Page 15 - AD2018-07-21

Zaterdag 21 juli 2018 Recensie 15
van Edgar Allan Poe

identificatieproces als hij op-
merkt dat hij en Poe op dezelf-
de 19e januari 1809 geboren
zijn - dé waarheid blijkt onbe-
reikbaar. Dat is ook zo als min
of meer bovennatuurlijke
middelen worden ingezet.
Ook die bewerkstelligen geen
waarheid. De tarotlezeres die
gevonden moet worden omdat
die het raadsel misschien kan
oplossen blijkt onvindbaar.
Uiteindelijk loopt de zoek-
tocht naar de historische waar-
heid op niets uit. De journalist
komt op een verschrikkelijke
manier om het leven, waarbij
zijn aantekeningen verloren Edgar Allan Poe.
gaan omdat ze grotendeels
verbrand worden. De planta-
ge-eigenaar gaat weer naar
huis, waar hij besluit om sa- van literatuur naar vorm en in-
Clyde Lo A Njoe (2016). men met zijn echtgenote houd. Waarom lezen wij? De
Coeur de Courage - ook die lezers die lezen om de literaire
naam is veelbetekenend - aan waarde die bestaat in taalge-
de slag te gaan om het verhaal bruik en structuur zullen te-
allemaal hun eigen versie van Zo wordt de onopgeloste dood haal heen telkens terugkeren- van zijn naspeuringen te boek leurgesteld zijn in dit werk,
wat er gebeurd zou kúnnen van Poe een metafoor voor de de geheimzinnige Tabula te stellen - we lezen het resul- maar degenen die lezen om
zijn waarbij ze hun persoon- onoplosbaarheid en principië- Smaragdina, eens eigendom taat niet meer, maar we weten een verrassende en originele
lijke verhaal als dé enige waar- le meerduidigheid van wat er van een oude edelman en van intussen wel degelijk dat wat uitwerking van een actueel
heid omarmen, zoals ook in gebeurde: ,,De grootste waar- monniken uit de Kilwinning- maximaal overblijft een ver- thema als alle commotie rond
de talrijke speculatieve artike- heden en de grootste zekerhe- abdij in Schotland dat vervol- haal is - zoals tegenwoordig al- nepnieuws en alternatieve fei-
len in de media. Zoveel perso- den hebben we in onszelf ge- gens in verband gebracht les een verhaal genoemd ten komen volledig aan hun
nen, zoveel meningen, zoveel vonden.” Zo gelezen is de ro- wordt met een oude tarotkaar- wordt als gevolg van de funda- trekken. Clyde Lo A Njoe heeft
visies, zoveel alternatieve man Mallura ook een verhaal tenlegster. De Tabula Smarag- mentele twijfel aan een objec- in Mallura met de verbeelding
waarheden. Achter de woor- over grenzen van de journa- dina is een korte cryptische tief vast te stellen werkelijk- die aan fictie eigen is een - ver-
den die de werkelijkheid ob- listiek en mogelijkheden van tekst die een bron van inspira- heid en waarheid. Aan Poe geefse - zoektocht naar een de-
jectief pretenderen te benoe- literatuur. tie vormde voor de alche- wordt toegeschreven dat hij finitieve werkelijkheid en
men schuilt steeds weer een misten, toegeschreven aan zich in verschillende werke- waarheid aan de hand van een
nieuwe werkelijkheid. Hoe be- Details Hermes Trismegistus. De be- lijkheden kon verplaatsen. ,,In oude gebeurtenis een verras-
reik ik de échte waarheid? Rond dit hoofdthema van de kendste uitspraak in de tekst zijn beleving gelijk aan de on- send actueel thema geroman-
Ooggetuigen, vertellers en queeste naar de waarheid wor- luidt ‘Zo boven, zo beneden’ ze.” Poe had zijn ‘eigen werke- tiseerd.
schrijvers scheppen een eigen den enkele nevenzaken gewe- over de relatie tussen macro- lijkheden, waarin al deze grote
werkelijkheid van woorden. ven, zoals de door het hele ver- kosmos en microkosmos. Zo verhalen en gedichten zijn ge- Clyde R. Lo A Njoe: Mallura
is er ook sprake van een ge- situeerd; waar naderhand hun Haarlem: Uitgeverij In de
heimzinnige Malakka sabel- medemensen genoegen aan Knipscheer
wandelstok die ook als wapen weten te beleven’. Dat ‘genoe- 2018
kan dienen - een paar scheu- gen’ is het maximaal wat lite- 389 pagina’s
ten Dan Brown. ratuur in deze kan bereiken en ISBN 978 90 6265 992 0
Ook wordt er van tijd tot tijd bewerkstelligen.
in het verhaal - niet functio- www.indeknipscheer.com
neel want overbodig voor het Tot slot
verhaalverloop - stilgestaan bij Het is jammer dat deze twee-
het thema slavernij, waarbij de roman kennelijk te snel ge-
een tegenstelling geschetst publiceerd is zonder voldoen- Clyde Lo A Njoe
wordt tussen de VS en de Do- de correctie en redactie naar
minicaanse Republiek en taalgebruik, stijl en structuur. De op Aruba geboren maar
daarbij met name Mallura als Vooral het heen en weer sprin- sinds lange tijd elders wonen-
plantage-eigenaar. gen van tegenwoordige en ver- de Clyde Lo A Njoe is een
leden verteltijd als focus op internationaal bekend en er-
Waarheidsvinding verleden en heden werkt hin- kend beeldend kunstenaar.
De waarheidsvinding loopt uit derlijk voor de lezers. Dan is er In diverse poëziebundels zo-
op een mislukking: ,,Hoe de enorme hoeveelheid aan als Dansen/Baliamentu
dichter ze de ontknoping na- vaak niet veel ter zake doende (1982) en Mijn lief mijn leed
derden, hoe verder die van details. De schrijver beschikt (2015) geeft hij zich vooral re-
hen vandaan scheen te gera- over een verbluffende hoeveel- kenschap van de persoonlijke
ken.” Men zal genoegen moe- heid kennis rond de dood van relatie tussen leven en kunst,
ten nemen met een zoveelste Edgar Allan Poe en personen in zijn dikke debuutroman
verhaal over de geheimzinni- die daar betrokken bij waren Parelmoerpoeder (2016)
ge dood van de schrijver, met en doet daar steeds tot in de onderzoekt hij het schemer-
als uitkomst dat ‘ik, net als Poe kleinste details verslag van. gebied tussen ‘goed’ en ‘fout’
en al die anderen, in de gele- Talrijke biografische bij- tijdens de Tweede Wereldoor-
genheid ben om waarheden zonderheden uit het leven van log, waarin schijn en werke-
met onwaarheden te brouwen Edgar Allan Poe worden ver- lijkheid elkaar bepaald lang
tot een bedwelmend heksen- meld. Maar kill your darlings is niet altijd blijken te dekken.
mengsel, waardoor mijn ver- een harde wet in elk historisch In Mallura (2018) zet hij zijn
haal het eigen cynisme over- verhaal. zoektocht naar waarheidsvin-
stijgt’. Hoeveel moeite je ook Dat leidt ten slotte tot de ding nadrukkelijker voort.
Het boek Dansen/Baliamentu (1982). doet - Mallura ervaart zelfs een vraag naar de aard en functie