Page 52 - Updated MinVos Juni 29 2015

AMIGOE 5ZATERDAG

27 JUNI 2015

Carlito: Aruba’s Salud!
Lopende Snoepwinkel
Praten met
Wie kent hem niet? Herkenbaar aan zijn altijd smette- Hoewel de altijd in het tieners in het gezin
loos witte outfit en zijn enigszins schokkende stijl van glanzend wit geklede mid-
voortbewegen: Carlito, Aruba’s Mobiele Snoepwinkel, denstander bij veel mensen
‘Carlito Sugar’. een stuntelige en vreemde
indruk maakt, weten degene
door Anton Bohnen Ze raadpleegde andere spe- die hem kennen, dat Carlito Henry Does is arts en schrij- ders. Slechts 22% van de tie-
Carlo Manuel Duval Sierra cialisten en voelde zich ge- een normaal mens is, waar ver. Op deze plek beziet hij ners stelt dat hun vrienden
werd geboren in Santo Do- steund. Ze wilde de moed je een goed en verstandig elke zaterdag het dagelijks de grootste invloed hebben
mingo en kwam samen met nog niet verliezen en bracht gesprek mee kan voeren. Hij leven door de bril van de op hun seksuele beslissin-
zijn moeder in 1999 naar uren door aan de zijde van is een vriendelijke, spontane gezondheid.Voor reacties op gen. Goede gesprekken, eer-
Aruba. Hij volgde met goede Carlito in het ziekenhuis. en meestal opgewekte man, de column: dokterhenry@ lijkheid en openheid tussen
resultaten zijn schooloplei- Ze sprak tegen hem en liet die blijmoedig door het leven outlook.com. ouders en kinderen kunnen
ding en zijn ambities waren merken dat ze er voor hem gaat. Kinderen die in de adoles- een positief effect hebben op
om door te leren voor advo- was. Na 40 dagen gebeurde Voorbeeld cente levensfase verkeren, de seksuele gezondheid van
caat. Voor zo’n dure oplei- het mirakel. Een kleine be- Behalve dat hij nog steeds kunnen een flinke uitdaging kinderen. Het Amerikaanse
ding ontbraken echter de be- weging van zijn been en even werkt aan zijn verdere her- vormen voor hun ouders. Met Office of Adolescent Health
nodigde financiële middelen later kwam, nog heel flauw, stel, zou hij ook heel graag een steeds grotere behoefte heeft enkele handig tips en
en Carlito werkte een tijdje over zijn lippen het woordje zijn medewerking willen aan autonomie – eigen keu- pointers opgesteld om poten-
als barkeeper. Hij kreeg ver- “kusje”. Er was een klein verlenen aan een Stichting zes maken – en een sociale tieel lastige gesprekken met
kering en had het naar zijn wonder gebeurd. De weken- of een Project, dat ten doel identiteitsvorming die zeer je adolescente kinderen in
zin op het eiland. Totdat, lange coma hadden echter heeft jonge mensen te bege- gevoelig is voor de invloed goede banen te leiden.
