Page 16 - AHATA
P. 16

A3
                                                                                                           LOCAL Diahuebs 30 OctOber 2025
                       Minister Arthur Dowers ta brinda actualisacion di e proceso di

                                 reintegracion di personanan indocumenta na Aruba



            Minister    di    Husticia,                                                                                         pardon general. El a remarca
            Integracion,    Transporte                                                                                          cu e pardon ta aplica pa esnan
            Publico y Energia, Arthur                                                                                           cu  ta  sali  boluntariamente
            Dowers,  a  comparti  un                                                                                            durante  e  periodo  di  e
            actualisacion  importante                                                                                           trayecto  di  regularisacion    y
            tocante      e     proceso                                                                                          no  lo  ricibi  un  prohibicion
            di     reintegracion     di                                                                                         pa  bolbe  drenta.  Alabes  el  a
            personanan cu ta biba na                                                                                            subraya cu e intencion no ta
            Aruba  sin  documento.  E                                                                                           pa sali y bolbe drenta pa keda
            mandatario  a  presenta                                                                                             ilegal atrobe.
            cifra  y  a  elabora  tocante
            con e trayecto ta canando.                                                                                          Pa  loke  ta  personanan  cu  a
                                                                                                                                ser deporta anteriormente, of
            Minister  Dowers  a  informa                                                                                        cu  a  bandona  e  isla  despues
            cu,  te  awor,  un  total  di                                                                                       di  un  periodo  largo  como
            20.979  peticion  di  permiso                                                                                       indocumenta,  no  ta  ricibi
            di  trabou  a  ser  registra  pa  e                                                                                 dispensacion.   Sinembargo,
            aña aki, un cifra cu ya ta pasa                                                                                     esnan cu a sali y ta aplicando
            e total di 20 mil peticion cu                                                                                       den e periodo aki, por bolbe
            a  ser  presenta  durante  e  aña                                                                                   y  drenta  den  un  proceso  di
            pasa.  Segun  e  mandatario,  e                                                                                     permiso legal pa 2026, si nan
            aumento ta refleha un interes  e persona tin un dunador di  Minister Dowers a reconoce  forma  inhusto.  El  a  splica  cumpli cu tur rekisito.
            mas grandi den e proceso di  trabou.                      cu,  den  principio,  tabatin  cu e grupo di persona aki ta
            regularisacion y e esfuerso di                            persona cu tabata critico riba e  traha na diferente sector, por  Contestando  pregunta  di
            diferente  instancia  pa  duna  Minister Dowers a enfatisa cu  proceso. Segun e mandatario,  ehempel  construccion,  cu  ta  miembro  di  prensa  tocante
            mas  claridad  y  acceso  na  e oportunidad pa personanan  hopi di nan ta personanan cu  emplea  indocumentadonan  e  situacion  na  Censo  na
            informacion.                 indocumenta  regularisa  nan  a traha hopi aña den mercado  y  por  hasta  traha  20  cas,  sin  unda  cu  tin  persona  cu  ya
                                         situacion ta disponibel te fin  laboral sin permiso y a crea un  paga belasting ni contribui na  tin permiso, pero no a logra
            Den  cuadro  di  e  programa  di  aña  solamente.  Despues  sistema paralelo den sociedad.  desaroyo di e pais.     registra  na  Censo.  Minister
            di  reintegracion,  mas  o  di  esey,  no  lo  tin  ningun  El a splica cu tin hende cu a                           Dowers a splica cu gobierno
            menos  cinco  mil  persona  posibilidad  pa  aplica  of  haya  custumbra  traha  ilegalmente  E mandatario a enfatisa cu e  ta  den  dialogo  cu  e  team  di
            cu    anteriormente   tabata  dispensacion.               y  logra  gana  suficiente  placa  regularisacion  ta  beneficioso  Censo pa amplia e capacidad
            indocumenta ya a logra drenta                             pa  mantene  nan  famia.  Pero  pa  tur  banda:  pa  trahado,  tecnico y humano. El a indica
            e trayecto pa haya un permiso  “Ta  haci  un  yamado  na  tur  el  a  remarca  cu  aworaki  ta  pa dunador di trabou y pa e  cu  e  demanda  a  crece,  y  no
            di  trabou  y  un  estadia  legal  persona  cu  ta  trahando  na  e momento pa sali di esey y  pais.  “Tin  tambe  un  grupo  por a ser resolve di un dia pa
            den  pais.  Minister  Dowers  pais Aruba na e momentonan  drenta un trayecto regular.  di  hende  cu  ta  bisa  cu  nan  otro,  pero  ta  den  dialogo  pa
            a  indica  cu  e  cantidad  di  aki di forma iregular of  si tin                       ta kinan pero no tin ningun  busca un solucion.
            persona  cu  ta  participa  den  un persona cu ta sin permiso,  El  a  menciona  cu  den  proteccion,  no  tin  seguro
