Page 8 - FLPD_Neat
P. 8
A11
opinion Diamars 4 augustus 2020
PHP: Analisis corto for di perspectiva constitucional -
Tratamento di un mocion di desconfiansa durante ausencia di e minister
Den e ultimo dianan aki Art. II.1 inciso 3 Streg.A ta resante pa trata na contesta.
tin hopi desaroyo politico stipula cu e ministernan tin Basa riba art. 33 inciso 2 di e
tumando lugar cu tin di cu responsabilisa nan mes na reglamento di ordo di Parla-
haber cu nos derechonan Parlamento. Esaki ta nifica mento cada miembro di Par-
constitucional. E conflicto cu nan ta individualmente lamento tin e competencia pa
entre un minister y su pro- responsabel pa e maneho di por entrega un mocion rela-
pio fraccion a yega asina por ehempel nan cartera of ciona cu e tema cu lo wordo
leu cu parlamentarionan funcionamento di departa- trata. Den e caso aki e carac-
di e fraccion sosteniendo mentonan cu ta resorta bou ter di e mocion lo tin impli-
gobierno a retira confian- nan ministerio. Parlamento cacionnan serio, pasobra e lo
sa di nan propio minister. di Aruba (pero tambe esnan por resulta cu e minister en
di Corsou y St. Maarten) tin cuestion mester entrega su
E impasse aki a yega tambe diferente competencia cu e cartera si e mocion di descon-
na conseho di minister y a por aplica pa asina duna con- fiansa wordo aproba pa un
tuma un decision contra tur tenido na su tarea di controla mayoria. E implicacion legal
principio legal pa kita/ahusta ministerionan individual of e aki ta codifica den art. II.2
cartera di e minister. E desa- gabinete den su totalidad. E Streg.A ‘Indien een minister
royonan na e momentonan competencianan aki ta varia het vertrouwen van de Staten
aki ta wordo cuestiona door entre e derecho di haci pre- niet langer heeft, stelt hij zijn tencia di interpellatierecht constitucional, nos leynan y
di varios hurista, abogado y gunta (art. III.17 Streg.A), ambt ter beschikking.’ lo wordo aplica unilateral- normanan door di atende un
pueblo en general. E impasse e derecho di haci un inves- mente, dunando un señal reunion tras di lomba di un
aki no a keda te eynan ya cu tigacion (art. III.19 Streg.A), Tin diferente motibo pa ar- cu Parlamento lo ta trah- minister of sin cu e por de-
presidente di Parlamento a aprobacion di presupuesto di gumenta cu e decision pa tra- ando con cu ta sin cu e mes fende su mes.
yama un reunion 28 juli 2020 pais Aruba (art. V.2 Streg.A) ta un mocion di desconfiansa ta tene su mes na reglanan
pa specificamente trata un y e interpellatierecht (art. contra di e minister durante hancra den nos constitucion. Trata un e mocion di descon-
mocion di desconfiansa con- III.18 St.reg.A). E interpella- su ausencia no ta corecto. Na E echo cu Parlamento mes ta fiansa lo tin implicacionnan
tra di e minister encarga cu tierecht ta duna Parlamento promer lugar Parlamento lo haciendo uso di su interpel- serio y NO ta consehabel te-
infrastructura y medio am- e derecho pa invita un min- NO ta respetando e principio latierecht ta implica tambe niendo den consideracion e
biente. Remarcabel ta e echo ister pa un reunion pa asina di responsabilidad ministe- cu e minister en cuestion argumentonan cu nos a trece
cu e plan obviamente ta pa e su persona por debati riba rial. Nos a menciona ariba cu mester ta presente pa asina padilanti. Den nos concepto
reunion tuma lugar den aus- un tema y suministra Parla- responsabilidad ministerial por defende su maneho of e minister merece un opor-
encia di e minister en cues- mento cu e informacion cu e ta obliga e minister pa duna suministra Parlamento cu e tunidad pa e por defende su
tion. Logicamente pueblo miembronan di Parlamento cuenta na Parlamento di su informacion desea. Kiermen mes y/of hustifica cierto de-
ta puntra su mes si esaki ta ta pidiendo. E splicacion riba maneho. E principio consti- e mesun competencia cu Par- cisionnan cu e la tuma pa bi-
posibel of si esaki ta permiti e articulo aki den e ‘memorie tucional aki solamente por lamento pa e por usa pa cues- enestar general. Parlamento
den e cuadro di nos leynan y van toelichting’ ta indica cu haya su contenido real si e tiona e minister aki den un por funciona na un forma
normanan constitucional cu e interpellatierecht ta un di e minister en cuestion haya e debate publico NO ta wordo optimal solamente si nan tin
ta reglamenta e relacion entre recursonan di Parlamento pa oportunidad di Parlamento aplica conforme nos consti- informacion corecto y obhe-
gobierno y Parlamento. Den por duna contenido na loke ta pa por cumpli cu su obliga- tucion. Adicionalmente por tivo na nan disponibilidad.