ongeveer 10 jaar geleden… wel hun tol geëist. Carlito leiden en ondersteuning te van vrienden en vriendin- Kies je moment goed uit
op een regenachtige dag, de moest van voren af aan be- bieden tijdens de moeilijke nen, kunnen de ouders zich Het kan helpen om in een
straten waren nat en Carlito ginnen met leren bewegen, weg naar verbetering van op momenten machteloos context van informele spon-
met zijn vriendin in de auto praten, horen, ruiken, eten, hun dagelijks functioneren voelen om het gedrag van taniteit de gesprekken te
door de stad reed. Ze raak- denken, kortom met leven. in de samenleving. Hij zou hun kinderen te sturen. voeren. Bijvoorbeeld in de
ten betrokken bij een ern- Dankzij een tomeloze inzet hen graag willen helpen door Onderzoek wijst uit dat de auto, naar aanleiding van
stig auto-ongeluk. Carlito’s van zijn moeder en met be- over zijn eigen ervaringen te invloed van ouders tijdens een liedje, een film die jul-
vriendin was op slag dood en hulp van intensieve thera- vertellen. de adolescentie niet afneemt, lie samen gezien hebben, of
hijzelf zeer ernstig gewond. pieën kwam hij er geleidelijk Na onze gesprekken was ik maar wel anders wordt. Ou- een gebeurtenis in de sociale
aan weer redelijk bovenop. zelf behoorlijk onder de in- ders delen – vooral op het ge- omgeving. Een ontspannen
druk van Carlito’s moed en bied van identiteitsvorming conversatie, waarin het kind
40 dagen Mobiel Carlito op locatie: Renaissance Mall doorzettingsvermogen. Daar – de invloed steeds meer met zich vrij en veilig voelt om
Carlito raakte in een diepe Tegenwoordig werkt Carlito uur ‘s middags, verplaatst op zelfstandig te zijn en niet kunnen veel mensen nog een anderen: vrienden, vriendin- zijn gedachten en gevoelens
coma, lag weken aan de ap- als zelfstandig ondernemer zich al liftend van werkplek afhankelijk van de sociale voorbeeld aan nemen. Car- nen, rolmodellen. Onderweg te uiten, biedt de ouder veel
paratuur en werd kunstma- en kennen we hem als de ‘lo- naar werkplek en is er trots voorzieningen. lito is niet alleen een actief naar volwassenheid, kunnen aangrijpingspunten om van-
tig in leven gehouden. De pende snoepwinkel’ van Aru- medeburger, maar een inspi- adolescenten de behoefte uit een basis van vertrouwen
behandelende artsen had- ba. We komen hem tegen op ratiebron voor ons allemaal hebben om te experimente- positief invloed uit te oefe-
den weinig hoop en gaven festivals en evenementen, en om met een positieve hou- ren en meer risico’s te ne- nen.
zelfs het advies ‘de stekker op druk bezochte plekken in ding in het leven te staan. men dan ouders graag zou- Blijf kalm
er maar uit te trekken’. Car- de stad, waar hij zijn snoep (met dank aan Robert van den zien. Hun hersenontwik- De belangrijkste reden dat
lito’s moeder wilde echter te koop aanbiedt. Hij werkt Rooijen) keling ondersteunt dit: de tieners zich niet comfortabel
van geen opgeven weten. van 10 uur ‘s morgens tot 6 delen van de hersenen die voelen om met hun ouders
een grote rol spelen bij im- over seksualiteit te spreken,
Jeugdtoernooi honkbal Zegt u het maar pulscontrole, empathie en is dat ze bang zijn dat hun
morele oordeelsvorming zijn ouders boos op ze worden.
De redactie van Amigoe veel gay friends en voor hen nog niet volledig ontwikkeld. Het kan behulpzaam zijn om
schrijft elke dag over het zou dat heel positief zijn. In Voor een volwassene kunnen kalm te reageren op vragen
nieuws op Aruba. Van Nederland is het toch ook de keuzes van een adoles- en/of ontboezemingen van
de Landsbegroting tot normaal en netjes geregeld? cent al gauw als onzorgvul- het kind, zelfs als je dat van
het dierenasiel en van Hier zijn ook veel homo’s, dig, onverantwoordelijk en binnen niet bent.
scherpe interviews tot dus het lijkt mij geen pro- ondoordacht overkomen. Communiceer de feiten
het aan de kaak stellen bleem. Maar of Aruba er Voor een adolescent echter Aan seksualiteit zijn – naast
van misstanden. Maar klaar voor is, weet ik niet.” is dit de fase waarin de eer- de potentie van liefde, inti-
wat vindt u van de ge- ste stappen naar een ‘eigen’ miteit, romantiek – ook ge-
beurtenissen deze week? Laureen & Emy (beiden identiteit worden gezet. In zondheidsrisico’s verbonden.
