Page 13 - MIN ON FLIP 5th JUNE 2017
P. 13

A4     LOCAL
                       Dialuna 5 Juni 2017

               Aruba ta leu ainda di cumpli cu tratado di Unesco pa herencia cultural



            ORANJESTAD  –  Aruba                                                                                                ya cu durante un reunion cu
            no  ta  cumpliendo  cabal-                                                                                          nan a sostene na Bonaire riba
            mente  cu  su  compromiso                                                                                           e asunto aki, esaki tabata un
            pa  bin  cu  un  inventarisa-                                                                                       punto importante cu a wordo
            cion di su herencia cultur-                                                                                         treci dilanti.
            al inmaterial.                                                                                                      “E  participacion  di  comu-
                                                                                                                                nidad  ta  sumamente  impor-
            Durante un tayer di tres dia                                                                                        tante”.  Ya  cu  si  un  actividad
            organisa pa Unesco Aruba na                                                                                         ta  wordo  documenta  como
            Biblioteca  Nacional  Aruba                                                                                         herencia  cultural  inmaterial,
            su sede na Playa, e directora                                                                                       pero  e  ta  algo  cu  no  ta  biba
            nobo  di  Unoca,  Ray-anne                                                                                          den  comunidad,  Unesco  no
            Hernandez  a  recorda  e  rep-                                                                                      ta  tum’e  como  inscripcion
            resentantenan  di  e  funda-                                                                                        di un elemento di e categoria
            cionnan  y instancianan pre-                                                                                        menciona.
            sente,  pa  compromete  nan                                                                                          El a bisa cu considerando cu
            mes pa cumpli cu e parti aki.                                                                                       e ta algo ‘intangibel’ kiermen
            Esaki a base di e acuerdo cu                                                                                        cu no ta algo cu bo ta mishi
            Hulanda  den  nomber  di  e                                                                                         cu ne esaki ta haci e proceso
            partnernan    di  Reino  Hu-                                                                                        un poco complica, ya cu mes-
            landes a firma cu organismo                                                                                         ter  defini  e  concepto  pa  tur
            internacional, esta Unesco pa                                                                                       hende sa di ki tipo di herencia
            inventarisa tur locual ta wor-                                                                                      cultural ta wordo papia.
            do considera como un heren-  di  Reino  Hulandes,  pasobra  pa forma parti di e tratado aki  Hernandez.
            cia cultural inmaterial.     na nivel di reino e  tratado a  y  p’esey  e  ta  vigente  pa  nos  Pais Aruba segun e tratado tin  Den  e  concepto  aki  ta  cay
            “Nos  ta  un  tiki  leu  ainda,  wordo  firma.  Pero  e  tratado  isla  tambe.  “Esey  kiermen  e deber di crea y mantene e  tur  practica,  representacion,
            pasobra  ainda nos no a yega  ta duna e paisnan miembro di  cu pais Aruba tambe tin de-  inventario  aki.  Tambe  pais  expresion,   conocemento,
            traha nos propio inventario”,  reino Hulandes e posibilidad  ber importante pa cumpli cu  Aruba tin cu raporta cada cu-  habilidad, incluso uzo di in-
            e  ta  bisa.  E  idea  ta  cu  a  lo  of tarea pa crea un of mas in-  nan.”    Kiermen  pais  Aruba  anto aña riba e diferente lista  strumentonan,   obhetonan,
            menos  diferente  elemento  ventario di nan herencia cul-  su gobierno y tur su departa-  cu  nan  tin  enfocando  riba  e  artefactonan y espacio cu co-
            lo  mester  wordo  nomina  pa  tural inmaterial. Actualmente  mentonan mester tuma paso-  tipo  di  herencia  cultural  aki  munidad  ta reconoce como
                                                                      nan necesario pa salvaguardia
                                                                      herencia  cultural  inmaterial
                                                                      na Aruba.
                                                                      Inventarisacion
                                                                      Directora di Unoca ta señala
                                                                      cu  Aruba  como  pais  mester
                                                                      crea un of mas inventario di
