Page 18 - UTILITIES OCT 28, 2015
P. 18
18 Antilliaans Dagblad Woensdag 28 oktober 2015
Regio
Chili eert
zangeres
Violeta Parra
Van onze redactie
Santiago - Geen Chileense zangeres is zo bekend als
Violeta Parra (1917-1967). Ze geldt als de moeder van het
nieuwe Chileense lied, dat traditionele volksmuziek ver-
bindt met maatschappijkritiek, aldus La Chispa. Haar
lied ‘Gracias a la Vida’ is wereldberoemd. Begin oktober
opende president Bachelet een aan haar gewijd museum
in Santiago.
,,De bijdrage van Violeta Par- te zijn. In haar tienerjaren trad In het Violeta Parra Museum is een overzichtstentoonstelling van het leven van Violeta te zien.
ra aan het culturele erfgoed van Violeta, samen met haar zusje
Chili én Latijns Amerika was en Hilda, op in de buitenwijken van gaf daar ook les in. Aan de uni- zanger Atahualpa Yupanqui ver- een melodie een lang gedicht te
is tot op de dag van vandaag van Santiago. Daar leerde ze haar versiteit van Concepción zette ze woordde het zo: ,,Violeta had componeren. Ze was niet enkel
onschatbare waarde en heeft een eerste echtgenoot, Luis Cerece- het Museum van Volkskunst op. veelkleurige vogels in haar compileerster, maar ook verwek-
onuitwisbaar stempel achterge- da, kennen. Uit de relatie met hoofd. Om ze te bevrijden heeft ster, vroedvrouw en moeder van
laten op ons gehele continent”, deze vakbondsman en militante Na reizen door de Sovjet- ze een gaatje geboord, maar ze tal van liederen die opgenomen
sprak de socialistische president communist werden twee kinde- Unie, Finland, Duitsland en Ita- schoot er ook haar leven bij in.” zijn in de Chileense traditie.”
Michelle Bachelet op 4 oktober ren geboren, Isabel en Ángel, lië vestigde Violeta zich begin ja- Drie jaar na Violeta’s dood
bij de opening van het Violeta maar het huwelijk met de drank- ren zestig in Parijs, waar ze in schreef de beroemde Chileense Na het einde van de dictatuur
Parra Museum in de Chileense zuchtige Luis hield geen stand. contact kwam met de Europese dichter Pablo Neruda voor haar in 1990 duurde het nog jaren
hoofdstad Santiago. Op die dag culturele elite. Als eerste Latijns- het prachtige gedicht ‘Elegía voordat de nalatenschap van Vi-
was het 98 jaar geleden dat de Na haar scheiding ging Viole- Amerikaanse kunstenaar had ze para cantar’ (Klaagzang voor het oleta een goede plek kreeg. In
zangeres werd geboren. Vlak ta steeds meer op zoek naar au- een solo-expositie in het Louvre. zingen). 2006, aan het begin van haar
voor haar dood in 1967 bracht ze thentieke muziek en zegde ze Ze gaf gastcolleges aan de Sor- eerste ambtstermijn, kondigde
haar beroemdste lied uit: Graci- het commerciële repertoire met bonne en de bekende linkse uit- Violeta bleef voortleven na president Michelle Bachelet de
as a la Vida. Dat lied is sindsdien de Barillito de cerveza, een oor- geverij Maspero publiceerde haar dood. Tijdens de dictatuur oprichting aan van een multi-
door vele anderen, zoals Merce- spronkelijke Beierse polka, vaar- haar boek ‘Poésie des Andes’. In van generaal Pinochet (1973- functioneel museum, dat geheel
des Sosa en Plácido Domingo, wel. Eerst ontdekte ze de fla- Parijs componeerde ze ook Can- 1990) waren haar liederen ver- door de staat betaald zou wor-
op meeslepende wijze vertolkt. menco, waarin de Spaanse zi- ciones Reencontradas (Terugge- boden en werden haar platen den. De Violeta Parra Stichting
geunerziel doorklinkt. Vooral op vonden liederen), een album vernietigd. Maar in kleine kring besloot daarop het gehele oeuvre
De in 1917 geboren Violeta del aanraden van haar broer, de met revolutionaire liederen die bleven tegenstanders van de dic- van Violeta aan de Chileense
Carmen Parra Sandoval groeide dichter Nicanor Parra, en Pelusi- er niet om liegen. Op een feest tatuur de liederen van Violeta en staat te doneren. Negen jaar la-
op in het landelijke zuiden van ta, de grootmoeder van haar van het communistische dag- Victor Jara zingen, als inspiratie- ter kon Bachelet, inmiddels voor
Chili als dochter van een mu- tweede echtgenoot Luis Arce, blad L’Humanité verzorgde Vio- bron voor verzet tegen de onder- de tweede keer president, het
ziekleraar. Na de dood van haar maakte Violeta begin jaren vijf- leta met haar kinderen Isabel en drukking. museum openen.