We vroegen het aan men- 16), vrouw, scholieren: sociale contacten krijgt het Seksueel misbruik, geweld
sen op straat. eigen waardensysteem meer tegen seksuele minderhe-
“Iedereen moet zelf weten vorm – wat vind ik belang- den, manipulatie en chan-
Door onze verslaggever wat hij doet. Wij vinden rijk? waarom? – en door het tage – met meer mogelijkhe-
Leanne van Spronsen het goed als het hier ook experimenteren met relaties, den in dit digitale tijdperk -,
mag. Het wordt wel moei- gedragingen en het maken ongewenste zwangerschap-
Deze week een vraag over lijk om dat in te voeren. van eigen keuzes, kan een pen en seksueel overdraag-
legalisering van het homohu- Veel mensen zullen daar steeds duidelijker beeld ont- bare aandoeningen zijn hier
welijk op Aruba. Dat is wat heel boos om worden, om- staan van de persoon die de voorbeelden van. Het is van
een meerderheid van de Ne- dat niet iedereen het er adolescent graag wil worden. belang om - zonder zeur-
derlandse Tweede Kamer zou mee eens is.” Het experimenteren dient derig of drammerig over te
willen. In het verleden riepen een evolutionair doel: het komen – er op toe te zien
dit soort uitspraken vooral Giovanni (41), man, loskomen van de bescher- dat de adolescenten toegang
weerstand op. In de Verenigde zelfstandig ondernemer: mende, ouderlijke zorg hebben tot de juiste informa-
Staten is het homohuwelijk vraagt om het durven nemen tie. Door open het gesprek in
sinds gisteren in alle staten “Mensen hier zijn kort- van risico’s, het leren maken te gaan, eerlijk en met inle-
toegestaan. zichtig, houden niet van van eigen keuzes en het le- vingsvermogen, kunnen er
veranderingen. Eigenlijk ren dragen van verantwoor- veel momenten ontstaan die
ORANJESTAD — Alle honkbalfans opgelet. Van 8 tot 12 juli vindt namelijk het regionale Wat vindt u ervan dat moeten we hier opnieuw delijkheid voor de gevolgen. zich goed lenen om het be-
‘Pony youth baseball tournament’ op Aruba plaats. Dan strijden de kinderen in de leeftijds- het homohuwelijk mis- geprogrammeerd worden. Aan het experimenteren zijn lang van veilige seks en het
categorie 9 tot 10 jaar, Pony Mustang genaamd, om de eer als winnaar in augustus de Ca- schien gelegaliseerd Dat begint bij religieuze ook gezondheidsrisico’s ver- leren aangeven van persoon-
ribische regio te vertegenwoordigen tijdens de Mustang World series in het Amerikaanse wordt op Aruba? instellingen, daarna ligt bonden. Bijvoorbeeld op het lijke grenzen en wensen,
Youngsville. In totaal zullen er tien teams, afkomstig uit de landen Venezuela, Sint Maarten, er ook voor de overheid gebied van seksuele gezond- over te brengen.
Puerto Rico, de Dominicaanse Republiek, de Bahama’s, Guatamala en twee teams uit Aruba, Ramona (55), een grote rol en bij de me- heid. Een cultuur van
deelnemen aan het evenement hier. De openingsparade vindt 8 juli aanstaande plaats en be- vrouw, verkoopster: dia. Zelf heb ik ook vrien- Als ouder en verzorger kun praten en begrip
gint om zes uur bij Paseo Herencia Shopping & Entertainment Center. De wedstrijden zullen den die homo zijn en die je je op verschillende ma- Complexe, gevoelige en dy-
worden gespeeld op het honkbalveld van Pos Chiquito. Voor het complete wedstrijdschema, “Ik vind het goed. Zelf heb worstelen erg met de hou- nieren inzetten om je ex- namische onderwerpen die
surf naar www.ponyleaguearuba.com. Meer informatie over Pony (dat staat voor Protect Our ik 23 jaar in Amsterdam ding hier op Aruba tegen- perimenterende adolescent over relaties en seksualiteit
Nation’s Youth), ga naar www.pony.org. gewoond en daar is dat heel over homoseksualiteit. Ze positief te beïnvloeden in gaan, laten zich niet in één
normaal. Hier zou dat mis- verhuizen dan naar een deze dynamische levensfase. enkel gesprek vangen. Het
schien wel moeilijker zijn. groter land, waar het wel In de eerste plaats is er na- is een voortdurend gesprek
Maar iedereen moet het zelf geaccepteerd is, hartver- tuurlijk de kracht van het tussen ouder en kind, ver-
Jonge weten, iedereen wil graag scheurend soms. Aruba goede, gezonde voorbeeld. deeld over verschillende ge-
schrijftalenten gelukkig worden. Het lijkt heeft hierin nog een heel, Het ‘voorleven’ als ouder/ spreksmomenten. In plaats
gezocht me goed als homo’s hier ook heel lange weg te gaan. Ik verzorger door zelf gezonde van een enkele overweldi-
mogen trouwen.” hoop dat er een nieuwe re- keuzes te maken op het ge- gende speech, zijn vele korte
gering komt, die hier het bied van voeding, lichaams- gesprekken waarin gedach-
ORANJESTAD — Jon- Alejandro (32), voortouw in neemt. Men- beweging, nachtrust, value ten en gevoelens (en ervarin-
geren kunnen tijdens de man, bartender: sen onder de 45 jaar, die based relationships en het gen) worden gedeeld vaak ef-
zomervakantie meedoen zijn tenminste wel open vermijden van verslavende, fectiever. In een cultuur van
aan een cursus creatief “Helemaal prima! Ik heb minded.” giftige stoffen kan een grote open communicatie waarin
schrijven. De bibliotheek bron van inspiratie vormen de adolescent zich niet be-
organiseert deze work- voor kinderen. dreigd, maar gesteund voelt,
shop. In gesprek over seks ontstaan veel kansen voor
De cursus is bedoeld Amerikaans onderzoek wijst een positieve invloed van
uit dat 38% van de tieners ouders. Ook bij een gevoelig
Vakantie in het nieuwe schooljaarvoor tieners van dertien stelt dat hun beslissingen onderwerp als seksualiteit.
