Page 31 - BNDIA ARUBA
P. 31
salud A31
Diabierna 5 Januari 2018
No mester warda pa añanan di adolescencia
E charla tocante consentimento por cuminsa mas trempan
ORANJESTAD - No mes- nan no kier, na respeta nan
ter warda pa e añanan di stem.
adolescencia pa papia cu Tin hopi cos cu por wordo
muchanan tocante con- haci. Si nan no kier duna
sentimento. Tin mane- un familiar un brasa of un
ranan mas simpel pa sunchi por siñanan cu res-
cuminsa siña muchanan pet ofrece un high five of un
tocante escogencianan pa handshake. Pero esaki por
cu nan curpa. bin di otro banda tambe, siña
Despues di a mira un aña e mucha cu e mester puntra
turbulento pa locual ta trata otro hende tambe si nan kier
abuso di mucha, e ta bon pa un brasa of sunchi na luga di
keda informa riba diferente asumi cu e ta algo normal pa
maneranan cu por preveni haci. Tiki tiki, por cuminsa
esaki. Aunke culturalmente, duna e mucha confiansa pa
hopi ta spera pa e ‘tiener jar- establece su mesun escogen-
en’ pa cuminsa papia duna cianan pa cu su curpa. Otro
muchanan un charla tocante parti cu e escritora aki ta en-
relacionnan sexual. foca riba dje ta cu mayornan
Esaki por cuminsa hopi mas ta demonisa partinan sexual
trempan y tin diferente met- di un mucha, pa medio di
odonan con pa haci esaki. duna esakinan otro nomber.
Natalia Hamam, escritora pa E ta esencial pa e mucha sa e
ABC Health and & Well Be- nomber corecto di su parti-
ing ta urgi mayornan pa tuma nan intimo y no actua mane-
esaki na cuenta. Sra. Hamam, ra cu e ta algo ofensivo ora cu
ta un docente specialisa den e mucha menciona esaki.
educacion sexual y disabili- Duna premio
dad na Charles Sturt Univer- Segun Hamam tambe mester
sity na Merca. stop di duna muchanan rec-
Establece confiansa ompensa of purba di cumpra
Segun Sra. Hamam, con- nan cu mangel of coy hunga
sentimento sexual ta busca y ora nan haci cosnan cu desde
duna permiso pa comete un un inicio nan no kier a haci.
acto sexual. E mester ta un Por ehempel ‘Si bo duna tan-
acto di communicacion cu chi un brasa, bo ta haya un
ta duna un ‘si, mi kier esaki’ lolipop’, ya cu esaki ta ma-
y no solamente e ausencia di nipula e mucha su sentimen-
un ‘no’. E bon noticia ta cu to inicial. Na luga di duna
muchanan por wordo intro- muchanan un premio pa un
duci na kico ta consentimen- cierto accion, por dunanan
to sin cu tin cu menciona un recompensa pa no kibra e
violacion sexual. Mayornan reglanan familiar. Por ehem-
por pone e fundeshi desde pel, no bisa e mucha ‘si bo
trempan pa muchanan siña bay baña bo ta haya ijscream’,
tocante consentimento des- si no bisa e mucha e tin cu bay
de tempo e muchanan tin 3 baña pasobra e ta un regla y
aña bay ariba y keda añadi na no algo cu mester recompen-
esaki asina e mucha cuminsa sa. Asina poco poco e mucha
crece. ta cuminsa comprende cu tin
Desde no forsanan na duna un structura cu cual nan tin
un familiar un brasa ora cu cu trata nan curpa y no paso-
bra cu nan ta haya un premio.