Page 6 - bon-dia-aruba-20220611
P. 6
a6 local
Diasabra 11 Juni 2022
Ministerio Publico:
Hof a duna ordo pa detencion di
sospechoso O.
Corte Superior a duna
ordo awe pa detencion di
e sospechoso O.E.O. den Papiamento manera papia...,
e investigacion Flamingo o skirbi?
pa un termino di ocho dia.
E peticion pa suspende e Den edicionnan anterior di basta tempo pasa nos a trata e
detencion a wordo recha-
sa. diferencia di opinion cu ta existi entre persona cu ta haya
cu nos mester continua cu nos Papiamento basa riba con
den e idioma original ta skirbi un cierto palabra, y esnan
Corte Superior a determina cu ta haya cu nos mester sigui e principio cu ta skirbi nos
cu tin suficiente ernstige
bezwaren di estafa ora di uit- idioma manera bo ta scuch’e. Nos no ta bisa cu esaki ta un
gifte di terenonan erfpacht y discusion publico y habri, pero e t’ey pasobra e ta expresa
nombramento di ambtenaar- su mes tur dia den e forma cu hende ta skirbi. Nos mester
nan spirito. E sospechoso lo djis sigui noticia local den e medionan skirbi y nos por
wordo traslada pa Huis van comproba cu no tin tanto uniformidad den nos ortografia.
Bewaring. Naturalmente nos tin un lista di palabra oficial, pero su
contenido tin e debate hinca aden caba, ya cu e ta andando
Corte Superior a trata e si- pa hopi aña caba.
man aki e apelacion di Minis- Ehemplo ta e palabra ‘voz’ cu no ta aparece den e Vocab-
terio Publico contra decision ulario oficial. Na su lugar si tin e palabra ‘bos’ cu tin e
di huez-comisario tocante riesgo di keda asocia cu e palabra ey na Hulandes, cu ta
detencion di e sospechoso. significa algo completamente diferente.
Ministerio Publico a apela e
decision aki di 24 di mei di Otro aspecto cu ta representa e debate silencioso aki ta e
huez-comisario pa nenga de- cantidad grandi di palabra cu ta termina cu un ‘r’ y den nos
tencion di e sospechoso en manera di papia mas tanto no ta pronuncia. Pues nos ta
cuestion. bisa y skirbi ‘director’ pero ora ta trata di ‘gobernador’ tin
hopi hende ta sigui e principio di skirbi e palabra manera
ta pronuncia esaki, y ta skirbi ‘gobernado’.
Prome minister a reuni cu asunto di skirbi un ‘r’ si of no, no ta solamente un cues-
representantenan di Hulanda tion di opinion, unda cada ken ta skirbi manera nan ta haya
ta bon. Tin momento cu nos ta topa cu palabra identico,
Arkenbout y Abrahams si nos skirbi nan segun nos ta scucha nan pronunciacion,
pero cu ta causa confusion. Ehemplo di esaki ta e palabran-
an ‘asegurado’ y ‘asegurado(r)’. Nos por imagina caba e
confusion si den un contrato ta referi na un ‘asegurado’
cha aki lo reuni hunto Prome cu ta cera un convenio di seguro cu otro ‘asegurado’... O
Minister di Aruba, Prome nos ta haya un contrato laboral entre un empleado y un
Minister di Corsou, señor empleado...
Gilmar ‘Pik’ Pisas, Prome
Minister di Sint Maarten Awor, kico pa haci den e situacion aki? Pa por bisa algo
señora Silveria Jacobs y Sec- sensato, na promer lugar nos mester pone e dos extremo-
retario di Estado, señora Al- nan: sea nos ta mantene tur cos manera nan ta skirbi den e
exandra van Huffelen. Den idioma original, o nos ta cambia tur forma di skirbi segun e
e reunion aki lo trata e ley palabra ta zona. Nos lo ripara rapidamente cu no ta posible
di Consenso di COHO. Un mantene un di e extremonan aki como punto di salida,
dia prome, esta dia 19 di juni, sin permiti excepcion, bastante excepcion. Por ehemplo, si
lo atende e ley di Consenso nos ta skirbi tur palabra segun e manera cu ta skirbie den e
Raft. idioma di cual a adopt’e, nos mester bay back den pasado,
te unda? Como cincuenta, sesenta aña pasa, tempo cu no
Prome Minister Evelyn mester atende cu madurez su “Un reunion hopi impor- tabata existi ningun formalisacion di ortografia, hopi hen-
Wever-Croes diahuebs 9 di propio asuntonan. Y den caso tante na unda cu lo bay defini de tabata aplica un estilo di skirbi hopi pega na Spaño. Por
juni a reuni cu represent- cu esaki no ta posibel manera con lo continua cu e leynan di ehemplo, tabatin hende cu tabata skirbi e palabra ‘kico’,
antenan di Hulanda señor den e caso di Covid, por acu- consenso aki teniendo cuenta manera ta skirbi esaki awendia, segun e tradicion orienta
Erwin Arkenbout y señor di na Hulanda pa ayudo. cu e preguntanan cu Parla- riba Spaño: ‘quico’. Y asina hopi palabra mas cu te awe pa
David Abrahams. E tipo mentonan di Reino a haci hopi hende mester ta skirbi den e tradicion ey. Un palabra
di reunionnan aki, Prome Aruba ta den recuperacion. y tambe con pa tene cuenta unda a keda skirbi esaki den e tradicion ey ta ‘quincena’
Minister a duna di conoce, Prome Minister a comparti mas tanto posibel cu e preo- aunke den nos Vocabulario oficial e forma aki no a sobre-
ta reunionnan cu ta tuma cu nan pa kico Aruba a haci cupacionnan cu a wordo ex- vivi y a bira ‘kinsena’.
luga regularmente pa de- como Gobierno y comuni- presa pa e Parlamentonan di
libera riba diferente tema dad pa yega na e recuperacion Aruba, Corsou, Sint Maarten Di otro banda, si nos bay completamente den skirbi tur
di relevancia. y con e recuperacion ta bay- y di Hulanda”, Prome Minis- cos manera nos ta scuch’e, anto nos ta termina creando un
endo actualmente. “Semper ter a duna di conoce. manera di skirbi cu forzosamente ta crea hopi diferencia
Prome Minister a enfatisa cu mi ta sinti mi orguyoso con cu e base Portugues/Spaño di nos idioma. Esey lo ta na
pa Gobierno di Aruba ta hopi como un pais, nos a bin hun- beneficio di e intento di crea un mihor base pa un educa-
importante pa traha riba un to pa saca e pais aki padilanti”. cion multi-lingual? Nos ta kere cu no.
bon relacion den Reino a base Finalmente, tin un consideracion clave den e debate aki.
di respet mutuo y madurez. Un otro tema cu a haya aten- Esey ta cu ora ta skirbi, esey ta pa lesa... Tur idioma gran-
Esaki kiermen cu Gobierno cion tabata e reunion hopi di, importante pa nos, no ta haci caso di intento pa skirbi
no ta bay bati na porta di Hu- importante di dia 20 di juni manera ta pronuncia. Pa nan e ta irelevante, un bon mo-
landa pa cualkier detaye cu proximo na unda cu Aruba tibo pa nos tambe haci mescos.
no ta mucho relevante. Aruba lo ta e sede di dje. Riba e fe-