Page 7 - HOH
P. 7

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                              Diabierna, 28 Maart 2025





                                   Cinco aña despues di e vacunanan di COVID-19:


       Exito-, reto-, y arepentimentonan cu ta persisti






       CINCO aña despues cu mundo a cuminsa cu un campaña di vacu-                tambe na desconfiansa publico. Algun a sinti cu e comunicacion
       nacion sin precedente contra COVID-19, e impacto ta keda un                rond di posibel riesgonan tabata inadecuado of demasiado opti-

       topico di debate intenso. Gobierno y expertonan di salud mundi-            mista, lagando nan inprepara pa posibel efectonan secundario.
       almente a proclama vacunacion como e instrumento principal pa              Mientras  autoridadnan  di  salud  a  enfatisa  cu  e  beneficionan
       frena e pandemia, salba bida, y restaura normalidad. E mensahe             tabata hopi mas grandi cu e riesgonan, storianan di reaccionnan

       tabata urgente y cla: vacuna no tabata solamente un escogencia             negativo a plama rapidamente, fomentando un sentido di traicion
       personal, sino un responsabilidad  colectivo. Awe, mientras ta             entre esnan cu a kere cu nan a haci un escogencia sigur y respon-
       innegabel cu vacunanan a salba cantidad incalculabel di bida, e            sabel.
       impacto a largo plaso a resulta di ta hopi mas compleho y, den
       algun caso, controversial.                                                 E dilema etico di mandato di vacuna

                                                                                  Un di  e aspectonan mas controversial di  e campaña  di  vacu-
       E impacto cu a salba bida di vacunanan di COVID-19                         nacion tabat’e aplicacion di mandato. Den hopi pais, prueba di
       Vacunanan tabata nada menos cu un triunfo cientifico ora nan               vacunacion a bira un rekisito pa empleo, biahe, y hasta acceso

       a bira disponibel pa prome biaha. Desaroya na un velocidad sin             na espacio publico. E medidanan aki, mientras tabata destina
       precedente, nan a ofrece un liña di salbacion crucial na siste-            pa proteha salud publico, a crea division social y a profundisa
       manan  di cuido  di salud  abruma y  a reduci  drasticamente  e            polarisacion. Esnan cu a scoge pa no vacuna—sea pa motibonan
       tasanan di mortalidad. Paisnan cu cobertura halto di vacunacion            medico, personal, of ideologico—a enfrenta stigma, perdida di
       a raporta menos casonan severo y recuperacion economico mas                trabou, y exclusion social.

       rapido, ya cu negoshinan a habri bek y bida publico a reanuda.
       Pa miyones di individuonan vulnerabel, particularmente e adul-             Cinco aña despues, e debate etico rond di mandato ta keda sin
       tonan mayor y esnan cu condicionnan pre-existente, vacunanan               resolve. Mientras proponentenan ta argumenta cu mandato tabata

       a provee un capa di proteccion vital.                                      necesario pa logra inmunidad amplio y proteha gruponan vulner-
                                                                                  abel, oponentenan ta sostene cu nan a viola libertad personal y
       Sinembargo, segun tempo a pasa, e limitacionnan di vacunacion              a desconsidera autonomia individual. E tension continuo aki ta
       a bira bisto. Inicialmente, vacunanan a wordo presenta como e              resalta e necesidad pa balansa prioridadnan di salud publico cu
       solucion definitivo pa termina e pandemia, cu expectativanan cu            respet pa escogencia personal.

       nan lo preveni tanto infeccion como transmision. Sinembargo,
       segun variantenan nobo a surgi, a bira cla cu mientras vacunanan           Un herencia compleho: Balansa exito y arepentimento
       a reduci significantemente malesa severo, nan no a blokia trans-           Reflexionando riba e campaña di vacunacion di COVID-19 cinco

       mision completamente. E realisacion aki a hiba n’e implementa-             aña despues ta revela un herencia compleho di tanto exito como
       cion di campañanan di booster pa mantene inmunidad, lantando               arepentimento. Vacunanan sin duda a salba bida y a yuda stabi-
       preguntanan tocante e sostenibilidad a largo plaso di vacunacion           lisa sistemanan di cuido di salud durante e crisis. Sinembargo,
       continuo. Mientras e expectativanan di e publico a cambia for di           nan tambe a laga algun individuo sinti nan mes traiciona, partic-
       eradicacion pa mitigacion, skepticismo tocante eficacia di vacuna          ularmente esnan cu a sufri efectonan negativo of a sinti nan

       a crece.                                                                   mes obliga na cumpli. E impulso rapido pa vacunacion masal a
                                                                                  expone retonan den balansa urgencia cu transparencia, y confi-
       Arepentimento y skepticismo: Un resultado divisivo                         ansa publico cu siguridad publico.

       Mientras  mayoria di e  individuonan vacuna  a experencia  efec-
       tonan secundario leve of ningun, un grupo chikito pero notabel             Siguiendo padilanti, ta esencial pa siña for di tanto e exitonan
       a raporta asuntonan di salud a largo plaso cu nan a atribui na             como e deficiencianan di e esfuerso global aki. Strategianan di
       vacunacion. Aunke casonan asina ta estadisticamente raro,                  salud publico mester boga pa un acercamento balansa, combi-
       nan ta alimenta duda y preocupacion entre algun segmento di                nando  innovacion  cientifico  cu  comunicacion  transparente  y

       e poblacion. P’esnan afecta, e sentido di arepentimento tabata             consideracion etico. Construi confiansa publico ta rekeri no sola-
       palpabel, specialmente entre esnan cu a sinti nan mes presiona             mente entrega solucionnan efectivo, sino  tambe atende preo-
       pa mandato di vacuna of expectativanan social.                             cupacionnan abiertamente y honestamente. Mientras mundo ta

                                                                                  prepara pa retonan di salud futuro, e lesnan siña for di e campaña
       E urgencia cu cual vacunanan a wordo desaroya y distribui tabata           di vacunacion di COVID-19 lo ta crucial den forma respuestanan
       cientificamente  hustifica  mirando  e  crisis,  pero  el  a  contribui    mas resiliente y inclusivo.
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12