Page 8 - WEB
P. 8

8 Djarason 21 Mart 2018

                                               Kompania chines, CMEC, i Aqualectra ta bai ehekutá

                  Pa: Jubi Evertsz                           Proyekto piloto di panel solar

Algun pensamentu positivo!                                   a start na Skol Amador Nita

   E dianan aki mayornan di alumnonan di klase medio         St. Jozef, St. Paulus, Juan Pablo Duarte
i haltu di nos komunidat ta bai “drumi” na un di e seis                  i MTS tambe lo haña
skolnan di Fundeshi preferí di nan pa inskribí nan yunan.
                                                                WILLEMSTAD.- Skol           kuenta ku ora bo ta hasi      inisio aki tin di evaluá na
   E motibu ta, ku lamentablemente ta eksistí e asina        Avansá Amador Nita ta          uso di energia natural, e     kaminda i wak kon kada un
yamá “bon” i “mal” skolnan, manera mayornan ku ta            bira un dje promé skolnan      por redusí bo gastunan        dje partnernan awor i tambe
pertenesé na órden establesé ta distinguí skolnan.           na Kòrsou ku ta bai haña       operashonal. Segun e          den futuro lo por papia di un
                                                             panelnan solar. I esaki ta     minister, e proyekto i        situashon di “win win” for
   E “bon” skolnan ta skolnan ku bo tin un chèns grandi      parti di un proyekto piloto    momentu aki ta úniko          di e tipo di proyektonan aki.
ku bo yu ta bai Havo, despues di skol di fundeshi.           den kual lo tin un total di    pasobra a bai hasi uso
                                                             5 skol envolví. T’asina ku e   di e konsepto di trabou          Segun sra. Alcalá-Wallé,
   Nan pensamentu ta kuadra pa un gran parti ku e            proyekto aki lo ser ehekutá    konhunto entre e sektor       e ta spera ku e proyekto
realidat di tur aña eskolar na Kòrsou.                       dor di un kompania chines,     públiko i esun privá. Den     piloto aki ta unu di e
                                                             CMEC, den koperashon           e kaso aki gobièrnu i un di   hopinan ku ta na kaminda.
   Sifranan di último añanan ta proba esei kla.              ku Aqualectra di Kòrsou.       su NV-nan, den e kaso aki
   Mas ku 54% di tur alumnonan ku ta bai un di e kuater      T’asina ku gobièrnu            Aqualectra, ta bai traha         Tin kuater otro skol,
skolnan di Havo/VWO ta bin for di e seis skolnan ei.         di Kòrsou ta suprayá e         huntu ku CMEC pa un mihó      pero un dado momentu
   Ultimo añanan mayornan di klase medio i mas haltu,        importansia di proyektonan     futuro no solamente pa        ideal lo ta si por hasi mas i
a inventá algu nobo. Nan ta inskribí nan yunan na e seis     di energia sostenibel i ta     e klima i pa Kòrsou pero      mihó uso di e solo i den un
“bon” skolnan pareu, pa asina nan tin sigur ku nan ta        p’esei ta bai kuminsá ku       prinsipalmente pa nos         pais unda tin solo ta bria
haña un lugá. Defakto Huki Sindikal tin komprenshon pa       sinku skol. E otro skolnan ta  skolnan. E proyekto aki ta    práktikamente henter aña.
e aktuashon di e mayornan                                    Juan Pablo Duarte, St. Jozef,  djis un inisio, i huntu ku e  Esei ta pone ku nos lo por
   Nan no sa mihó.                                           St. Paulus i MTS. Ayera                                      tin oportunidatnan úniko, i
   Un mayor ku tin interes di su yu na pechu lógikamente     tardi a tuma lugá inisio di e                                laga nos hasi uso di nan.
ta deseá e kos di mas mihó pa su yu.                         proyekto aki i na e okashon
   Pero pa un gobièrnu ku ta respetá su mes, ta inaseptabel  aki Minister di Enseñansa,
ku e gobièrnu ei ta mantené na bida deliberadamente un       Siensia, Kultura i Deporte,
situashon den enseñansa ku ta reprodusí, i a lo largo,       sra. Marilyn Alcalá-Wallé,
oumentá desigualdat asosial den komunidat.                   a trese dilanti ku e idea di
   Ta bini aserka, ku banda di pobresa ku ta un di e         e proyekto aki ta ku ta bai
faktornan kousante di desigualdat asosial den enseñansa,     hasi invershon den energia
un parti grandi di yunan di pueblo ta keda deskuidá den      duradero i bèrdè, energia
enseñansa pa motibu di un idioma di instrukshon ku no        di futuro i ku ta duna nos
ta funshoná den komunidat i pió ainda den edukashon i        e garantia di sostenibilidat.
enseñansa di yunan di pueblo na skolnan.
   E último ei ekspertonan lokal i estranhero, Nashonnan        E ta zona algu difísil
Uní i tur hende ku ta na altura di e problema ei, a konsehá  pasobra ta papia aki di
tur gobièrnu di último 40 aña, ku esei ta funesto, i un      kontinuidat, i esei ta hopi
abuso di marka mayó, espesialmente na yunan di e pueblo      importante. Pa skolnan e
simpel.                                                      ta importante pa motibu
   Pero……niki, figuranan derechista den polítika i           ku na momentu ku bo ta
representantenan di órden establesé, a drai e oloshi bèk,    invertí den energia bèrdè,
i hasi e situashon mas pió.                                  bo ta tene kuenta ku bo
   Pero den nos konstitushon tin e frase sélebre:            medioambiente, bo ta tene
“Enseñansa ta un kuido kontinuo di gobièrnu”.                kuenta ku e kambionan
   E kuido kontinuo ei lo mester resultá den un maneho ku    klimatológiko ku tin
ta impliká ku gobièrnu ta stimulá e diferente prosesonan     influensia riba nos tur
ku ta duna un aporte na redusí berdaderamente                mundialmente. I bo ta tene
desigualdat den enseñansa i komunidat, i kada momentu
balorá esaki di nobo. Lamentablemente e maneho ei no ta
eksistí, te pa e keda balorá. Enseñansa, na e momentu aki,
ta na sirbishi di yunan di esnan pudiente, i aparentemente
mester mantené desigualdat den komunidat.
   Pa duna un aporte positivo, nos ta bai formulá nos
pensamentu riba un posibel maneho pa redusí e inhustisia
sosial aki, i buska un solushon.
   Formulá i ehekutá un maneho di idioma na nos
skolnan ku ta tene kuenta ku situashon kultural, sosial i
ekonómiko di nos pais. Esei ta nifiká drai bèk e desishon
deskabeyá, robes i kontra tur prinsipio edukashonal, di
hinka maneho di idioma di instrukshon na skolnan den
mannan di direktivanan di skol.
   Invertí den desaroyo tempran di kapasidat di
muchanan, espesialmente den barionan pober.
   Trese un ekilibrio entre bario i skol. Evitá segregashon
na skolnan pa medio di un maneho kombiná di eskoho
liber di skol i barionan ku alumnonan mesklá na skolnan.
   Realisá kondishonnan di enseñansa ekivalente na tur
skol. Esei ta nifiká deskriminashon positivo na skolnan
di pueblo pa prevení diferensianan den kondishonnan di
enseñansa na skolnan. Hinka maneho diario di skolnan
den man di un sistema di koperashon entre maestronan,
mayornan i boluntarionan na kada skol, bou di guia
di e kabes di skol konserní. A bira tempu pa tuma
desishonnan polítiko struktural, ku partisipashon real di
esnan konserní.
   Te otro siman.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13