Page 16 - HOH
P. 16

A4   LOCAL
                Diabierna 10 OctOber 2025

            Dia Mundial di Salud Mental:

            Stichting Hunto ta pone enfasis riba cuido di salud mental tur dia di aña


            Awe mundo henter ta cel-
            ebra Dia Mundial di Salud
            Mental,  un  momento  pa
            refleha  riba  importancia
            di  bienestar  mental.  Na
            Aruba aunke a logra avan-
            cenan  significante  den  e
            tereno  di  cuido  di  salud
            mental, ainda tin caminda
            pa  cana.  Stichting  Hunto
            ta  un  di  e  fundacionnan
            cu  ta  dedica  na  mehora
            cuido  di  salud  mental  na
            Aruba. Den un entrevista
            cu Michelle Lont, trahado
            social, e ta conta di e tra-
            bounan  di  e  fundacion  y
            e importancia di cuido di
            salud mental.

            “Dia Mundial di Salud Men-
            tal ta un dia pa para keto riba  bo  no  sa  con  pa  deal  cu  bo  ta  sufri  di  adiccion,  pasobra
            e topico di con bo ta trata bo  emocionnan  of  tin  hopi  ra-  nan  tambe  ta  sufri  di  salud
            salud mental, cu pa nos e ta  bia, stress na trabou… si no  mental.
            tur  dia.  Nos  ta  enkontra  cu  atende  e  cosnan  aki  for  di  e
            casonan  basico,  pero  apart  raiz desde comienso, añas ta  El  a  indica  cu  e  fundacion
            di ta basico nos ta prome ca-  pasa,  y  mas  aña  pasa  cu  bo  ta  enfoca  riba  e  grupo  aki  a
            minda unda clientenan ta bin  ta keda cu mesun stress e ta  traves di proyectonan grandi
            pa conta nan dolor, pa conta  desaroya den un crisis,” el a  caminda nan ta subi caya, pa-
            locual  nan  ta  pasando,”  el  a  indica.                pia  cu  e  clientenan,  motiva
            remarca.                                                  nan pa busca un miho bida,
                                         Lont  a  enfatisa  cu  yega  n’e  cual tambe ta parti di cuido di
            Lont a splica cu pa Stihcting  punto ey, un punto cu e situa-  salud mental.
            Hunto tema aki ta hopi cen-  cion ta desaroya den un cri-                              scolnan y papia cu e muchan-  a indica cu e casonan ta au-
            tral y pa e motibo ey tambe a  sis ta locual e fundacion kier  Pa  loke  ta  e  topico  di  salud   an na scol pa asina siña nan cu  menta    no  necesariamente
            fundacion a lanta, pasobra ta-  evita.  “Para  keto,  hala  rosea,  mental  mes,  comparando   cuido  di  salud  mental  ta  un  pasobra  tin  casonan  nobo,
            batin listanan di espera hopi  sinti con bo por haci cosnan  aworaki cu antes y si e stigma   parti  di  cuido  di  salud  gen-  pero  ta  door  cu  e  hecho  cu
            grandi  na  Aruba.  El  a  sigui  den bida diario cu bo yiunan,  y tabu rond di esaki ta existi   eral.             tin mas forma di ayudo pa e
            splica cu esaki den un parti a  cosnan  simpel  pero  na  me-  ainda, Lont a splica cu ainda                        pashentnan, y door cu nan ta
            bin door di trata cu crisis of  sun momento cu un impacto  tin  hende  ta  mira  e  topico   “Por  ehempel,  mesun  cos  sinti cu nan por busca ayudo,
            warda  te  ora  e  persona  yega  grandi pa bo salud mental,” el  como un tabu. El a indica cu   cu  bo  ta  bay  dokter  pasobra  mas hende cu ta sufri di salud
            na un crisis, y esey ta loke a  a agrega.                 ainda  tin  hende  cu  ta  pensa   bo a kibra bo pia, bo a kibra  mental pa hopi tempo ta bin
            causa  retraso  pa  atende  cu                            cu busca ayudo psicologico of   bo  man  of  bo  tin  un  griep,  dilanti.
            otro pashentnan.             Lont splica cu Stichting Hun-  busca ayudo en general ta pa-  mesun  cos  bo  salud  mental
                                         to    no  solamente  ta  atende  sobra nan ta loco of ta pensa   tambe mester di cuido y esey  El a remarca cu problema di
            “Netamente  pa  motibo  ey  a  cu  e  parti  psicosocial,  cu  ta  cu e no mester di dje.   ta unda nos ta cay aden,” el a  salud  mental,  problema  cu
            lanta Stichting Hunto, pa in-  e parti di ayudo psicologico,                           señala.                      adiccion y problema di stress
            termedia esey. Nos ta yuda bo  pero  nan  ta  atende  y  brinda  Di otro banda, el a agrega, e                      ta  cosnan  cu  semper  tabata
