Page 15 - bon-dia-aruba-20201111
P. 15

a15
                                                                                                          salud Diaranson 11 november 2020

                                                                      Un di cada 5 pacient di covid-19 a desaroya


                                                                           un trastorno mental ora di recupera di

                                                                                                     coronavirus














            (infobae.com) - Un 18% di  diagnostica  cu  covid-19  cu
            pacientnan diagnostica cu  esunnan  cu  no  tabata  tin’e,
            coronavirus,  analisa  den  incluso  teniendo  un  cuenta
            un  estudio  masivo  cienti-  di  factornan  di  riesgonan
            fico, a desaroya problem-    conoci, manera edad, e sexo,
            anan di salud mental den  rasa y e condicionnan fisico.
            e siguiente 3 luna despues  E estudio a wordo realisa cu e
            di a recupera di e virus, cu  analisis di 68 miyon di regis-
            trastorno  manera  ansie-    tronan di salud electronico na
            dad,  depresion  of  insom-  Merca, incluyendo 62.000 ca-
            nio.                         sonan leve di covid-19. E in-
                                         cidencia di cualkier diagnos-
            E analisis di e investigadonan  tico  di  enfermedad  mental
            di e Universidad di Oxford y  den e 14 a 90 dianan posterior
            NIHR  Oxford  Health  Bio-   na e diagnostico di covid-19
            medical  Research  Centre  tabata di 18,1%.
            ta  surgi  cu  e  ta  necesario  di                       Oxford, a comenta cu ta ex-  tornan manera hacinamiento  na e dilatacion de e vasosnan
            tuma medidanan pa mitiga e  “E  encuentro  aki  tabata  algo  isti e posibilidad cu e entorno  den e viviendanan y e condi-  sanguineo ora e curpa tin un
            costo di e salud mental door  inespera y mester wordo in-  stresante  general  di  e  pan-  cionnan di trabou insigur. Sin  respuesta  inflamatoria.  Pa  e
            di  e  pandemia.  Segun  nan  vestiga.  Mientras  tanto,  tene  demia  lo  desempeña  un  roll  embargo, no ta descarta cu e  momento,  ainda  e  no  ta  cla
            descubrimentonan,  5%  di  e  un trastorno psikiatra lo mes-  den  e  resultadonan,  publica  propio enfermedad tin efecto  e roll cu e factornan circun-
            casonan positivo no tabata tin  ter wordo añadi na e lista di  den  e  revista  Lancet  Psy-  den e cerebro.        stancial  ta  hunga,  manera  e
            ningun  antecedente  similar  factornan  di  riesgo  pa  co-  chiatry.  E  investigacionnan                         hecho  cu  mester  autoisola
            ora  a  diagnostik’e  cu  e  tipo  vid-19”,  e  investigado  Max  ta señala cu e personanan di   “Nos ta sigur di loke por ta  bo mes durante simannan di
            daño mental.                 Taquet, un academico clinico  antecedente  socioeconomico  causando,  Taquet  a  bisa  Sky  soledad.  “Tambe  e  lo  por  ta
            Ademas,  nan  a  observa  cu  e  di NIHR y un di e autornan  mas pober tin mas probabili-  News.  Segun  a  indica,  e  ta  kico nos ta mira no ta relacio-
            personanan  cu  un  diagnos-  di e analisis cita door di The  dad di sufri di un salud men-  “plausible”  cu  e  covid-19  lo  na directamente cu un cam-
            tico  di  salud  mental  ya  pre-  Guardian, a bisa.      tal malo. E probesa tambe ta  por  ta  afectando  e  cerebro  bio den cerebro sino mas bien
            existente  tabata  tin  un  65%  Paul  Harrison  profesor  di  aumenta  e  exposicion  di  e  ya  sea  directamente  manera  un cambio den e psicologia di
            mas di probabilidad di wordo  psikiatra  di  Univerdidad  di  coronavirus,  debi  na  e  fac-  algun  otro  virusnan  o  debi  e individuo” El a añadi.


