Page 12 - AHATA
P. 12

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                                   Diamars, 6 Mei 2025




       Idioma como yabi pa integracion na Aruba






















































       E sociedad Arubiano ta diverso y den movecion, den parte                   ficio di personal hospitalario cu por expresa nan mes fluida-
       danki n’e  entrada di trahadonan migrante  for di paisnan                  mente y amigablemente den varios idioma.
       manera Venezuela, Colombia, Haiti y Filipinas. Nan ta duna

       un contribucion valioso na sectornan manera horeca, limp-                  Ademas, hopi habitante local  ta sinti  nan mes  distancia
       iesa, construccion y cuido. Sinembargo, nan integracion den                for di migrantenan cu no ta adapta of cu parce di no haci
       e comunidad local hopi biaha ta bay dificil. Un di e obstacu-              esfuerso pa integra. Esey ta causa tension y ta stroba cohe-
       lonan mas grandi? Idioma y e ‘efecto di grupo’.                            sion social. Riba termino largo esaki por hasta conduci na

                                                                                  segregacion den bario, scol y na pia di trabou.
       Hopi trahado migrante ta yega Aruba sin conocemento di
       Papiamento of Ingles. Na luga di participa activamente den                 Tin solucion, pero esakinan ta  rekeri esfuerso di  varios
       bida social, nan ta busca principalmente conexion cu hende                 banda. Gobierno por ofrece cursonan di idioma accesibel,

       di nan propio pais. Esaki ta comprendibel — e ta duna un                   por ehempel na pia di trabou of den bario. Dunadonan di
       sentimento di siguridad, reconocimento y sosten mutuo                      trabou por hunga un rol door di stimula desaroyo di idioma y
       — pero e ta tenenan tambe pega den un sorto di ‘bubble’                    conecta migrantenan cu mentor of coleganan cu si ta papia
       social. Den practica esaki ta nifica cu nan ta keda biba, traha            Papiamento of Ingles. Scolnan y centronan di bario tambe

       y relaha principalmente entre nan mes.                                     por coopera door di organisa eventonan cultural y di idioma
                                                                                  unda habitantenan local y migrantenan por topa otro.
       E formacion di grupo aki, of ‘kliekvorming’, ta stroba e
       motivacion y necesidad pa siña idiomanan local. Y esey tin                 Pa migrantenan mes ta importante pa realisa cu idioma t’e

       consecuencia. No solamente pa nan propio oportunidadnan                    yabi pa participa plenamente. Inverti den Papiamento of
       pa mobilidad social, sino tambe p’e comprondemento mutuo                   Ingles no solamente ta habri porta na pia di trabou, sino
       cu e poblacion Arubano. Pasobra sin un idioma comparti of                  tambe den bida diario: for di haci compras te na contacto cu
       brugnan cultural, desconfiansa y distancia ta keda existi.                 bisiña y comprende noticia y reglanan.



       E impacto ta mas amplio cu solamente e bida personal di e                  Integracion no ta un caminda di un solo direccion. E ta pidi
       migrantenan. Den sectornan manera turismo, unda comu-                      di henter e sociedad – migrantenan, dunadonan di trabou,
       nicacion directo cu cliente ta crucial, un falta di dominio di             politiconan  y  habitantenan  –  un  esfuerso pa construi

       idioma por conduci na frustracion y un calidad di servicio                 brugnan. Solamente asina Aruba realmente por beneficia di
       reduci. Esey ta un lastima, pasobra net e sector aki tin bene-             e diversidad cu migracion laboral ta trece cu ne.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17