Page 18 - Bon Dia Aruba
P. 18
A18 LESA Y PENSA
Dialuna 15 Februari 2016
Skirbi pa Dr. Rolindo Dortalina Psicologo social
Crea e confiansa
Un di e cosnan mas poder- relacion interpersonal sano II. Capacidad: un mentor, semper ta genera bo por tin bon caracter, pero
oso cu nos tin como ser y duradero. Ora un persona pa genera confiansa nos confiansa. si bo no tin kimica, es decir,
humano, yama: e confi- ta herida den su confiansa, e III. Kimica: un actitud positivo, tur bo
ansa. Tur tipo di avance ta keda hopi lastima, paso e mester tin tambe e capacidad. Bo por ta integro, bon forma, relacionnan lo termina kib-
mester di “e pegamento traicion ta duel nos profun- Esun cu kier supera, mehora, rando.
emocional”. Confiansa damente te den e alma. avansa, cu ta studia y cu tin Kimica tin di haber cu hiba
te pegamento humano, Kico ta pasa ora un hende bo bon cu otronan, ta nifica
ta esun cu ta conecta cu perde confiansa den bo? E sa con bisa e cosnan, tene un
e otro. Confiansa ta dura ta bira desconfia y tur cos ta bon actitud, sa ki´ora papia y
añanan pa construi, y un resulta sospechoso. Estudio- ki´ora pa tene silencio.
minuut pa kibra. nan haci ta mustra cu 92% di Esaki te tres caracteristicanan
Un mentira, un traicion ta personanan no ta confia mas como condicionnan indis-
duna esey un gira di 180 gra- den e politiconan actual, debi pensabel pa bo ta un persona
do di loke nos a pensa, y ta di nan mentira, manipulacion generado di confiansa. E si-
haci nos cambia tur loke nos y traicion. man aki, si tin un hende cu a
a bin ta kere. Awor, Kico por haci pa crea perde confiansa den bo, prac-
Mas desconfiansa nos tin, tur bek e confiansa cu a wordo tica esakinan.
cos lo bay ta mas poco poco. destrui anteriormente? Tin E rekisito nan aki ta presen-
Cuanto mas confiansa un tres rekisito importante cu bo te den bo bida, nan ta 100%
hende tin, mas rapido e asun- por logra pa hende confia bek sigur cu tur emprendimento,
tonan ta funciona y ta avansa. den bo: y tur relacion cu bo cuminsa
Un pareha no por confia den I. Caracter: lo termina exitoso y lo crece
e otro si nan no tin confiansa Ta nifica transparencia, esaki permanentemente den bo.
mutuo; un relacion entre ta activa e confiansa. Caracter Bon siman pa bo y bo famia.
amigo, di amistad, sociedad y tin di haber cu ser bo mes. Pa conseho of pregunta,
di trabou, no por wordo esta- E sociedad no kier hende di yama 7422840 of manda bo
bleci si no tin confiansa. carisma, sino di caracter. Ser e-mail na: agapecounseling-
Si tin confiansa, tin move- integro ta nifica move bo pa e services7@gmail.com. q
mento, inversion, finanzas y berdad, y e berdad semper ta
produci confiansa.
