Page 6 - AB
P. 6

A14   deporte
                      Diabierna 16 Mei 2025
                      Landador di resistencia ta purba landa pa prome biaha rond di


                                                                 Martha’s Vineyard


                                                           Prome cu e aniversario di ‘Jaws’
            (AP) — Lewis Pugh a sigui  manera  custumber,  no  bisti  pasa  e  resto  di  su  oranan  di                                   bon
            un regla no papia durante  trahe di awa pa e landamento  vigilia  riba  e  Vineyard  edu-                           “Jaws”  ta  ser  atribui  pa  crea
            su  carera  como  un  di  e  di 100 kilometer.            cando  e  publico  tocante  tri-                          e  cultura  di  blockbuster  di
            landadornan  di  resisten-                                bon.  Despues,  e  lo  drenta                             Hollywood ora el a keda lan-
            cia  mas  tribi  di  mundo:  Pa  su  landamento  rond  di  awa  y  hacie  atrobe  y  atrobe,                        sa den berano di 1975, biran-
            No papia di tribon. Pero e  Martha’s  Vineyard  den  awa  pa un calculacion di 12 dia, of                           do e pelicula cu mas entrada
            tin planea pa kibra esey e  di 47 grado (8 grado Celsius)  cuanto  tempo  cu  e  tuma  pa                           y  ganando  tres  Oscar.  E  lo
            siman aki durante un lan-    e lo bisti djis zwembroek, un  completa e landamento.                                  impacta con hende a mira e
            damento rond di Martha’s  pechi y bril.                                                                             ocean pa decadanan binidero.
            Vineyard, caminda “ Jaws”                                 “E  ta  bay  test  mi  no  sola-
            a ser filma 50 aña pasa.     Pugh, di 55 aña, ta tumando  mente   fisicamente,   pero                               Tanto director Steven Spiel-
                                         e reto pasobra e kier cambia e  tambe  mentalmente,”  el  a                            berg  como  autor  Peter
            E  Britanico-Surafricano  ta-  percepcion publico rond di e  bisa,  mientras  e  tabata  wak                        Benchley  a  expresa  lamento
            bata  e  prome  persona  pa  bestianan cu awor ta na riesgo  e  condicionnan  di  biento                            riba  e  impacto  di  e  pelicula
            completa  un  landamento  di  – cu el a bisa a ser maltrata pa  banda di e liña di salida. “Mi                      ariba e precepcion di e tele-
            distancia largo den tur ocean  e pelicula exitoso como “vil-  kiermen cu tur dia mi ta bay                          videntenan di tribon. Tur dos
            di mundo — y a tuma condi-   lanonan,  como  asesinonan  papia  tocante  tribon,  tribon,                           a contribui for di e tempo ey
            cionnan extremo tur caminda  di sanger frieu.” E lo boga pa  tribon,  tribon.  Despues,  na   cu el a haci, loke ta bisa hopi   na  esfuersonan  di  conser-
            for di Sero Everest te na Ar-  mas proteccion pa tribon.  final, mi mester drenta awa y   pa un hende cu a landa cerca   vacion  pa  bestia,  cu  a  mira
            tico.                                                     despues landa. Mi ta supone   di  glaciar  y  volcan,  y  entre   poblacion agota debi na fac-
                                         Diahuebs,  cuminsando  na  e  cu bo por imagina kico mi lo   hipopotamo, crocodil y beer   tornan  manera  sobrepisca  y
            “Durante  e  landamento  aki,  Faro di Haf di Edgartown, e  ta pensando.”              polar. Niun hende no a yega   cambio di clima.
            e  ta  hopi  diferente:  Nos  ta  lo landa pa tres of cuater ora                       di landa rond di e isla di Mar-
            papiando  di  tribon  tur  ora,”  den  e  olanan  brutalmente  Pugh a bisa cu e landamento   tha’s Vineyard ainda.  Discovery  Channel  y  e  Na-
            Pugh  a  broma,  kende  lo,  friu,  marca  su  progreso  y  lo  ta  entre  esnan  mas  dificil                      tional  Geographic  Channel
                                                                                                   Pero  Pugh,  kende  hopi  bi-  tur aña ta lansa programa to-
                                                                                                                                cante tribon pa educa publico
                                                                                                   aha  ta  landa  pa  conscientisa
                                                                                                   pa causa ambiental — y a ser   tocante di nan.
                                                                                                   nombra  e  Patron  di  Ocean-
                                                                                                   nan di Nacion Uni pa varios   Greg Skomal, biologo di pisca
                                                                                                                                marino na Martha’s Vineyard
                                                                                                   aña — a bisa cu ningun lan-
                                                                                                   damento  ta  sin  riesgo  y  cu   Fisheries  den  e  Division  di
                                                                                                                                Pisca  Marino  di  Massachu-
                                                                                                   medidanan  drastico  ta  nec-
                                                                                                   esario  pa  hiba  su  mensahe:   setts, a bisa cu hopi hende ta
                                                                                                                                bis’e cu ainda nan no ta landa
                                                                                                   Alrededor  di  274.000  tribon
                                                                                                   ta  ser  mata  globalmente  tur   den lama pa motibo di e teror
                                                                                                                                puro causa pa e pelicula.
                                                                                                   dia — un tasa di 100 miyon
                                                                                                   tur  aña,  segun  e  Asociacion   “Mi tin e tendensia di tende
                                                                                                   Mericano di Ciencia.
