Page 7 - 27Oct2022
P. 7
DIAHUEBS 27 OCTOBER 2022 DIARIO PAGINA 7
Organisa pa Departamento di Enseñansa
Fundacion Lanta Papiamento ta invita en especial
mayornan pa atende e ronda di consulta pa comunidad
ORANJESTAD (AAN): guiente dianan relaciona cha y hoben na Aruba, nos derecho aki. Ainda por haya
Mayornan, pueblo en gen- cu “Maneho di Idioma den ta recomenda bo persona pa esaki pa lesa. Y tambe por
eral, laga nos tur ta hopi Enseñansa”. lesa loke ta sigui. lesa: ‘If you don’t under-
consciente cu loke ta pasa cu Diaranson 26 di october for Hulandes no ta un idioma stand, how can you learn?”
enseñansa na Aruba. di 7:00-9:00 na JFK Educa- grandi: e no ta un idioma [Si bo no ta compronde,
Si nos kier pa nos yiu- tion Center - Playa. global of internacional. Ta con bo por siña?] di 2016.
nan compronde loke nan ta Diahuebs 27 di october for papia Hulandes solamente na Ta lastima cu gobiernonan
siña na scol, locual ta hiba di 7:00-9:00 na Scol di Arte Hulanda, Belgica y Surnam. tras di otro no a respeta e
nan mas leu den sigui siña - San Nicolas. Den nos area di Caribe sola- derecho di nos muchanan
y logra studia loke ta nan Diahuebs 3 di november for mente na Surnam y ultimo pa siña den nan propio idi-
soño, mester bin cambio den di 7:00-9:00 na Centro Pas- tempo na Boneiro, caminda oma. Esaki a causa hopi
nos sistema actual di scol. toral - Santa Cruz. basta Hulandes a bay biba. sufrimento den enseñansa y
Lesa e puntonan cu ta sigui (DIARIO no a logra confir- Hulandes como idioma situacionnan social penoso.
y laga nos hunto sostene un ma si acaso ta 7:00 am of ta straño y unico idioma cu ta Politica di maneho di idi-
cambio pa miho. 7:00 pm) uza pa siña e mucha, nunca demostra cu cifra spantoso, e oma robes a stroba desaroyo
Fundacion Lanta Papiamen- Pa esnan cu ta insisti den a beneficia nos hendenan. cantidad di drop-out (hoben- di Papiamento como idi-
to ta recomenda tur mayor pa kere cu Hulandes ta e yabi Hopi investigacion cienti- nan cu ta stop di bay scol) oma di scol. No por a desa-
bishita e sesionnan ‘Ronda pa siña y no ta realisa cu e fico y observacion haci (e.o. of alumno cu ta haya reco- roya ni curiculo, ni mate-
di consulta pa comunidad’cu sistema ta robes y anticua Prins-Winkel, Centraal Bu- mendacion pa un scol robes. rial di les na Papiamento.
Departamento di Enseñansa y ya tin mas cu un siglo ta reau Statistiek, data di De- Hulandes como idi- No por a instrui y prepara
di Aruba ta ofrece riba e si- stroba desaroyo di hopi mu- partamento di Enseñansa) a oma stranhero y unico idi- maestro. Tur cos tawata
oma cu ta uza pa duna les, ‘asina yama’ contra ley.
hopi biaha ta hiba na siña- Pero mientrastanto nos
mento fofo, esta siña fo’i islanan ABC no a para
cabes sin compronde, siña keto. A desaroya material
pa proefwerk y examen. y ta sigui desaroya mas.
Cu otro palabra, forsa un Claro cu nunca ta sufi-
mucha siña den e idioma ciente. Esnan convenci cu
straño Hulandes ta causa: e mucha mester haya su
- daño na e mucha su uzo derecho pa siña den su pro-
di idioma (e ta mara na un pio idioma, lo no para keto.
idioma cu e no conoce); (A) A desaroya: material
- daño den loke realmente di les, material di lesamen-
e mester siña y compronde to, material di referencia y e
den tur materia (no ta logra); trabou ta sigui.
- frustracion relaciona cu scol, (B) Desaroyo di maneho
inpopularidad di Hulandes; di idioma ta den proceso:
- falta di conocemento di - maneho di idioma cu
propio idioma y cultura; ta tene cuenta cu e caracter
- idea straño relaciona cu multilingual di nos islanan,
idioma en general y di Pa- pues no dirigi riba un
piamento en particular. solo idioma; sigur lo inclui
Con ta posibel, cu a siña nos Hulandes, Ingles y Spaño
cu bo ta bobo si bo no sa Hu- [como idiomanan stranhero].
landes of no ta domin’e bon? - maneho di idioma cu ta
Hulandes como idioma tene cuenta cu e derecho-
den enseñansa ta un idea co- nan relaciona cu idioma di
lonial bieu, anticua. Nos no nos muchanan y di pueblo.
mester lubida, cu Hulandes - maneho di idioma cu no ta
a wordo imponi como idi- bay bek den pasado, pero cu
oma di duna les, pa Papia- ta tene cuenta cu e ideanan
mento keda afo di enseñan- moderno riba tereno di con
sa. Pero Papiamento como pa duna les den enseñansa.
idioma na Aruba, Corsou (C) Formacion di docente
y Boneiro a keda fuerte. di Papiamento (Bachelor y
Pakico kita di nos much- Master) ta den proceso con-
anan loke na Hulanda mes ta tinuo. Desde añanan 70 di si-
normal? Esta: cu un mucha glo pasa ta haciendo investi-
ta siña den so propio idio- gacion riba tereno di idioma
ma! Dicon no a y no ta tene den enseñansa, comunidad
cuenta cu derecho di mucha, y husticia y e resultadonan
e mucha na Aruba tambe? mester keda respeta.
Ya na 1945 UNESCO a hala Laga nos hunto sostene un
atencion di mundo riba e cambio pa miho!