FADA:
Con pa keda sin bebe alcohol na eventonan social
Tur hende por tin otro por cu presion di grupo (peer imagina e momentonan den Si bo ta e Amigo, e persona grandi pa sinembargo bay
motibonan dicon nan a presure), evita tentacion bo cabes, laga bo celebro sinti cu no ta bebe alcohol ora di bebe alcohol, mester tin un
scoge pa e reto di 40 dia prome cu bo yega y drenta manera bo ta na e evento bay sali y ta core auto pa otro- plan alternativo di emergen-
sin bebe alcohol. Porta bo un fiesta pa tin un plan. Por caba, wak bo mes yega na e nan cu si a bebe alcohol, bo cia. Por ehempel, cana cu un
ta tumando un break di ehempel, si bo yega trempan fiesta, den combersacion cu no lo haya bo den discusion number di telefon di un per-
alcohol? Porta bo ta purba na un fiesta di celebracion, bo bo amigonan, den bo man di con bo no ta bebe alcohol. sona cu por bira bo Amigo y
biba un bida mas saluda- por yuda cu e ultimo cosnan un glas di juice of refresco of E ta un tarea cu responsabili- duna e bartender bo yabi di
bel sin alcohol. cu mester wordo drecha pa e cualkier otro bebida cu no ta dad y mester wordo respeta y auto (palabra cu bo lo haya
Of porta bo tabata un alco- fiesta, yuda parti snacks, y bo alcohol. Y bo ta enfoca ariba wordo compronde ora di bisa nan bek ora bo ta capaz pa
holico cu awo ta liber di al- por bay trempan prome cu e pasa un dushi rato cu bo ami- no na alcohol. Banda di esey core auto, ora e haltura a baha
cohol? Den tur caso, pa keda grupo cuminsa bira tipsy. gonan en bes di bebe alcohol niun hende mester sa cu ta full). Si bo ta un persona cu
sin bebe alcohol nan mo- e anochi ey. abo so bo ta hibando cas. tabata tin problema cu alco-
mentonan social, por ehem- 2. Busca un ‘buddy’ 6. Enfoca ariba e cosnan hol den pasado, semper cana
pel, dianan di fiesta, celebra- Un ‘buddy’ por nifica un 4. Bisa “No danki!” sin cu e number di telefon di bo
cion, ora di bay sali, wega di persona cu ta duna sosten na miedo. positivo ‘Buddy’, si bo mester sosten
deporte of cualkier momento un amigo ora di bay sali pa no Motivacion ta exigi enfoke of conseho.
cu personanan topa otro, por bebe alcohol. Drenta un fies- Hende por pensa cu bo ta laf ariba e motibonan positivo 8. Evita custumbernan cu ta
ta hopi dificil. ta sin sosten por causa disas- ora bo bisa No. Sinembargo, dicon pa no bebe alcohol. pone corda bebemento di al-
Bisa NO na bebida di alcohol ter. Bay cu un ‘buddy’, amigo si bo “No” tin peso y bo ta Traha un lista y pone den bo cohol
por causa cu bo lo sinti ber- of pareha pa e sosten social y bisa esey cu confiansa, e no lo telefon of ariba bo frishider of Porta bo ta haya gana di bebe
guensa of bo por haya bo bou sinti mas confortabel. Si bo wordo cuestiona. Por ehem- spiel. Pone cos manera waya- alcohol ora bo ta huma un
di presion pa bay bebe paso no por bay cu un ‘buddy’, pel, si bo no ta confortabel pa ba, “lanta trempan siguiente sigaria (of vice versa). Porta
otro si ta bebe alcohol. P’esey yama un bon amigo ora cos ta admiti cu bo no ta bebe alco- dia” y “bebe di mas caloria” bo tin cierto amigonan cu no
nos kier yuda duna sosten na birando hot y bo mester tuma hol ora di eventonan social, etc. Tur e cosnan positivo por kier tende “No” ora tin happy
tur esun cu a scoge pa no bebe un break di tur e stress di no bo no mester bisa tampoco. yuda bo mantene y duna sos- hour. Cierto cuminda, luga,
alcohol cu 8 tipnan pa planea bebe alcohol. Bo por bisa, “Mi no ta bebe ten pa bo keda logra bo meta weganan di deporte, cierto
delanta y keda sin bebe alco- 3. Purba imagina e evento awe nochi” of “Mi mester den oranan dificil. hendenan of dianan di fiesta
hol na eventonan social... Visualisa e evento por yuda traha mañan mainta”. Tambe por laga bo pensa ariba bebe
bo ariba e bon caminda, bo por wanta un boter di awa 7. Prepara un plan B alcohol. Pa evita tentacion ta
1. Ta pro activo special ora bo ta purbando pa asina niun hende mester Nos tur tin momentonan cu miho pa resisti invitacionnan
Si bo ta un persona cu no di evita bebe alcohol ora tin sinti su mes obliga di keda of- nos ta debil, nos tur ta keda di cierto hende pa cierto lu-
situacionnan social. Purba rece algo di alcohol. hende. P’esey na momento ganan pa evita situacionnan
cu e tentacion ta birando di bebemento pisa.q
5. Bira e AMIGO