Page 13 - HOH
P. 13
A4 LOCAL
Diasabra 24 Februari 2018
Actividad pedagogico ta yuda pa
compronde complehidad di Rancho
ORANJESTAD – E tipo di proyectonan Academico
manera e mercado na Flor Oriente cu ta tuma Segun sr. Rosa tin un aspecto academico cu tambe
luga awe den pleno curason di Rancho, pero mester tene na cuenta. Hopi biaha nos tur por pen-
tambe e caminata of tour den Rancho ta yuda sa riba problema social so. Un problema social cu
cambia e percepcion cu tin paden y pafo di e por ta individual tambe. Sinembargo ora cu bo ta
bario historico aki. papia cu e individuo mes, e no ta haya cu e ta parti
di un problema social. Pues pa e aspecto academico
Tur hende ta consciente di e problematica social e bario aki a sufri di un desaroyo economico cu no
cu tin den Rancho. Pero e tipo di proyectonan aki a tene cuenta cu e impacto social.
tin un impacto psicologico faborabel pa nan habi- E fundacion aki a purba trece dilanti pa nos tin
tantenan, y ta pone e bario aki den un spera mas mas consciencia riba con economia tin su impacto
positivo. Pa ehempel pa medio di e caminata den social. No tin ainda un estudio haci con ta wordo
Rancho, nan ta laga te hasta e hendenan di e bario midi un impacto social. E parti negativo cu e mes
mes compronde kico ta nan historia, y historia di cu a lanta den Rancho a sinti tempo di mucha, ta e
cierto monumentonan. E bario aki tin e dinamica stigma negativo cu a wordo crea. Ora bo ta bisa cu
semper cu hendenan nobo ta bay biba den dje. bo ta bin di Rancho, e ta crea un ambiente te hasta
E tipo di pedagogia of educacion aki ta den tur niv- negativo cerca cierto hendenan. proyectonan cu por conserva historia y cultura di
el fei muchanan, studiantenan y universitarionan. Sinembargo e ta haya cu esaki no ta kita afo cu tin Rancho. “Pero tur esaki tambe ta bin bou un capa
Universidad di Aruba (UA) ta cerca di Rancho y otro cosnan den bario cu si ta positivo. E aspecto cu tin di haber cu un transformacion di Rancho.”
practicamente e ta haya cu nunca nan no tabatin e aki e fundacion ta purba di hiba esaki na e comuni- E transformacion aki no ta algo simpel mirando e
atencion pa locual ta tuma luga den su mesun area. dad di Rancho, entre otro pa medionan di actividad complehidad cu tin den e desaroyo historico di e
Pero durante e ultimo cuater aña nan a bin cu un di arte y cultura, y e tipo di tour of caminata cu bario aki. Nan ta trahando pa documenta of re doc-
bon relacion di trabou cu UA, specialmente den e nan ta realisa cu mandatarionan, turistanan, studi- umenta hopi di e tipo di informacion aki y resalta
parti social y tambe den hospitalidad y diferente antenan, etc..Esaki ta crea un dinamica positivo pa locual tin como material intangibel y tangibel. Un
materia. Tambe tin studiantenan cu ta bin di afo e habitantenan di Rancho, pero tambe pa esunnan aspecto tin di haber cu e edificionan monumental
pa intercambio academico. “Locual nan ta mira cu cu ta bin bishita. cu tin den e bario aki, kico nan tin pa ofrece pa yuda
Rancho tin asina tanto cos pa ofrece”, segun presi- Segun sr. Rosa, for di inicio di 2010 cu e funda- e fundacion y e bario mes pa engrandece cultura y
dente di fundacion Rancho, Clifford Rosa. cion aki a wordo establece, nan ta bin trahando riba historia di Rancho.
Cada dos siman mas of menos un idioma ta disparce
idioma. “Aunke e no ta facil pasobra greso den enseñansa multilingual
tur pais of isla multicultural lo tin e basa ariba idioma materno. Como cu
problema cu e mescla di palabra den a cuminsa reconoce su importancia,
otro.” specialmente den e prome añanan di
scol. Tambe el a señala algun meta di
Meta UNESCO UNESCO riba desaroyo sostenibel
E meta di celebracion aki pa UNES- ta dirigi riba enseñansa. Un meta tin
CO ta preserva diversidad linguis- di haber cu alfabetisacion universal
tico y promove enseñansa multilin- di hubentud. Pa aña 2030 tur hoben
gual basa ariba lenga materno. Segun y un cantidad substancial di adulto
UNESCO, e diversidad linguistico mester por lesa y skirbi.
ta mas den peliger como cu mas idi- Otro meta pa e aña ey ta cu tur ho-
oma ta disparce. Cada dos siman mas ben mester adkiri conocemento y
of menos un idioma ta disparce. Cu habilidad necesario pa promove de-
e consecuencia cu hunto cu esaki, saroyo sostenibel, derecho humano,
henter un cultura y herencia intelec- igualdad di sexo, cultura di paz y no
tual ta disparce. violencia. Tambe civismo global y
Sinembargo nan por constata pro- aprecio pa diversidad cultural.
ORANJESTAD - Diaranson ulti- di un mensahe di UNESCO en con-
mo tabatin cuater motibo pa cel- exion cu Dia Internacional di Lenga
ebra Dia Internacional di Lenga Materno. E organisacion aki a enfatisa
Materno. su compromiso pa promove diversi-
dad linguistico, caminda nan ta invita
Presidente di fundacion Lanta Papia- tur e paisnan pa celebra e dia aki den
mento (FLP), Etlien Croes a bisa cu e mas tanto idioma posibel. “Pa corda
motibonan tin di haber cu Aña di Pa- tur hende cu diversidad linguistico
piamento; Dia Internacional di Lenga y multilingualismo ta esencial pa un
Materno; 15 aña di oficialisacion di desaroyo sostenibel”, el a bisa.
Papiamento y tambe e lansamento E ta haya cu Aruba ta ariba e bon
di e aplicacion (app) online pa check caminda cu e decision di introduci
ortografia di Papiamento. Segun sra. oficialmente scol multilingual cu ta
Croes, nos lenga Papiamento ta ‘riba promove e metanan di UNESCO
bon caminda’. pa e añanan venidero. Presidente di
Durante un acto cultural organisa na FLP a sugeri pa haci uzo di e app cu a
Biblioteca Nacional Aruba (BNA), keda introduci. Pero tambe pa nos tur
sra. Croes a elabora su discurso a base purba di uza menos palabra di otro