Page 12 - ANTILL DGB

12 Antilliaans Dagblad Zaterdag 7 juli 2018
Feuilleton

DE MEMOIRES VAN TATAIS LODEWIJK
DOOR

DANIEL
Papa Julian (92) GERHARTS

p een avond werd ik wij verwachtten wel dat een
opgebeld. Papa Julian poot van de stoel waarop de
O was overleden en of ik gouverneur zou plaats nemen
wilde komen helpen. Papa was gedeeltelijk door de vloer zou
een oude man, afkomstig uit zakken.
Libanon. Men vond nog 47 Gevaar van vallen was er
centen. Hij woonde in een niet, want de stoel had diverse
garage, afgestaan door de fami- sporten tussen de poten en de
lie De Jongh en kreeg van deze laatste was misschien 6 cm
en gene wat te eten. In de tijd van de onderzijde af. Wat
van de chimroekoe at hij die verwacht en gehoopt werd,
vruchten met pit en al op, gebeurde. Een poot ging door
zodat hij verstopt geraakte en de vloer. En toen kwam zuster
dan moesten die arme zusters Eulalia in actie: ,,Oh Excellen-
maar zien dat hij weer leegge- tie, ziet U nu hoe slecht het
maakt werd. Daar kwam ik met ons ziekenhuis gesteld is.
niet bij te pas. Wijlen Julio Wilt u nu na uw terugkomst
Abraham en ik hebben ’s Papa Julian was overleden; of ik op Curaçao aan monseigneur
avonds Papa Julian naar het wilde komen helpen. vertellen dat u door de vloer
lijkenhuisje gedragen. bent gezakt en dat het noodza-
Ik vroeg gezaghebber Piet dat ik aan gezaghebber Van kelijk is dat een nieuw zieken-
van Leeuwen of ik mocht pro- Leeuwen kon overhandigen. huis word gebouwd?”
beren de begrafeniskosten van En zo kreeg Papa Julian een Gouverneur Wouters deed
de landgenoten van Papa Juli- begrafenis die er mocht zijn. dat en drong aan dat aan de
an zien los te krijgen. Sjon Piet In 1931 waren er twee reli- wens van de zusters van Bo-
zei: ,,Man schei uit, dat lukt je gieuzen, na enige jaren kregen naire voldaan zou worden.
nooit.” Ik: ,,Dat vraag ik niet zij versterking en kwam er een De ‘eerste’ steen werd ge-
Sjon Piet, ik vraag of je goed zuster bij. Aan de westelijke legd door Gezaghebber Piet
vindt dat ik dat ga proberen.” vleugel werd een stukje bijge- van Leeuwen op16 januari
,,Nu oké”, zei de gezaghebber, bouwd waardoor men twee 1942 en de bouw ving reeds
,,maar geen gekheid he! Maar kamers meer kreeg. Doch het aan op 12 augustus 1942.
het lukt je nooit en nog eens bleef een armoedig geheel, de
nooit”. naam van ziekenhuis Nieuwe hospitaal Julio Abraham en ik hebben ’s avonds Papa Julian naar het lijk-
Ik bezocht een van de land- onwaardig. De zusters die Op 19 juni 1944 werd het enhuisje gedragen.
genoten van Papa Julian en zei desondanks toch kans zagen nieuwe Sint Franciscus Hospi-
dat ik kwam spreken over de de zieken te verzorgen en taal ingewijd door pastoor betaalde voor Gouvernements onderwijzeres een salaris ont-
begrafenis. Die wordt door het hiervoor dag en nacht in de Kranwinkel en op 25 juni van patiënten bedroeg in 1940 fl. vingen en hiermede werden de
Gouvernement betaald, vertel- weer waren, verdienen de dat jaar werd het in gebruik 1,25 per dag. Voor deze som nadelige saldi van het zieken-
de ik. Si, si, zei de man, Danki eeuwige dank van de Bonairi- genomen. kregen de patiënten verpleging huis goedgemaakt!
Dios. ,,Maar de gezaghebber aanse gemeenschap. Hadden de Zusters in Villa en voeding. Te begrijpen is dat Vijfenveertig jaar hebben de
moet de rekening natuurlijk Jane last van de regen die via er dik geld bij moest . Het zusters dat volgehouden, tot
