Page 91 - MIN TTC 11 JAN 2016
P. 91
A12
CaribeDialuna 11 Januari 2016
Cuba y Puerto Rico den direccion contrario
Uno subiendo, otro den bahada economico
Dos di e teritorionan may- un manera pa termina e rela- tante anual, sin conta cu e 2013. Naturalmente e pro- prestamo di bono di Puerto
or entre e islanan di Ca- cion di enemistad cu Mer- mercado Mericano. Princi- medio aki ta relativamente Rico Infrastructure Authority
ribe, ta den un situacion ca, inclusivo pone fin na e palmente e turistanan tabata abao compara cu e paisnan (PRIFA), cu a caduca dia 4
economico completa- blokeo economico cu tabatin yega di Canada y Europa. fuerte den region, y tam- di januari 2016. E accionnan
mente diferente. E islan- e pais obstaculisa pa por pro- Aña pasa, 2015, Cuba a yega poco ta bisa tanto encuanto legal den corte di e acreedor-
an, cu ta comparti un pas- becha y desaroya cu acceso na mas di 3 miyon turista e reparticion di e entrada na- nan afecta lo haci e situacion
ado comun como antiguo completo na tecnologia mod- caba, alcansando asina un cional entre e ciudadanonan, mas precario ainda, mientras
erno, incluyendo tecnologia bon puesto den turismo den ya cu e gobernacion socialista cu gobierno federal di Merca
colonia Spaño, y despues digital. Despues di e divorcio Caribe, tras di e lider indis- tin gran parti di produccion por lo pronto no ta mustra
tabata intimamente liga obligatorio di Union Sovi- cutibel Republica Domini- y beneficio concentra den su ningun señal di compasion
na Estadonan Uni den etico, pasobra esaki a stop di cana cu a surpasa e marca di poder. Producto di su situa- cu gobernacion di e isla y no
forma diferente, ta actual- existi, Cuba a conoce añanan cinco miyon den e mesun cion isola, Cuba su debe pu-
mente den centro di aten- durisimo, cu contraccion aña aki. Pero no ta turismo so blico ta chikito compara cu ta contempla ningun plan di
cion pa motibo diferente. fuerte di su economia, cu a crece. E problemanan di di- hopi pais, na 17.1% di GDP bail out’ gobierno di e isla.
Cuba ta den lift economico pa demasiado tempo a keda visa grandi despues di e des- na 2012. Cu e atencion creci- E exodo fuerte den e ultimo
awor, despues cu e mehora- depende riba produccion di pedida di e Rusonan a haci ente pa inverti den Cuba, ac- añanan den direccion di Mer-
cion di e relacionnan cu sucu pa exportacion, y no a cu Cuba mester a percura in- ceso na fondonan stranhero ca, principalmente di hopi
Merca a hiba tambe na me- logra diversifica su economia ternamente pa por lo menos lo aumenta tambe. profesional den diferente
horacion di e lasonan eco- den otro direccion. produci su mes cuminda, ya Di otro banda nos por ob- ramo, a haci e perspectiva pa
nomico cu e pais aki y cu otro Aki tambe turismo a significa cu no tabatin moneda stran- serva un Puerto Rico, cu un crecemento economico
partner den region y na Eu- un salida, cu un turismo cu hero pa sigui paga pa impor- den e ultimo añanan ta den fuerte menos probabel ainda.
ropa, cu efecto positivo riba e a crece fuertemente te sigur tacion. Aunke no a logra esey problema formal. Desde 2016 ta mustra e aña crucial
situacion economico. Di otro mas di dos miyon di bishi- completamente, si por bisa 2006, GDP per capita a cay pa Puerto rico sali di su prob-
banda, Puerto Rico cu ofi- cu produccion mas diversi- di $21.856 te $19801 na 2013, lemanan financiero.
cialmente ta pertenece na ter- fica y mas grandi di producto producto di un crecemento E presencia fuerte di votado
itorio Mericano como ‘estado di agricultura y horticultura a economico fragil despues di origen Portoriqueño den e
liber asocia’, cu nacionalidad mustra un crecemento sub- di e crisis global financiero/ estado clave di Florida por bay
Mericano pa su habitantenan, stancia. E exigencianan for di economico. E situacion aki, hunga un papel den e cam-
ta den e crisis economico y fi- sector di turismo mes ta per- combina cu e falta di actua- paña electoral na Merca, cu
nanciero di mas serio den su cura pa un demanda fuerte cion fuerte di banda di gober- por haci cu tin presion fuerte
historia. di producto agricola pa por nacion pa frena gasto, a hiba riba e candidatonan pa haci
E hecho cu Cuba ta crecien- atende e tres miyon bishitan- Puerto Rico na e crisis finan- algun gesto den direccion di
do fuertemente na e momen- tenan aki. ciero di un debe di mas di 72 Puerto Rico, pa loke ta ayudo
to aki, no ta bisa cu cos ta bon En general, Cuba su situa- biyon dollar na 2015, incluy- den e situacion di emergen-
caba. E abismo di cual Cuba cion a mehora durante ul- endo default riba cierto pago- cia aki. Pero nada di esey no
ta saliendo ta hopi profundo. timo añanan, yegando na un nan di debe pa prome biaha ta sigur. (Fuente: trading-
No ta cuestion di escogencia GDP per capita di $5351,- na den su historia. E prome si- economics.com; bloomberg.
liber a haci cu Cuba a busca man di 2016 aki, atrobe e pais com; CNN, marketwatch.
a keda sin paga riba debe di com, e.o.)q