Page 18 - AHATA
P. 18
A2 LOCAL
Diamars 11 maart 2025
Departamento di Asunto Economico cu nota tocante impacto di tarifanan Mericano riba Aruba
Aruba mester diversifica fuentenan di importacion
Den eleccion 2024 na eth (2024) ta calcula e efecto dor lider na mundo, maske Merca tambe ta importa casi caso pa importacion di ekipo
Merca, e candidato presi- macro-economico di tarifa y den diferente orden. E bienes tres cuarta parti di su deman- electrico (62 porciento).
dencial Donald Trump a incertidad di politica comer- y producto mas comercia ta da pa componentenan tera
campaña cu e lo impone cial na Merca usando datonan azeta y combustible, ekipo raro y metal for di China, cu Enfocando riba Mexico, for
tarifa mas halto pa impor- di 60 aña. Nan documento ta electronico y makinaria. E ta usa den smartphone, ca- di unda Merca ta importa
tacion riba productonan duna evidencia cu aumento volumen di commodities in- mara, hard disk y LED, pero un cantidad substancial di
biniendo di varios part- den tarifa di importacion tercambia mundialmente a crucialmente den industria di cuminda: Na 2023, Mexico
ner comercial, incluyen- tin consecuencia negativo aumenta dramaticamente den energia limpi y defensa. Ger- a suministra 63 porciento di
do China. Ya cu Aruba ta pa Merca marcoeconomica- ultimo añanan. E dinamica di manium y gallium ta mineral importacion di berdura na
depende principalmente mente. Tarifa ta reduci com- comercio entre Merca y Chi- pa cual Merca ta depende riba Merca y 47 porciento di fruta
riba importacion di entre ercio internacional y inver- na, e dos economia mas gran- China pa alrededor di 54%, y y noten. E fruta y berdura aki
otro, Merca y China, ta sion domestico na Merca. di, tin implicacion profundo ta usa nan pa produci chips, no ta ser usa solamente den
importante pa evalua con pa mercado global. panel solar y fiber optics. nan forma natural, pero tam-
e cambionan aki den po- Tarifa proponi pa presi- be ta transforma den algun
litica por potencialmente dente Trump Na 2023, e balor total di pro- Ademas di esey, tin cantidad manera, por ehempel, bleki
afecta economia di Aruba. Na november 2024, presi- ducto importa pa Merca for di producto Mericano traha of frozen. Aruba ta importa
dente electo, Donald Trump di China tabata aproximada- na China, manera Nike, mas cu mita (56 porciento)
Efecto economico di tarifa a bisa cu e lo impone un tarifa mente $450 biyon, haciendo iPhone, y mas. di su producto di cuminda
Tarifa ta impuesto imponi pa di 25 porciento riba Canada y China e fuente mas grandi total for di Merca. E intro-
gobierno riba importacion Mexico, cu ta parce di viola di importacion Mericano. E Importacion pa Aruba duccion di tarifa riba Mexico
di producto. E companianan un tratado di comercio liber, productonan mas importa ta Na 2023, Aruba a importa un mas probablemente lo influ-
(importador domestico) cu y un tarifa adicional di 10 ekipo electrico y electronico, total di Afl. 2,750 miyon den encia e prijs riba importacion
ta importa e productonan ta porciento riba cualkier tarifa sigui pa makinaria, reactor producto di exterior. Mita di di cuminda na Aruba for di
paga e tarifa, sinembargo, den adicional riba importacion nuclear y boiler. E gruponan esakinan tabata importa for Merca.