naar de gouverneur zenden.” Complot het dak naar binnen kwam, in tarief was in 1926 van fl. 1, op 1967. Het aantal religieuzen
Si, si, was het commentaar. En In1942 bezocht gouverneur het nieuwe ziekenhuis kreeg fl. 1,25 gebracht. verminderde. De kosten van
de gouverneur vraagt dan Wouters Bonaire. Wijlen men last van de regen die een In 1944 was de vergoeding het ziekenhuis stegen en het
waarom het Gouvernement zuster Eulalia en ik smeedden overstroming veroorzaakte. die het Gouvernement aan het was duidelijk dat dit niet kon
de begrafenis moet betalen. En een complotje. De gouverneur Het gehele ziekenhuis, althans Hospitaal per dag per patiënt blijven doorgaan. De vergoe-
nog wel voor een Arabier, zou op een morgen het zieken- de benedenverdieping, stond betaalde fl. 1,25, doch er werd ding die voor bejaarden toen
zoals de Libanezen werden huis bezoeken en het achterste bijna 30 cm onder water. De een toeslag gegeven, waardoor werd betaald was fl. 2,50 per
genoemd. Arabieren hebben gedeelte van de villa had een aannemer had de fundatie 40 het bedrag op fl. 1,51 kwam. dag en voor de Gouverne-
toch geld, want ze werken open, doch overdekt terras. De cm lager gemaakt dat de teke- Hoe kon het ziekenhuis be- ments patiënten was het tarief
hard. Ja, zal de gezaghebber vloer was slecht. De stoel voor ningen aangaven. Alles moest staan van dergelijke lage ver- fl. 7,50 per dag. Er werd zo’n
moeten antwoorden, maar dit Zijne Excellentie werd naar boven worden gebracht, goedingen? Heel eenvoudig. fl. 17.000 per jaar verloren. Er
is een arme man. Hij had niets geplaatst op een plek waar de patiënten incluis. De vergoe- Er waren op de scholen ver- was korte tijd sprake van dat
toen hij overleed. Maar, zal de vloer bijzonder slecht was en ding die het Gouvernement scheidene religieuzen die als de zusters het geheel aan het
gouverneur vragen, had hij Gouvernement zouden aanbie-
dan geen deposito? Een depo- den doch op 9 augustus 1967
sito moest namelijk voor of werd op initiatief van Monseig-
door iedere vreemdeling wor- neur Holterman de Stichting
den gestort, voor de Venezo- Ziekenverpleging en
laanse arbeiders, die te Cura- Bejaardenzorg Bonaire opge-
çao werkten Bs. 100 per per- richt, die de verzorging van
soon. Neen, zal de zieken en ouden van dagen
gezaghebber antwoorden, hij overnam.
had geen deposito. Natuurlijk De oprichters waren: Soree,
zal de gouverneur vragen: zijn Carlos Pourier en L.D. Ger-
er nog meer Arabieren zonder harts. De heer J.H. Ellis was in
deposito? En dan wordt dat feite ook een van de oprichters,
nagegaan en dat kost jou, en je doch hij trad op als plaatsver-
landgenoten die hier zijn in vangend notaris.
totaal 9 x fl. 500, dat is fl. 4500 De ouden van dagen werden
deposito, fl. 500 per persoon. zo goed mogelijk door de
Het is daarom beter dat de zusters verzorgd, echter de
begrafeniskosten door jullie behuizing voldeed niet meer
worden betaald en dan ont- aan de eisen van de tijd. En zo
staan er geen moeilijkheden. werd in 1968 een verzoek
Hoeveel die kosten waren. gericht tot de Nederlandse
Drie honderd gulden was het regering om steun te verlenen
antwoord en in een minimum Op 19 juni 1944 werd het nieuwe Sint Franciscus Hospitaal ingewijd door pastoor Kranwinkel en voor de bouw van een modern
van tjid was dat bedrag bijeen, op 25 juni van dat jaar werd het in gebruik genomen. bejaardenhuis.