                            Pa evita cansancio, conoce bo nivel minimo di produccion



            (forge.com)  -  E  ta  algo  un  ora.  E  ta  skirbi  cu  e  tin  1)Establece un meta realisti-
            simpel  y  alabes  inevita-  suficiente tempo pa sali cana  co. Dun’e un marca di tempo
            bel:  ora  bo  purba  haci  den dia, e a lesa hopi bukinan  manera  “lansa  un  negoshi
            hopi den poco tempo, bo  cu no ta di dje, e ta pasa tem-  paralelo den 6 luna”.
            ta  loke  nan ta  bisa  “kima  po cu su casa y tambe ta wak  2)Dividi  bo  obheto  den  ac-
            bo mes”. E unico forma di  beisball.                      cionnan  diario.  Haci  cu  e
            evita esaki, pa tin un care-  King  a  descubri  loke  el  a  accionnan aki ta lo mas con-
            ra  largo  y  consistente,  ta  yama  su  nivel  minimo  di  creto  posibel.  Por  ehempel,
            haci lo suficiente cada dia.  sali  (MOL),  cual  ta  e  medi-  bo por calcula cu pa cuminsa
                                         da specifico di trabou cu bo  bo negoshi paralelo, cada dia
            Ora nos ta pensa den e per-  mester haci di manera consis-  bo  mester  manda  un  e-mail
            sonanan mas productivo, e ta  tente pa alcansa bo obhetivo.  na 5 socionan potencial, traha
            facil asumi cu nan ta traha 18  Bo  por  calcula  bo  MOL  pa  den bo propuestanan durante
            ora  pa  dia  y  ta  sacrifica  nan  dia, simannan of luna, segun  un  ora  y  investigacionnan
            bida  personal  (y  nan  soño)  e tipo di trabou cu bo mes ta  durante  30  min.  Esaki  ta  bo
            pa haci of logra haci tur cos,  aden.                     MOL.
            pero esey no ta e caso.      Riba  su  MOL  di  2.000  pa-  3)  Desde  algun  puntonan.
            Nos ta teme di Stephen King,  labra pa dia, King ta skirbi :  Cumpli  cu  bo  MOL  e  ta
            cu  ta  publica  un  buki  cada  “esey ta 180.000 palabra den  simpel, pero no facil. Si bo ta
            aña: a pesar di su produccion  un lapso di 3 luna, un longi-  manera  ami,  lo  bo  kier  haci
            extraordinario,  e  no  ta  sinta  tud bastante bon pa un buki,  mas.  Pero  bisa  bo  mes  cu
            dilanti un computer y skirbi  algo  den  loke  e  lector  por  despues  di  completa  bo  ac-
            tur dia. Riba su memorianan  perde di felicidad si e historia  cionnan diario, lo bo permiti
            On  Writting,  King  ta  skirbi  ta wordo haci bon y ta man-  ta satisfecho cu lag’e. Bo no
            : “Mi gusta tin 10 pagina pa  tene fresco”. El a tuma loke e  lo  sinti  bo  mes  culpabel  si
            dia,  loke  ta  un  total  di  2000  kier a logra, un buki termina  e  personanan  rond  di  bo  ta  di studia e productividad per-  fundamente den loke bo kier,
            palabra”.                    den 3 luna y a traha robes.   mustra di ta trahando mas ora  sonal  durante  40  aña  ta  cu  probablemente bo lo nota cu
            E ta un bon cantidad di escri-  Pa evita cansancio, calcula bo  of creando mas : e ta probabel  cada biaha bo crea cu mester  bono mester haci mucho. Tin
            tura, pero e ta manehabel y si  propio MOL di tempo y cu-  cu loke a nan ta haciendo no  haci  mas,  probablemente  bo  poder den reconoce ora ta e
            bo ta un profesional manera  anto energia bo mester eher-  ta algo sostenibel.         lo  mester  haci’e  cu  menos  momento di aleha.
            King, por ta e lo hiba abo mes  ce tur dia. Asina ki :    Loke mi a siña ta cu despues  eficacia.  Si  bo  ta  pensa  pro-
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20