mayoria di caso ta e consumi- for di China. aki ta consisti di materia pri- di Merca, mientras apenas 5
dor di e producto final cu ta ma necesario pa produccion porciento tabata importa for Sentimento di importa-
carga e costo, a traves di prijs Sinembargo, no ta totalmente y/of operacional, haciendo di China. Producto importa dornan local
mas halto riba e producto im- cla kico esaki ta nifica, ya cu Merca dependiente riba Chi- for di China of Mexico y Importadornan local a ricibi
porta. anteriormente el a priminti di na pa e materia prima aki. Canada, e otro paisnan riba un cuestionario cortico riba
agrega tarifa riba importacion cual Trump a enfoca, directa- nan opinion riba e politica di
Usualmente ta impone tarifa Chines di mas di 60 porcien- Pafo di e top 10, tin varios otro of indirectamente no mester tarifa di Trump. E sentimen-
pa yuda protege productor- to. Desde esey, un cantidad di materia prima importa for di keda afecta pa e tarifa pro- to general ta mixto. Mientras
nan domestico y haci nan noticiero a reporta riba tari- China, manera aluminium, poni, ya cu nan no ta drenta tur encuestado a indica cu ta
mas competitivo, door di fanan di Trump, cu diferente kimico, rubber, palo, piedra, Merca, unda ta impone tarifa. na altura di e noticia di tarifa,
haci producto di exterior mas reportahe contradictorio. No plaster y cement, entre otro. apenas un minoria a bisa cu
caro. Sinembargo, si produc- tin claridad kico exactamente E tipo di producto cu por lo aumenta nan costo of cu
tornan domestico mester por presidente Trump ta bay im- Merca ta 100% dependiente keda afecta pa tarifa ta e pro- nan no ta sigur di e influencia
ehemplo materia prima pa pone. Sinembargo, durante e riba importacion pa sumi- ductonan cu ta usa materia di e tarifa riba nan costo. Es
produci producto di consu- prome dia di Trump a cargo nistro di Yttrium, di cual prima importa pa Merca pa mas, mayoria no tabatin un
mo final, e prijs di producto el a pospone introduccion di China tabata responsable pa fabrica un producto final na strategia planea, cual ta logico
domestico tambe lo aumenta e tarifanan y pa enfoca riba 94 porciento di importacion Merca. E prome tipo di pro- si nan no ta mira e politica
pa motibo di e tarifanan riba e practica comercial inhusto, Mericano di e metal di 2018 ducto cu ta resalta ta vehiculo como un menasa na e costo
materia prima. cu tarifa riba Canada y Mexi- pa 2021. Yttrium ta un mate- di motor. Na 2023, 30 por- di haci negoshi. E dos strate-
co pusha pa dia 1 di februari. rial suave manera silver y ta ciento di tur vehiculo a keda gia menciona pa e minoria
Ademas di aumento di prijs, ser usa como un aditivo pa importa for di Merca (Afl. tabata evita importacion di
tarifa tambe ta reduci com- Comercio entre Merca y aleacion, traha filter micro- 65.9 miyon). Vehiculo arma producto Chines, y switch na
ercio entre partnernan co- China wave pa radar, y como catali- na Merca ta usa metal y parti un proveedor no-Mericano
mercial y ta crea ineficiencia Merca, China y Alemania ta sador den polimerisacion di for di China y Mexico, indi- pa e productonan afecta pa e
cu por tin efecto negativo e paisnan importador lider na ethylene, un proceso clave cando un aumento den costo politica di tarifa.
riba economia. Boer y Ri- mundo, y e paisnan exporta- den traha un tipo di plastic. si ta impone tarifa. Loke por
materialisa ta un substituto Diversificacion di paisnan
di importacion pa Aruba riba di importacion
vehiculo, como un reaccion Pa cuminda y otro mercado,
na e aumento den costo di a identifica pa importacion
vehiculo Mericano. E ora e por ehemplo Colombia, Re-
efecto riba economia di Aru- publica Dominicana, Panama
ba ta limita, ya cu un vehicu- y Suriname. Maske varios
lo como medio di transporte compania mayorista na Aruba
na su base ta substituible. Un ya ta importa den un cantidad
KIA y un Ford, por ehemplo, limita for di e paisnan men-
ta duna e mesun transporte. ciona, ainda tin algun barera
E diferencia ta e preferencia y cu mester resolve, manera
potencialmente e luho mara transporte, regulacion di Ad-
na e tipo di auto. uana, etc. Cu e paisnan aki,
Aruba tin un MoU, cu no ta
Makinaria tambe por keda discutiendo y implementan-
afecta pa motibo di e depen- do actualmente.
dencia riba materia prima
Chines pa fabricacion. Im- Mester monitoria e tarifanan
portacion di makinaria ta mas proponi pa Trump cautelosa-
prevalente for di Merca (56 mente, y mester intensifica e
porciento) compara cu vehi- combersacion cu e paisnan
culo y posiblemente menos menciona pa asina identifica
substituible, ya cu por ta spe- posible solucion y aumenta
cialisa pa cierto tarea, loke ta importacion.
nifica cu e efecto por ta mas
pronuncia. Esaki tambe ta e