jaar en ouder. Professio- over seks het meest beïn-
neel schrijfcoach Byande vloed worden door hun ou-
van Andel begeleidt de ORANJESTAD — Bureau Leerplicht maakte onlangs maakt Bureau Leerplicht en Paasviering houden.” De
deelnemers. In vier ses- het vakantierooster voor het nieuwe schooljaar be- duidelijk. eerste schooldag na de zo-
sies schrijven de tieners kend. Vrijdag 3 juli is de laatste dag voor de grote “Vakantie gedurende school- mervakantie is een officiële
hun verhaal op een crea- vakantie, maandag 17 augustus start de school weer. tijd is niet toegestaan”, stelt schooldag. “Op die dag krij-
tieve manier. Elke week het bureau in het overzicht gen de leerlingen gewoon les
bespreekt Van Andel De schoolvakanties voor het samenwerking met de On- met alle schoolvakanties. volgens de vastgestelde on-
een andere techniek en nieuwe schooljaar zijn al derwijsinspectie, schoolbe- En: “Op de laatste schooldag derwijstijd. Scholingen voor
voeren de deelnemers vastgesteld. Dat gebeurt aan sturen en leerkrachtenvak- voor de Kerst- en Paasva- onderwijspersoneel dienen
opdrachten uit, onder het begin van elk schooljaar bond Simar met goedkeuring kantie mogen scholen, als niet op die dag plaats te vin-
andere met bijpassende door Directie Onderwijs in van de Onderwijs-minister, ze dat wensen, hun Kerst- den”, aldus Leerplicht.
foto’s. Er zijn verschil-
lende schrijfoefeningen,
die plenair besproken Vakantierooster Bureau Leerplicht voor het schooljaar 2015-2016
worden. De verhaaltjes
die de jongeren schrijven,
zijn kort en geschikt voor Augustusvakantie maandag 3 augustus 2015 t/m vrijdag 14 augustus 2015 10 dagen
sociale media als face- Oktobervakantie vrijdag 2 oktober 2015 t/m vrijdag 9 oktober 2015 6 dagen
book en blogs. Kerstvakantie vrijdag 18 december 2015 t/m dinsdag 5 januari 2016 13 dagen
De cursus is op dins- Herdenking G.F. Croes maandag 25 januari 2016 1 dag

dagmiddag 7, 14, 21 en Carnavalsmaandag maandag 8 februari 2016 1 dag

28 juli van half drie tot Herdenking vlag en volkslied vrijdag 18 maart 2016 1 dag
half vijf in de bibliotheek. Paasvakantie
Kosten zijn 100 florin per donderdag 24 maart 2016 t/m vrijdag 1 april 2016 7 dagen
persoon. Inschrijven kan
via info@bibliotecanacio- Koningsdag woensdag 27 april 2016 1 dag
nal.aw. Arbeidsdag maandag 2 mei 2016 1 dag
Hemelvaartsvakantie dinsdag 3 mei 2016 t/m vrijdag 6 mei 2016 4 dagen
Grote (juli) vakantie maandag 11 juli 2016 t/m vrijdag 29 juli 2016 15 dagen