                                                                      su  herencia  cultural  inmate-
                                                                      rial.  Esaki  kiermen  cu  e  re-
                                                                      sponsabilidad aki ta den sco-
                                                                      chi di Unesco Aruba pa traha
                                                                      riba  un  lista  di  kico  ta  tur
                                                                      e  elementonan  di  herencia
                                                                      cultural inmaterial na Aruba.
                                                                      Ideal lo ta pa hinca den man
                                                                      di  Departamento  di  Cultura
                                                                      e tarea aki, pero te ainda no
                                                                      ta conoci kico ta falta pa por
            bay  riba  e  lista  internacional  nan ta trahando riba palabra-  yega  na  e  bon  caminda  cu  cu ta den peliger.   parti di nan herencia cultural.
            di Unesco. Pa e elementon-   cion  riba  ki  ora  pa  ehempel  pais Aruba por tuma riba su  E ta laga sa den su presenta-  Pues e ta hopi amplio.
            an  aki  wordo  nomina  riba  e  un  elemento  na  Aruba  por  mes  e  tarea  of  responsabili-  cion cu nan mester identifica  Rol di comunidad
            lista internacional di Unesco,  wordo  considera  den  inven-  dad di mantene e inventario  herencia  cultural  inmaterial  Sra.  Hernandez    a  destaca  e
            Aruba mester traha su inven-  tario di reino Hulandes.    aki. “Pasobra no ta djis traha  y esaki ta cu participacion di  rol cu comunidad tin, ya cu
            tario como pais; y ainda nos  E ta splica cu na 2013, Aruba  inventario,  pero  bo  tin  cu  comunidad.  Sra.  Hernan-  e tratado no ta reconoce sola-
            no a logra. Cada instancia of  como miembro asocia a pidi  mantene  tambe”,  segun  sra.  dez a haci enfasis riba esaki,  mente un comunidad di Aru-
            organisacion  manera  gobi-                                                                                         ba. El a splica cu den comu-
            erno, biblioteca, Archivo Na-                                                                                       nidad di Aruba tin diferente
            cional,  te hasta consuladonan                                                                                      otro comunidad cu tambe lo
            acredita na Aruba, por  traha                                                                                       por  tin  nan  propio  herencia
            nan propio inventario pa no-                                                                                        cultural, tambe nan ta wordo
            mina  e  elementonan  di  her-                                                                                      reconoci bou e tratado aki.
            encia cultural inmaterial riba                                                                                      E  proceso  di  ehecucion  di
            lista internacional di Unesco.                                                                                      e  tratado  no  tabata  facil  ya
            Cada bes cu tin e inscripcion                                                                                       cu  for  di  inicio  caba  tabatin
            di  un  elemento  nobo,  mes-                                                                                       discusion  riba  kico  mag  of
            ter bin riba e lista pa up date                                                                                     no mag di bay riba e lista di
            pasobra ‘cultura ta algo cu ta                                                                                      inventarisacion.  Te  hasta  ta-
            move. Cultura ta algo bibo’.                                                                                        batin algun tendencia cu nan
            Reino Hulandes y Aruba                                                                                              mester ta cosnan autentico di
            E  tratado  a  wordo  firma  dia                                                                                    Aruba. “Pero den e caso aki di
            17 di october 2003 na Paris. E                                                                                      e tratado e pais tin cu recon-
            tema di inventarisacion ta un                                                                                       oce tur practica, tur represen-
            tiki  complica,  ya  cu  nos  tin                                                                                   tacion,  tur  cos  cu  ta  wordo
            un distincion, e tratado ta pa-                                                                                     considera  como  herencia
            pia di un inventario nacional,                                                                                      cultural intangibel di cualkier
            segun e directora.  Pero den                                                                                        comunidad cu ta biba den e
            nos caso e lo ta un inventario                                                                                      pais.”
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18