            cu bo no mester yega te na un  ayudo na e personanan cu ta  ta wak tambe cu  poco poco   Lont a splica cu nan ta wak cu  t’ey, pero ta simplemente cu
            crisis. Bo por ser atendi for di  sufri di adiccion. El a remarca  e tabu rond di e tema di salud   tin  un  avance  den  e  aspecto  awor e persona tin un camin-
            hasta  cosnan  simpel  manera  cu ta importante pa nan en-  mental ta ser kibra y esaki, el   aki pasobra e veld cu ta forma  da  cu  nan  por  yega  pa  pidi
            regulacion  emocional,  ora  foca riba e personanan aki, cu  a  enfatisa  ta  door  di  bay  na   parti  di  salud  mental  ta  mas  ayudo.
                                                                                                   den comunidad, ta comparti
                                                                                                   mas  informacion,  pero  toch  Por ultimo Lont ta duna un
                                                                                                   e  tabu  ta  keda  y  ta  algo  cu  mensahe  importante  pa  co-
                                                                                                   no por haci mucho pa esaki.  munidad  riba  Dia  Mundial
                                                                                                   “Door di trece mas informa-  di Salud Mental: “E ta un dia
                                                                                                   cion den comunidad y papia  unda  nos  ta  para  keto  riba
                                                                                                   di e topico mas e ta crea a un  salud  mental,  pero  corda  cu
                                                                                                   domino effect,” el a enfatisa.    salud mental ta henter e aña.
                                                                                                                                E ta cuminsa for di cosnan cu
                                                                                                   Pa loke ta e cantidad di caso-  bo ta haci na cas, na trabou,
                                                                                                   nan, el a splica cu e casonan  con bo ta socialisa of haci algo
                                                                                                   ta djis keda aumenta, y esaki  pa bo mes. Busca e ayudo cu
                                                                                                   ta  visibel  door  cu  prome  e  bo  tin  mester,  sin  importa
                                                                                                   fundacion a cuminsa  cu  dos  con chikito e ta mustra. Tin
                                                                                                   psicologo y un trahado social,  hende pa guia bo, y tin hende
                                                                                                   despues a bira dos trahado so-  pa scucha bo. Busca informa-
                                                                                                   cial y aworaki tin un total di  cion,  no  keda  warda  te  ora
                                                                                                   cinco psicologo y seis trahado  e  situacion  bira  abrumador.
                                                                                                   social. E trabou ta sigui crece  Haci uso di e plataformanan
                                                                                                   y esey ta cuminsa di muchan-  pa educa bo mes, no keda sin
                                                                                                   an di cuater aña te na adulto  sa. Una bes bo ta educa y bo
                                                                                                   mayor y pa esnan cu ta sufri  ta mas consciente di kico bo
                                                                                                   di adiccion tambe.           ta sufriendo, mas bo sa unda
                                                                                                   Na  mesun  momento  Lont  pa bay,” el a finalisa.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21