Page 17 - AAA
P. 17
World Oceans Day: Our Oceans, Our Future: Cambionan cu
ta andando den lama ta di sumamente importancia
Wednesday, 14 June 2017 18:55
Comparti
For di dia 5 pa 9 di juni tabata tin un conferencia di gran importancia na UN headquarters na New York.
Conoci como: “United Nations Conference to Support the Implementation of Sustainable Development
Goal 14: Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable
development.”
Uso sustenible di nos oceanonan ta di sumo importancia, esaki pasobra lama ta hopi importante pa
economia global. Tambe por subraya cu islanan chikito manera Aruba ta depende pa un gran parti di
lama i casi tur infracstructura importante ta serka di lama. E resultado di e conferencia ta un
acuerdo/yamado pa accion di 193 pais pa asina garantiza un futuro sostenible pa lama. Den e delegacion
di Reino, Aruba a wordo representa dor di Ministro Plenipotensario sr. Andy Lee, i sra. Jocylin Croes di
comishion di SDGs. Director di Meteo, sr. Marck Oduber a forma parti di e delegacion IOC/Unesco como
scientifico i vice-voorzitter di IOCARIBE. Durante e conferencia aki tabata sessionan politico i scientifico.
A wordo indica cu cambio-nan cu ta andando den lama ta di sumamente importancia, pero cu
estudionan scientifico ta na comiencio relata na e cambionan y nan effecto. Nos por compara esaki cu e
posicion cu nos tabata aden 15 pa 20 anja pasa ora tabata tin yen discrepancia den cambio climatico i su
effectonan. Lama ta move gran cantidad di calor i nutriente tur rond di mundo, i ta influencia e ciclo di
awa i carbon, pesei lama ta un factor importante pa tempo i clima. Aumento di lama su haltura,
calientamento di lama i acidificacion ta menasando piscamento, coralnan i otro ecosystemanan costero.
Fuera di tur esaki chimico i polutonan cu ta bin for di terra riba lama tambe ta aumenta e effectonan
negativo. Durante e reunionan a pone attencion riba differente topico por ejemplo : a) Region Polar
Segun expertonan mester pone attencion urgente ariba e regionan polar, pasobra impacto di cambio
climatico ta evidente. Ta necesario pa paisnan grandi pone un bon sistema di observacion den e area
polar. Smeltmento di ijs, cambio di temperatura di lama, i acidificacion den e region aki tin effectonan
grandi riba e sistema ecologico. Mester mihor comunicacion i pronosticonan dor cu transporte maritimo
den e region polarta aumenta i mester evita acidente of oil spill. Ta indica tambe cu e cambionan
climatico den partinan artico no tin djies influencia den e region polar, pero henter mundo dor por
exemplo e corriente di lama. b) Acidificacion di lama Un cuarto parti di e CO2 exponi den atmosfera dor
di acitividad humano to wordo absorba dor di lama. Esaki ta causa un aumento den acidificadez den
lama (casi 30% compara cu period prome cu period industrial). E cambio den acidificadez ta causa
cambio den e chemistria den lama, en special e calcificacion di diferente organismo den lama. E cambio
aki lo tin effecto profundo riba recursonan maritimo. Segun Organisacion Mundial di Meteorologia
WMO hasta cu reduction di CO2 ainda e effecto lo keda vigente i mester cuminsa cu adapta na esaki.