Page 9 - AHATA
P. 9
2 LOCAL AWEMainta Diamars, 20 Mei 2025
Conflictonan Riba Rutanan Natural di Aruba
Tempo pa Respet y Dialogo Constructivo
E tensionnan entre mountainbiker y tour di cabay na Aruba ta
sigui aumenta. Caminda pa añanan largo e critica tabata dirigi
riba ciclistanan den trafico, e discusion awor a cambia pa e natu-
ralesa liber. Central ta e pregunta: ken tin e derecho pa usa ki
caminda, y con e isla por resolve e conflictonan aki di un manera
duradero?
E popularidad di mountainbike a aumenta drasticamente den e
añanan recien. Deportistanan entusiasma a traha rutanan riba
nan mesun iniciativa, como tambe cu sosten di organisacionnan
manera Aruba Tourism Authority (ATA) y NGO’s local. Segun ATA,
e rutanan aki a wordo explicitamente desaroya pa hiking y moun-
tainbike, no pa trafico motorisa of tour di cabay.
Den un carta dirigi na companianan di tour di cabay, ATA a pidi
recientemente pa no usa e rutanan aki mas. Ademas, a anuncia
cu na 2025 lo desaroya rutanan alternativo pa cabay y ATV/UTV,
cu mester wordo realisa na 2026.
E Perspectiva di e Sector di Cabay
E reaccion for di e sector di tour di cabay no a tarda. Tin compan-
ianan manera Racho El Paso y La Ponderosa cu tabata existi for di
mas di 40 aña pasa, na unda cu nan durante e periodo ey a desa- di limpiesa for di nan mesun fondo pa mantene e beachnan y
roya y mantene nan mesun rutanan, cu awe ainda ta wordo uza rutanan limpi.
pa tournan cu cabay, hopi prome cu mountainbike a bira popular.
Un aspecto importante cu hopi biaha no ta haya suficiente aten-
E rutanan aki ta esencial pa e operacion di e companianan di cion den e discusion publico, ta e balor economico y social di e
tour y ta atrae anualmente miles di turista, cu locual nan ta haci sector di tour di cabay.
un contribucion importante na e economia local. Ademas, algun
compania ta uza nan entrada pa proyectonan social, manera Ademas di empleo directo, e sector aki ta genera entrada substan-
terapia di cabay gratis pa muchanan y personanan cu limita- cial pa e isla. E importancia ey ta wordo ignora, segun hopi, inhus-
cionnan—un iniciativa unico riba e isla. tamente pa e cobertura negativo y campañanan publico.
E acusacion di e sector di cabay ta cla: mountainbiker ta uza Solucion: Respet Mutuo y Dialogo Constructivo
sin restriccion e rutanan bieu di cabay, spantando cabaynan y E problema central ta sinta den e falta di respet mutuo y consulta
causando situacionnan peligroso pa turistanan. constructivo.
Na mesun momento, nan ta exigi exclusividad riba rutanan En bes di lanta emocionnan via media, partidonan involucra – di
di mountainbike recientemente traha, mientras nan mes no ta mountainbiker pa companianan di tour di cabay, di DNM pa ATA
respeta e rutanan bieu, desaroya pa tour di cabay. Esaki ta wordo – mester sinta rond di mesa pa haci areglonan duradero y husto.
experencia pa e tour di cabay como inhusto y hipocrita. Espacio ta scars na Aruba; net p’esey ta crucial pa esaki wordo
comparti cu cuido y den bon consulta.
Controvercia Adicional y Balor Economico
E comunicacion oficial recien di Directie Natuur en Milieu (DNM), Solamente via un dialogo madura, den cual e interesnan di
den cual a bolbe enfatisa cu cabay riba beachnan blanco ta legal- economia, conservacion di naturalesa y recreacion wordo
mente prohibi desde 1987, a lanta mas controversia. balansa, por yega na un solucion structural.
Aunke violacionnan di e prohibicion aki ainda ta tuma luga regu- Polarisacion no ta yuda ningun hende—ni e turista, ni e pobla-
larmente, algun tour di cabay pa añanan caba ta haci accionnan cion local y sigur no e ecosistema Arubiano vulnerabel.

