Page 9 - AHATA
P. 9

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                                  Diamars, 20 Mei 2025





                                        Conflictonan Riba Rutanan Natural di Aruba
       Tempo pa Respet y Dialogo Constructivo






       E tensionnan entre mountainbiker y tour di cabay na Aruba ta
       sigui aumenta. Caminda pa añanan largo e critica tabata dirigi
       riba ciclistanan den trafico, e discusion awor a cambia pa e natu-

       ralesa liber. Central ta e pregunta: ken tin e derecho pa usa ki
       caminda, y con e isla por resolve e conflictonan aki di un manera
       duradero?



       E popularidad di mountainbike a aumenta drasticamente den e
       añanan recien. Deportistanan entusiasma a traha rutanan riba
       nan mesun iniciativa, como tambe cu sosten di organisacionnan
       manera Aruba Tourism Authority (ATA) y NGO’s local. Segun ATA,

       e rutanan aki a wordo explicitamente desaroya pa hiking y moun-
       tainbike, no pa trafico motorisa of tour di cabay.



       Den un carta dirigi na companianan di tour di cabay, ATA a pidi
       recientemente pa no usa e rutanan aki mas. Ademas, a anuncia
       cu na 2025 lo desaroya rutanan alternativo pa cabay y ATV/UTV,
       cu mester wordo realisa na 2026.



       E Perspectiva di e Sector di Cabay
       E reaccion for di e sector di tour di cabay no a tarda. Tin compan-
       ianan manera Racho El Paso y La Ponderosa cu tabata existi for di

       mas di 40 aña pasa, na unda cu nan durante e periodo ey a desa-            di  limpiesa  for  di  nan  mesun  fondo  pa  mantene  e  beachnan  y
       roya y mantene nan mesun rutanan, cu awe ainda ta wordo uza                rutanan limpi.
       pa tournan cu cabay, hopi prome cu mountainbike a bira popular.
                                                                                  Un aspecto importante cu hopi biaha no ta haya suficiente aten-
       E  rutanan  aki ta esencial  pa e  operacion  di e  companianan  di        cion den e discusion publico, ta e balor economico y social di e

       tour y ta atrae anualmente miles di turista, cu locual nan ta haci         sector di tour di cabay.
       un contribucion importante na e economia local. Ademas, algun
       compania  ta  uza  nan  entrada  pa  proyectonan  social,  manera          Ademas di empleo directo, e sector aki ta genera entrada substan-

       terapia  di  cabay gratis pa  muchanan y personanan cu limita-             cial pa e isla. E importancia ey ta wordo ignora, segun hopi, inhus-
       cionnan—un iniciativa unico riba e isla.                                   tamente pa e cobertura negativo y campañanan publico.


       E  acusacion  di  e  sector  di  cabay  ta  cla:  mountainbiker  ta  uza   Solucion: Respet Mutuo y Dialogo Constructivo
       sin restriccion e rutanan bieu di cabay, spantando cabaynan y              E problema central ta sinta den e falta di respet mutuo y consulta

       causando situacionnan peligroso pa turistanan.                             constructivo.


       Na  mesun  momento,  nan  ta  exigi  exclusividad  riba  rutanan           En bes di lanta emocionnan via media, partidonan involucra – di

       di  mountainbike  recientemente  traha,  mientras  nan  mes  no  ta        mountainbiker pa companianan di tour di cabay, di DNM pa ATA
       respeta e rutanan bieu, desaroya pa tour di cabay. Esaki ta wordo          – mester sinta rond di mesa pa haci areglonan duradero y husto.
       experencia pa e tour di cabay como inhusto y hipocrita.                    Espacio ta scars na Aruba; net p’esey ta crucial pa esaki wordo
                                                                                  comparti cu cuido y den bon consulta.
       Controvercia Adicional y Balor Economico

       E comunicacion oficial recien di Directie Natuur en Milieu (DNM),          Solamente  via  un  dialogo  madura,  den  cual  e  interesnan  di
       den cual a bolbe enfatisa cu cabay riba beachnan blanco ta legal-          economia,  conservacion  di  naturalesa  y  recreacion  wordo
       mente prohibi desde 1987, a lanta mas controversia.                        balansa, por yega na un solucion structural.



       Aunke violacionnan di e prohibicion aki ainda ta tuma luga regu-           Polarisacion no ta yuda ningun hende—ni e turista, ni e pobla-
       larmente, algun tour di cabay pa añanan caba ta haci accionnan             cion local y sigur no e ecosistema Arubiano vulnerabel.
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14