vader in 1929 moest ze van tig kennis met de mystieke mu- Ángel een groots optreden. Vlak
school af om aan eten te komen. ziek- en zangtradities van het voor haar terugkeer naar Chili in Ook nu nog, bijna vijftig jaar Naast een overzichtstentoon-
Als twaalfjarige componeerde ze Chileense platteland. Zo ontwik- 1965 vernam ze dat haar jongste na haar dood, is de herinnering stelling over haar leven herbergt
al muzieknummers, die later kelde ze zich tot een folklorist. kind uit haar tweede huwelijk aan de belangrijkste Chileense het museum ook Parra’s schil-
van onschatbare waarde bleken Ook speelde ze op de gitarrón, was overleden. zangeres springlevend. De film derijen, ceramiek, beeldhouw-
een uit de 16e eeuw daterende ‘Violeta se fue a los cielos’ (Vio- werk en wandkleden (arpilleras)
Zangeres Violeta Parra (1917- 25-snarige Chileense gitaar. Bij Op haar verjaardag in 1960 leta ging naar de hemel) uit en unieke audiovisuele frag-
1967) geldt als de moeder van dit exotische snaarinstrument had Violeta Gilbert Favre ont- 2011, gebaseerd op de gelijkna- menten. Op weg naar de eerste
het nieuwe Chileense lied. gebruikt men vier snaren, ter- moet. Ondanks haar vrijheids- mige biografie van haar zoon verdieping maakt de bezoeker
wijl de overige 21 resoneren. Vi- drang was ze hevig verliefd ge- Ángel Parra en geregisseerd kennis met de versregels van het
oleta’s liederen bevatten een worden op de negentien jaar door Andrés Wood, was in Chili gedicht ‘Defensa de Violeta Par-
flinke dosis maatschappijkritiek, jongere Zwitserse musicus en en internationaal een groot suc- ra’ (Verdediging van Violeta Par-
maar ze bleef ook ruimte bieden antropoloog. In Latijns-Amerika ces. Deze indrukwekkende ra). Dat werd na haar dood ge-
aan thema’s als religie, liefde en leerde Favre op virtuoze wijze speelfilm over Violeta’s roerige schreven door haar inmiddels
humor. Door zich aan te sluiten quena bespelen, een typische leven laat ook de donkere en ma- 101-jarige broer Nicanor Parra,
bij volksmuziek en uitbuiting en fluit uit het Andesgebied. Later nische kant zien van de rebelse beroemd dichter/antidichter en
onderdrukking te bekritiseren, richtte hij in Bolivia de volksmu- zangeres, die nooit de eenvoudi- wiskundige en in 2011 bekroond
legde Violeta de basis voor ‘La ziekgroep Los Jairas op. Beide ge weg koos en boven alles haar met de Cervantes-prijs, de meest
Nueva Canción Chilena’, een be- kunstenaars beleefden samen onafhankelijkheid wilde bewa- prestigieuze literaire prijs in de
weging die met haarzelf en zan- een gepassioneerde en gecom- ren, zowel op artistiek als op Spaanstalige wereld. Ook kan
gers als Víctor Jara en muziek- pliceerde liefdesverhouding die amoureus gebied. het publiek de film ‘Violeta se
groepen als Quilapayún en Inti- vijf jaar duurde. Na de breuk ver- fue a los cielos’ bekijken. De
Illimani grote invloed zou werkte de zangeres haar immen- ,,Mijn moeder was commu- tweede verdieping biedt ruimte
krijgen. se verdriet door een nieuw lied niste, maar misschien is het pas- aan een auditorium voor onge-
te componeren, net zoals ze dat sender haar te omschrijven als veer 120 personen. Het gebouw
Toen Violeta in 1955 voor voor haar twee eerdere grote lief- solidair”, zei zanger en schrijver dat de naam ‘La Jardinera’
EMI-Odeon een tweetal platen des deed. Korte tijd later, na het Ángel Parra, die samen met zijn draagt, bevindt zich in hartje
uitbracht, waaronder het wereld- uitkomen van haar album ‘Las zus en zangeres Isabel de Viole- Santiago: Vicuña Mackenna 37,
wijd bekende nummer ‘Qué pe- Últimas’ Composiciones de Vio- ta Parra Stichting leidt, in een vlak bij de Plaza Italia. Om veel
na siente el alma’ (Welk een leta Parra’, beroofde ze zich op 5 interview. Hij vindt het belang- mensen naar het museum te
smart voelt de ziel) was haar februari 1967 van het leven. Hoe rijk dat de jeugd kennismaakt trekken, is het museum tot eind
roem gevestigd. Dat jaar werd ze is dit te verklaren van een vrouw met de nalatenschap van zijn december 2015 gratis toeganke-
als folkorezangeres van Chili die slechts enkele maanden eer- moeder, als een waarschuwing lijk. Bachelet vertelde bij de ope-
onderscheiden met de ‘Premio der het onvergetelijke ‘Gracias a tegen onderdrukkende regimes. ning dat de voorbereidingen
Caupolicán’. De veelzijdige kun- la vida’ zong? Was het woord ‘ul- De bevlogen musicus bedient voor de viering van de honderd-
stenares maakte ook ceramiek, tiem’ misschien een afscheid en zich van dezelfde sociale thema- ste geboortedag in 2017 van de
schilderijen, beeldhouwwerken een verwijzing naar wat komen tiek als zijn moeder. ,,Mama had moeder van het nieuwe Chileen-
en wandkleden (arpilleras) en ging? De Argentijnse dichter en de gave om van een afzonder- se lied al in volle gang zijn.
lijke strofe, van een fractie van