e edicion aki nos lo elabora responsabilidad ministerial. cion constitucional pa duna argumenta cu principionan Pa Parlamento por actua de-
riba algun punto basico for di Kiermen cu e minister no por cuenta y responsabilisa su di “hoor en wederhoor” ta bidamente e lo mester actua
e perspectiva di principionan nenga e invitacion y lo mester mes na Parlamento. Parla- wordo trapa y lastra. E prin- basa riba e informacion adkiri
constitucional. Na final e ta ta presente. E mesun inter- mento ta den pleno reces y lo cipio aki ta encera cu parti- di e minister y trece den ba-
keda na cada ciudadano pa pellatierecht di Parlamento por a asumi cu e posibilidad donan den un procedura ta lansa cu e informacion cu e la
por formula su propio opin- ta inclui un derecho impli- ta existi cu un of mas minis- haya e oportunidad di trece ricibi di e fraccion cu a entre-
ion critico y tambe participa cito pa e minister en cuestion ter kisas lo no ta disponibel y nan punto di bista dilanti y ga e mocion di desconfiansa.
na e debate. por atende e reunion pa por ausente pa cualkier reunion. tambe e oportunidad di re- Na nos concepto esaki sola-
responsabilisa su mes riba e Door di deliberadamente acciona riba e punto di bista mente por sosode si e minis-
Pa evalua si e accion di Parla- tema concerni. Esaki ta ni- schedule un reunion sin cu di otro. Awor berdad esaki ter en cuestion ta presente y
mento yamando un reunion fica tambe cu e minister por e minister lo por ta presente ta un cuestion constitucio- por participa activamente na
cu e meta pa trata un mocion haci uso di e tempo pa splica, Parlamento mes ta privando nal, pero apropia tawata per- e debate publico den sala di
di desconfiansa durante e po- trece claridad riba su maneho e minister di responsabilisa miti e minister en cuestion Parlamento. E articulo aki tin
sibel ausencia di un minister y hasta participa activamente su mes door di kita e derecho haya e oportunidad tambe como meta pa informa comu-
ta corecto, e ta relevante pa den e debate. cu e tin pa duna un aclaracion pa aclaria cualkier duda cu lo nidad over nos derechonan
nos analisa e normanan vi- riba e puntonan di debate. tin na Parlamento y dirigi su constitucional y pa ningun
gente cu ta regla e relacion E dilema actual Pregunta importante akinan mes na Pueblo. Di e forma motibo e no mester wordo
entre parlamento y gobierno Un pregunta huridico cu nos ta: con Parlamento di Aruba aki pueblo lo por formula un saca for di e contexto aki. E
(y ministernan individual). por saca a raiz di e hechonan como organo mas importante opinion basa riba ambos ban- ta keda na cada ciudadano pa
Un di e principionan con- ta: Un mocion di descon- di pueblo kier duna conteni- da di medaya. Tambe e ta po- por formula su propio opin-
stitucional importante entre fiansa por wordo trata den do na normanan constitu- sibel pa argumenta cu for di ion critico.
e relacion di Parlamento y Parlamento durante ausencia cional si e mes ta corumpi e e perspectiva di moralidad. E
gobierno ta e responsabi- di e minister concerni? Sin principionan aki? ta zona hopi inmoral pa pensa Skirbi pa studiantenan di ley:
lidad ministerial cu ta han- duda esaki ta un pregunta cu cu Parlamento ta dispuesto Wendrick Cicilia
cra den nos constitucion. constitucionalmente ta inte- Na segundo lugar e compe- pa ignora tur principionan Gerick Croes LL.B., BEc