  nifica  peliger  pa  brote  di   ular rond di cas pa awa cu ta  bata core rond spuit veneno
                                                                      malesanan  transmiti  pa  san-  keda para.                alabes no ta uno efectivo, mi-
                                                                      gura, manera entre otro Den-                              rando  cu  tanten  cu  tin  awa
                                                                      gue,  Zika  y  Chikungunya.   Pa algun aña caba seccion di  para rond di casnan, e sangu-
                                                                      Reduccion  di  e  poblacion   GKMB  ta  implementando  ranan lo sigui broei.
                                                                      di  sangura  ta  rekeri  accion   un  maneho  pa  cu  cuido  y
                                                                                                   proteccion  di  nos  flora  y
                 Yama nos na T. 594-1317                              di  nos  cada  uno  como  ciu-  fauna y no ta core rond spuit
                                                                      dadano di pais Aruba pa yuda
                                                                      duna un man.                 barionan mas cu veneno, cu
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12