            e programa ta mustra cu tin  pa haci uso di e oportunidad  e   comunidad      tabatin  ni  cuido  medico.  Aworaki  Pa  loke  ta  trata  DIMAS,
            un  grupo  cu  tin  deseo  di  aki. ” e minister a bisa.  situacionnan  cu  por  ser  si  bo  drenta  e  trayecto  legal  minister Dowers a menciona
            regularisa  nan  situacion  y                             considera preocupante, como  bo  ta  contribui  un  dado  cu  gobierno  ta  den  dialogo
            forma parte di e sistema legal.  Na  e  momento  di  e  por  ehempel,  e  aparicion  di  momento y e problema ey ta  cu  DIMAS  pa  amplia  e
                                         actualisacion, 859 persona sin  un  ‘underground  banking  parcialmente soluciona,” el a  posibilidad di crea un servicio
            Di  otro  banda  tin  esnan  cu  dunador  di  trabou  a  registra  system’,  caminda  persona  ta  agrega.          di atencion y informacion pa
            tin  un  tempo  largo  como  pa  e  proceso  di  permiso  di  fia placa na otro indocumenta,                        clientenan cu e meta pa amplia
            indocumentado  na  Aruba  un  aña,  pero  solamente  395  ta cobra interes halto, y hasta  Minister  Dowers  a  referi  e  acceso  na  informacion  pa
            cu  no  ta  haci  uso  di  e  a  cumpli  cu  tur  rekisito  pa  ta  termina  den  corte  pa  tambe   na   un   grupo  asina  tur  hende  cu  tin  duda
            oportunidad  pa  motibo  cu  un peticion di permiso. “Tin  resolve disputa.            vulnerabel,  esta  mucha  y  por  haya  respuesta  claro  y
            nan  no  por  a  haya  dunador  dos luna mas pa aplica, pero                           famia cu ta biba na e isla, pero  rapido.
            di trabou na comienso, pero  mi  kier  insisti:  no  warda  Minister Dowers a menciona  ta  keda  indocumenta.  El  a
            aworaki  tin  e  posbilidad  pa  te  ultimo  momento,”el  a  cu  tambe  tin  un  grupo  di  indica cu aunke e muchanan  El  a  indica  cu  un  team  di
            haci uso di un peticion sin cu  enfatisa.                 persona  cu  ta  competi  di  drenta e sistema di educacion,  trahado ta actualmente activo
                                                                                                   nan no por drenta e sistema  den DIMAS, y nan ta duna un
                                                                                                   di cuido y asina ta mira tambe  bon servicio. Aunke tin algun
                                                                                                   cu  muchanan  ta  crece  sin  e  keho ta bin dilanti, cual el a
                                                                                                   proteccion  suficiente  y  cu  sigura nan ta respeta y alabes
                                                                                                   risiconan hopi grandi.       ta analisa esaki y ta papia cu
                                                                                                                                e  director  pa  wak  si  ta  trata
                                                                                                   Na  mesun  momento  el  di un asunto structural of un
                                                                                                   adverti  cu  despues  cu  e  incidente isola.
                                                                                                   periodo   di   reintegracion
                                                                                                   caba, e sistema di control lo  Por ultimo minister Dowers
                                                                                                   bira mas estricto. El a enfatisa  a   recorda   tur   persona
                                                                                                   cu  lo  tin  mas  atencion  no  indocumenta  na  e  isla  cu
                                                                                                   solamente  pa  personanan  cu  tin  e  deseo  di  drenta  e
                                                                                                   ta  keda  ilegal,  pero  tambe  mercado  laboral  y  contribui
                                                                                                   pa  e  hendenan  cu  ta  facilita  na  desaroyo  di  e  pais,  cu  e
                                                                                                   of  ta  yuda  nan  pa  traha  e  proceso  di  reintegracion
                                                                                                   ilegalmente.                 ta  caba  na  fin  di  december.
                                                                                                                                Alabes el a indica cu esaki no
                                                                                                   E mandatario a aclaria cu e e  ta nifica cu e persona mester
                                                                                                   trayecto di regularisacion no  haya su permiso prome cu 31
                                                                                                   ta inclui persona cu a drenta  di december, e persona mester
                                                                                                   e pais den forma clandestino  aplica cu 31 di december pa
                                                                                                   y  no  por  aplica  e  proceso  por drenta den e trayecto di
                                                                                                   normal, a menos cu nan sali  flexibilisacion aki.
                                                                                                   y  drenta  den  cuadro  di  e
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21