Page 38 - DIARIO19DEC2015
P. 38

PAGINA 38  DIARIO                                                        DIASABRA 19 DECEMBER 2015

Di unda a sali “Feliz dianan di Fiesta”? Ta Pasco y Aña

           Nobo nos ta celebra

Ultimo simannan nos ta tende keto bay di “Holiday tradition”, y nan      ci cu algo “americano”, nos a conoce.
te referi aki na e temporada di Pasco. Pero si mira bon, e “Holiday      Oh si... mi no ta sigur di tur esey pasobra mi nunca a lesa di esey.
Tradition “ ta mas bien Tradicion di Vacasion.
Feliz dianan di Fiesta, feliz celebracion di Kwanzaa, feliz celebracion  Pero si a lanta como mucha, cu den Lago Colony e americanonan
di Hanukkah, pero esaki a pasa caba ya cu e ta di dia 6 pa dia 14 di     celebrando St. Valentine’s Day, te cu Valentine a muri tempo tur a
december. Nos no conoce e fiestanan ey ainda pero no ta problema         somenta di Cero Colorado. E Arucanonan despues a trata di rebiba
pasobra nan lo bira tambe fiesta tradicional arubiano mas lihe cu        e fiesta, te cu sector hotelero y comercio a braza esaki y a cuminza
nos ta kere.                                                             haci negoshi cu Valentino.
Nos no conoce feliz siman di celebracion, ni feliz siman di dianan       E generacion despues di Status Aparte a dune e toke di “Tradicio-
liber. Ta Bon Pasco, Feliz Pasco, Bon Aña, Feliz Aña nos conoce.         nalmente Arubiano”. Ta duna otro e curazonnan grandi cora, of e
Otro cos cu ta conoci anualmente, ta e mata di pino den sala. No ta      chuculati cu forma di curazon, tambe un peluche di e “beertje”, sin
bisa: “mi tin un pino den sala”. Ta wordo bisa: “mi tin un Kerst-        importa calidad di e chuculati of si e lana di Beertje ta hacibo malo of
boom den sala”. Na Corsou nan ta bisa: palu di Pascu”.                   no.. El a bira fiesta di amor pa novio of novia, pa esposa of esposa,
Na Aruba nos no conoce e pinonan for di cual ta corta loke nos conoce    te na amor pa yiunan, pa welo y wela, tanta y omonan y awendia
como Kerstboom. Nos tin un pino si, pero si bo corta algo di dje pa usa  amor pa tur cos, hasta pa bo cacho y bo pushi. Ta djis paga bo tin
como Kerstboom, tur hende ta haribo. “E ta di nos, e no ta importa,      cu paga y mas tanto bo paga, mihor bo ta celebra esaki.
pues e no ta sirbi. Loke ta di nos no ta sirbi”, mi no a siña esey
ainda?                                                                   Despues di San Valentino ta yega otro fiesta tradicional folklorico,
Nos tabata pone sapato cu yerba na porta, pa cabay di Sinterklaas,       unico di Aruba. Esey ta fiesta di Pasco Grandi estilo arubano.
pero nunca a mira e cabay pasa anochi. Despues tabata ponemento          Ta ken ta pensa cu riba e dia ey Hesus a resucita for di morto ? No....,
di mea na porta of na Kerstboom pa Santa Claus. Nos atrobe a si-         na Aruba e tradicion ta cu ta “Dia di e konenchi y e webonan di tur
gui imita y e nunca a funciona. Santa Claus nunca a yega pa yena e       color y di tur sabor”. Pero kico esakinan tin di haci cu Hesus ? Hopi
meanan pasobra no tabatin chimenea pa e drenta y baha den sala pa        hende no sa mas pasobra a bira cu riba e dia aki nos ta sconde He-
cumpli cu su trabao. Esey nos nunca a critica ni keha di dje tampoco.    sus y celebra na lama cu famia. Nos ta come y bebe manera nos
E aña aki mi lo trata algo nobo. Esey ta di cologa mea ariba di stove.   kier, mescos cu e tradicion di celebracionnan di fin di aña.
(caminda candela no por yega).
Pakico e stove? Pasobra nos no tin chimenea y tampoco lo traha un        Pero manera e fiesta aki pasa, nos ta prepara pa celebra otro tradicion
durante aña sin cu e ta wordo usa henter aña pa algo util.
Mi no por decora cura di cas, pasobra mi cura no tin caminda pa          imita importa, y esey ta 4th of July . Esaki a bira un celebracion tipi-
usa pa decoracion y sin cu su manise mi spierta haya tur decoracion      camente Arubano, ya cu sector hotelero y nos ministronan di turismo
horta.
Tin hende cu mester decora nan cura di cas. Nan a cap tur mata bunita    semper a para su tras religiosamente. Segun tradicion di prome cu
di den cura, y durante aña ta sinta critica cu gobierno ta cap nos ma-   1499 manera nos expertonan di historia a relata, esey ta un fiesta cu
tanan pa traha “Orange Corridor” y caba cu nos naturaleza.               Cristobal Colon a premira na 1492 y a skirbi den buki pa e gober-
Despues di cap e matanan den cura, e casa su voz sensual ta laga sa:     nante cu a sigui algun siglo despues, laga celebra.
“cariño trece e matanan paden pa nos pone luz riba nan. “
Despues e ta cambia di opinion: “No, trece tur e luznan pafo pa nos      E francesnan ta esnan cu a dicidi di celebra nan 14 juliet, y na Aruba
laga hende sa cu nos ta celebra dianan di fiesta.” Ni PASCO e ta         un grupo di Francobiano a dicidi di mantene nan bataya pa reconoci-
menciona . Ta e imitacion americano di “celebrate holidays” cu pa        mento, na bida y poco poco esaki tambe ta birando celebracion tradi-
nos ta bira “FIESTA”.
Lagami tira un bista riba nos celebracionnan tradicional y folklorico    cional. E unico frances cu mi conoce na Aruba sigur, ta Rooi Frances,
cu aña pa aña ta birando mas popular y mas grandi na Aruba.              nos “Bastille”.
Aña ta habri y mey mey di carnaval den mayoria di aña, ta cay e fecha    Nos celebracionnan tradicional historico y folklorico no ta termina na
di “Valentino. St. Valentine’s Day” cu tambe ta un tradicion di masha
siglo na Aruba . Desde cu Cristobal Colon a descubri America na          juli. Dianan di fiesta tin e tradicion di comemento cu nan. Nos a haya
1492, y cu Alonso de Ojeda a trec’e Aruba na 1499 pa nos cera cono-
                                                                         un tradicion nobo pa celebra y esey ta e Halloween... Mas comercio
                                                                         cay aden, mas comemento y bebemento tin, specialmente ora muher-
                                                                         nan ta usa e fiesta pa bisti con cu ta pa disfrasa nan mes y homber-
                                                                         nan ta cambia pa bisti manera pirata macho cu na cada puerto tin
                                                                         un muher conquista . E puertonan awendia ta wordo yama “Cocktail
                                                                         Lounge”.
                                                                         Tempo nos tabata mucha, si nos bisti manera un Super Heroe ta pa
                                                                         bati na porta di bisiña pa haya un mangel. Si haci esey awe, nan ta