                                                                                                                                e expresion cu, ‘Mi no a bay
                                                                                                   “E tabata un pelicula tocante   den  awa  desde  cu  ‘Jaws’  a
                                                                                                   tribon cu ta ataca hende y pa   sali,’” el a bisa.
                                                                                                   50 aña, nos a bin ta ataca tri-
                                                                                                   bon,” el a bisa di “Jaws.” “E ta   Pero  Skomal,  kende  a  pu-
                                                                                                                                blica un buki cu ta desafia e
                                                                                                   completamente  insostenibel.
                                                                                                   E ta locura. Nos mester res-  inexactitudnan di e pelicula, a
                                                                                                                                bisa cu “Jaws” tambe a inspira
                                                                                                   peta nan.”
                                                                                                                                hopi hende — incluyendo e
                                                                                                   E ta enfatisa cu e landamento   — pa studia biologia marino,
                                                                                                   no ta algo cu no-profesional-  loke  a  conduci  na  aumento
                                                                                                                                di investigacion, aceptacion y
                                                                                                   nan mester purba. E ta com-
                                                                                                   paña pa personal di seguridad   respet pa e criaturanan.
                                                                                                   den un boto y kayak y ta usa
                                                                                                   un aparato “Shark Shield” cu   Si “Jaws” a ser traha awe, e no
                                                                                                                                ta kere cu e lo tabatin e me-
                                                                                                   ta  stroba  tribon  usando  un
                                                                                                   campo electrico sin haci nan   sun efecto. Pero den añanan
                                                                                                                                1970,  “e  tabata  djis  perfecto
                                                                                                   daño.
                                                                                                                                pa loke ta trata genera e nivel
                                                                                                   Pugh  ta  corda  con  e  tabata   di  miedo  aki  pa  un  publico
                                                                                                   sinti  miedo  ora  e  tabatin  16   cu  pa  gran  parti  no  tabata
                                                                                                                                educa tocante tribon, pasobra
                                                                                                   aña ta wak “Jaws” pa prome
                                                                                                   biaha. Durante decadanan di   nos no tabata educa. Cienti-
                                                                                                                                ficonan  no  tabata  sa  mucho
                                                                                                   estudio  y  investigacion,  te-
                                                                                                   mor  y  respeta  reemplasa  su   tocante tribon.”
                                                                                                   miedo,  ora  el  a  realisa  e  rol
                                                                                                   cu  nan  ta  hunga  den  man-  Skomal  a  bisa  cu  e  menasa
                                                                                                                                mas  grandi  cu  ta  contribui
                                                                                                   tencion di e ecosistemanan di
                                                                                                   Tera cu ta birando mas y mas   na  e  bahada  di  e  poblacion
                                                                                                                                di tribon awor ta piscamento
                                                                                                   fragil.
                                                                                                                                comercial, cu a explota na fin
                                                                                                   “Mi  ta  mas  spanta  di  un   di añanan 1970 y awe ta ser
                                                                                                   mundo sin tribon, of sin pre-  impulsa pa demanda halto pa
                                                                                                                                fin y carni usa den platonan
                                                                                                   dador,” el a bisa.
                                                                                                                                di cuminda, y tambe e uso di
                                                                                                    E efecto di ‘Jaws’ riba tri-  cuero pa traha cuero y azeta.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11