                                                                         yama polis pa nos. No ta cara di monstruo tin mas riba Halloween.
                                                                         Awor ta un mini carnaval sin “roadmarch” y cu muhernan bisti di mas
                                                                         sexy cu ta y mas sexy cu esnan para pafo di cantinanan di decada

                                                                         50 di siglo pasa of cu bo ta mira awendia para pafo di porta di cantina

                                                                         na San Nicolas.

                                                                         E costumenan si a cambia di locual e tradicion arubano tabata.

                                                                         E otro tradicion cu a bay perdi y cu a bolbe, tabata e “Thanksgiving”.
                                                                         Anualmente Aruba a celebra Thanksgiving for di dia cu Cristobal
                                                                         Colon a descubri “Merca”...., of ta “America?” e tradicion ta cu
                                                                         mester sali anochi bay un cena cu bo pareha. Mihor ainda si tin “var-
                                                                         iedad grandi di cuminda” unda bo ta bay pa duna “Danki” pa e treat
                                                                         aki.!

                                                                         Mi ta masha gradecido cu mi a siña con pa traha sopi di galiña di e

                                                                         wesonan cu a sobra siman pasa di e galiña stoba. Mi sopi pa Pasco ta

                                                                         cla caba for di ayera y bon warda den oven.

                                                                                         Juby Naar
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43